Τα Fake news βλάπτουν την υγεία

10-04-2017

Η ευρεία δημοσίευση πλαστών ειδήσεων για την υγεία (fake health news) στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι παραπλανητική και δυνητικά επικίνδυνη προειδοποιούν οι ειδικοί.

Σύμφωνα με ανάλυση του The Independent, ψεύτικες πληροφορίες που δημοσιεύονται σε διάφορες σελίδες με θέμα σοβαρά προβλήματα υγείας αποκτούν πολλές φορές μεγαλύτερη δημοσιότητα από αναφορές βασισμένες σε στοιχεία που στηρίζονται επιστημονικά και προέρχονται από φημισμένες ειδησεογραφικές οργανώσεις.

Πάνω από τα μισά από τα top 20 άρθρα στο Facebook το 2016 με την λέξη «καρκίνος» στον τίτλο περιέχουν ισχυρισμούς που έχουν απαξιωθεί είτε από γιατρούς είτε –όπως στην περίπτωση του κορυφαίου άρθρου στο 2016- από τις ίδιες τις πηγές που επικαλείται ο αρθρογράφος του κειμένου.

«Το Facebook έχει γίνει το μέσο πληροφόρησης όλο και περισσότερων ανθρώπων και γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας να αποτρέψουμε τα μηνύματα, που περιέχουν λανθασμένες πληροφορίες και μπορούν να βλάψουν τον κόσμο, από το να διαδίδονται» αναφέρει η Dr Rachel Orritt, υπεύθυνη πληροφοριών της Cancer Research UK.

«Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι πολλές από τις πλαστές ειδήσεις αφορούν το εμβόλιο HPV, τη στιγμή που ξέρουμε ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο αποτρέπει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.» προσθέτει.

Από τα πέντε πιο δημοφιλή άρθρα του 2016 με τα αρχικά «HPV» στον τίτλο, τα τρία με τις περισσότερες αλληλεπιδράσεις έχουν καταγγελθεί ως «λανθασμένα» (false) από την ιστοσελίδα snopes.com, η οποία ελέγχει την εγκυρότητα των άρθρων που κυκλοφορούν.

Τα 5 αρθρα με τα αρχικά «HPV» στον τίτλο με τα περισσότερα share, like και σχόλια στο Facebook το 2016, σύμφωνα με το εργαλείο ανάλυσης Buzzsumo

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μία σελίδα με το όνομα healtheternally.com δημοσίευσε έναν άρθρο με τον τίτλο «Το ραδίκι μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να θεραπεύσει τον καρκίνο». Πρόκειται για το πιο δημοφιλή άρθρο με την λέξη «καρκίνος» στο Facebook την προηγούμενη χρονιά λαμβάνοντας περισσότερες από 1,4 εκατομμύρια αλληλεπίδρασες.

Σύμφωνα με το άρθρο, η ρίζα του ραδικιού θεραπεύει τους καρκίνους του προστάτη, του πνεύμονα και άλλους με ποσοστά επιτυχίας πολύ μεγαλύτερα από τις χημειοθεραπείες.

Ως πηγή για τις παραπάνω πληροφορίες εμφανιζόταν το όνομα της Dr Carolyn Hamm από το Windsor Regional, ένα κέντρο για τον καρκίνο στον Καναδά. Όπως αναφέρει όμως η ίδια η γιατρός, παρόλο που η έρευνα για τις ευεργετικές δυνατότητες του φυτού έχει ξεκινήσει, δεν υπάρχουν ακόμα αποτελέσματα που να έχουν επιβεβαιωθεί.

Παράλληλα, ένας εκπρόσωπος τύπου από την υπηρεσία δημόσιας υγείας της Αγγλίας, σημειώνει ότι περισσότερα από τα 20 πιο δημοφιλή άρθρα με την λέξη «καρκίνο» στον τίτλο περιέχουν πληροφορίες που οι ερευνητές για τον καρκίνο στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ορίσει ως μύθους.

Αυτά περιλαμβάνουν μία αναφορά που δημοσιεύτηκε στο realfarmacy.com η οποία υποστήριζε ότι η τοξικότητα είναι «η αλήθεια πίσω από τον καρκίνο», το οποίο μάζεψε 584,000 αλληλεπιδράσεις καθώς και ένα με τον τίτλο «Ένα μυστικό αποκαλύφθηκε: Ο καρκίνος δεν είναι ασθένεια αλλά επιχείρηση» στο newsrescue.com που είχε 713,000 αλληλεπιδράσεις.

Τα εν λόγω άρθρα καθώς και πολλά άλλα παρόμοια με αυτά μπορούν να αποβούν επικίνδυνα έως μοιραία για τους ασθενείς αφού τους ωθούν στην αναζήτηση θεραπειών που κατά πάσα πιθανότητα δεν μπορούν να τους βοηθήσουν ενώ τους κάνουν να αποφεύγουν τις παραδοσιακές και εδραιωμένες θεραπευτικές οδούς.

Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Facebook, Mark Zuckerberg δήλωσε σε ανακοίνωση του ότι σκοπεύει να αντιμετωπίσει το θέμα των «fake news». Οι χρήστες μπορούν πλέον να κάνουν αναφορά όταν συναντάνε αναρτήσεις οι οποίες μοιάζουν πλαστές ή είναι πολύ αμφιλεγόμενες, ενώ όποιος «κλικάρει» τα ανάλογα link θα λαμβάνει ένα μήνυμα με προειδοποίηση ότι η συγκεκριμένη σελίδα δεν είναι απολύτως έμπιστη.