Μπορεί η αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας να έχει καταγραφεί σε πολλές μελέτες στο παρελθόν (McKinsey, ΙΟΒΕ, ΚΕΠΕ) αλλά η πραγματικότητα που περιγράφουν οι έλληνες επιχειρηματίες δεν συνιστά ευοίωνο μέλλον.
Και μπορεί η πολιτεία να ανακοίνωσε μετά βαΐων και κλάδων τον περασμένο Σεπτέμβριο το σχέδιο δράσης με τους έξι άξονες για την ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, αλλά μετά ήρθε η …νέα φαρμακευτική πολιτική!
Έτσι – όπως λένε οι έλληνες επιχειρηματίες – σήμερα πολλά γενόσημα βρίσκονται κάτω από τη χαμηλότερη της ΕΕ, λόγω των γνωστών στρεβλώσεων στο σύστημα τιμολόγησης που καθόλου δεν αποκαταστάθηκε με τον πρόσφατο νόμο, ενώ τα rebate και clawback συνεχίζουν να δημιουργούν δύσκολες συνθήκες για τα ελληνικά γενόσημα, απειλώντας μάλιστα και μεγάλες εταιρίες.
Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλές εταιρίες επεξεργάζονται σχέδια που συνιστούν διαφοροποίηση από το μέχρι σήμερα επιχειρηματικό μοντέλο κάνοντας την Ελληνική φαρμακοβιομηχανία, λιγότερο ελληνική, λιγότερο φαρμακο-, λιγότερο βιομηχανία.
Λιγότερο ελληνική:
Προοπτική μεταφοράς δραστηριοτήτων τύπου logistics ή/και εργοστασιακών μονάδων (ή και η ίδρυση νέων χωρίς την κατάργηση υπαρχόντων στην Ελλάδα) κυρίως στη Βουλγαρία, αλλά και στη Κύπρο. Αυτό σημαίνει μικρότερους φορολογικούς συντελεστές και μειωμένο εργατικό κόστος άρα μεγαλύτερη κερδοφορία. Αντίστοιχα για το κράτος σημαίνει λιγότερες θέσεις εργασίας και λιγότερα ασφαλιστικά και φορολογικά έσοδα.
Στη διάσταση του λιγότερο ελληνική είναι και η εξαγορά ελληνικών εταιριών από μεγάλες πολυεθνικές, ή funds (όπως στην περίπτωση της Pharmathen που είχε αποκαλύψει το healthview πριν δύο χρόνια).
Λιγότερο φαρμακο-:
Στροφή στα ΜΗΣΥΦΑ ή και σε καλλυντικά εις βάρος των γενοσήμων. Δηλαδή στο μίγμα εσόδων το μερίδιο των μη φαρμάκων θα αυξηθεί πολύ, αφού οι τελικοί πελάτες (κοινό, φαρμακοποιοί, γιατροί) παραμένουν ίδιοι, χωρίς όμως τους περιορισμούς διαφήμισης, και τιμών. Αυτό αν και από μόνο του μπορεί να είναι αναπτυξιακό στοιχείο κρύβει ένα ορατό κίνδυνο. Την εγκατάλειψη πολλών γενοσήμων που η παραγωγή τους είναι ζημιογόνα, ή έχουν ελάχιστο περιθώριο κέρδους. Κι αν αυτά είναι τα θρυλούμενα φτηνά και καταξιωμένα που μοιραία θα υποκατασταθούν από ακριβότερα, αυτό δε συνιστά τίποτε καλό για το κράτος.
Λιγότερο βιομηχανία:
Κατάργηση εργοστασιακών μονάδων ή μείωση δραστηριοτήτων και στροφή προς την αντιπροσώπευση φαρμάκων πολυεθνικών εταιριών, καινοτόμων, off patent ή γενοσήμων. Οι σχέσεις ήδη υπάρχουν – πολλές ελληνικές εταιρίες έχουν αναλάβει προώθηση προϊόντων πολυεθνικών – μπορεί εύκολα αυτό το μοντέλο να αποτελεί την κύρια δραστηριότητα και η παραγωγή να συρρικνωθεί, με ότι αυτό σημαίνει για το κράτος. Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι οι εξαγωγές δεν μπαίνουν στο κάδρο γιατί μπορεί η ανάγκη αυτή ισχύει
Τα ανωτέρω δεν αφορούν όλους και δεν είναι μοιραία. Φαίνεται όμως μια κινητικότητα και μια συζήτηση. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, προσπαθεί σήμερα να επιβιώσει μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το οποίο δεν ευνοεί επενδύσεις και ανάπτυξη. Μπορεί οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη (πχ. αύξηση του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού, δηλώσεις αρμοδίων για στήριξη κλπ) να δημιουργούν ένα θετικό κλίμα, αλλά πρέπει να το επιβεβαιώνει και το τεφτέρι, όπως χαρακτηριστικά είπε έλληνας φαρμακοβιομήχανος. Πολύ απλά για να μην συμβούν μοιραία τα ανωτέρω, χρειάζεται το κατάλληλο περιβάλλον. Αυτό είχε άλλωστε αφήσει να εννοηθεί σε γιορταστικές στιγμές στην κοπή πίτας της ΠΕΦ ο Πρόεδρος της, Θεόδωρος Τρύφων: «έχουμε σημαντικό μέλλον μπροστά μας, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία παράγει και θα συνεχίσει να παράγει στην Ελλάδα, επενδύει και θα συνεχίσει να επενδύει στην Ελλάδα, και θα συνεχίσει να έχει την έδρα της εδώ, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.»
