Γλουτένη: Γιατί υπάρχει στα φάρμακα;

02-12-2017

Γλουτένη ονομάζεται η πρωτεΐνη που βρίσκεται σε σιτηρά όπως το σιτάρι και το κριθάρι. Ο ρόλος της είναι πολύ σημαντικός στην αρτοποιία καθώς βοηθά ένα ψωμί να είναι ελαστικό. Τα τελευταία χρόνια η γλουτένη έχει συνδέσει το όνομά της με τη «δυσανεξία» που παρουσιάζουν πολλοί άνθρωποι σε αυτή. Παρότι το φάσμα της «ευαισθησίας» στην πρωτεΐνη που ενδέχεται να παρουσιάσει κανείς είναι ευρύ, ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν κοιλιοκάκη. Η τελευταία κατάσταση κρίνεται ως πολύ σοβαρή, καθώς ακόμη και τα ίχνη της γλουτένης προκαλούν έντονη φλεγμονώδη αντίδραση στo λεπτό έντερο. Η δίαιτα άνευ γλουτένης αποτελεί την καλύτερη πρόληψη, δυστυχώς όμως στην καθημερινότητα υπάρχουν πολλές «κρυφές» πηγές γλουτένης. Σε αυτές ανήκουν και ορισμένα φάρμακα.

Γιατί τα φάρμακα περιέχουν γλουτένη;

Κανείς δεν βρίσκεται προ εκπλήξεως εάν μάθει πως ένα κέικ ή ακόμα και τα τσιπς ενδέχεται να περιέχουν γλουτένη. Δύσκολα όμως υποψιάζεται την ύπαρξη γλουτένης στα φάρμακα. Ο ρόλος της στην παραγωγή φαρμάκων είναι να «συγκρατεί» τη δραστική ουσία βοηθώντας στο σχηματισμό του φαρμάκου. Η γλουτένη αποτελεί αδρανές, ή αλλιώς έκδοχο συστατικό, χωρίς θεραπευτική δράση στο σώμα. Προσοχή χρειάζεται με τα γεννόσημα, καθώς η απουσία γλουτένης σε ένα δεν συνεπάγεται απουσία αυτής και σε κάθε άλλο σκεύασμα με την ίδια δραστική ουσία.

Πώς θα μάθετε εάν ένα φάρμακο περιέχει γλουτένη;

Ο ασφαλέστερος τρόπος για να γνωρίζετε εάν το φάρμακο που πρόκειται να καταναλώσετε περιέχει γλουτένη, είναι να διαβάσετε το χαρτί που περιέχεται μέσα στη συσκευασία αυτού. Καθώς οι φαρμακοβιομηχανίες δεν υποχρεούνται να αναφέρουν ρητά την ύπαρξη ή την απουσία γλουτένης, να αναζητήστε συστατικά όπως το άμυλο και η δεξτρίνη, που ενδέχεται να αποτελούν πηγές της πρωτεΐνης. Εάν χρειαστεί, μην διστάσετε να καλέσετε στην ίδια την εταιρία για να το επιβεβαιώσετε, ενώ ο φαρμακοποιός σας μπορεί να αποτελέσει έναν εξαιρετικό σύμβουλο. Διαδικτυακά μπορείτε να ενημερωθείτε από ιστότοπους οργανισμών για την κοιλιοκάκη, όπως το Beyond Celiac. Στη χώρα μας δεν υπάρχει κάποια επίσημη λίστα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, τα οποία δεν περιέχουν γλουτένη.

Τι ισχύει για τα συμπληρώματα διατροφής;

Εκτός από τα φάρμακα, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται από άτομα με κοιλιάκη στην επιλογή συμπληρωμάτων διατροφής. Καθώς ο έλεγχος που υπόκεινται δεν είναι τόσο αυστηρός, είναι επιτακτική ανάγκη να διαλέξετε συμπληρώματα διατροφής τα οποία αναφέρουν ρητά στην ετικέτα πως δεν περιέχουν γλουτένη. Συμπληρωματικά η εκάστοτε εταιρία αποτελεί σημαντική πηγή πληροφόρησης.

Οι παραπάνω πληροφορίες αφορούν φάρμακα που λαμβάνονται τόσο δια του στόματος, όσο και από άλλες οδούς όπως λόγου χάρη τα υπόθετα. Τα σκευάσματα με γλουτένη να αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα. Η φαρμακοεπαγρύπνηση όμως αποτελεί υποχρέωση κάθε καταναλωτή ή ασθενή.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία

Allison R. King, PharmD* and University of Kansas Drug Information Center Experiential Rotation Students Gluten Content of the Top 200 Medications: Follow-Up to the Influence of Gluten on a Patient’s Medication Choices. Hosp Pharm. 2013 Oct; 48(9): 736–743.