Είναι η απώλεια βάρους η «θεραπεία» στο διαβήτη;

10-12-2017

Ο διαβήτης τύπου 2 ή αλλιώς ζαχαρώδης διαβήτης αγγίζει σήμερα περισσότερα από 400 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Ένας ασθενής με διαβήτη χαρακτηρίζεται και ως «γλυκός» άνθρωπος, οι επιπτώσεις που έχει όμως η πάθηση σε ολόκληρο το σώμα είναι καταλυτικές. Από τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, μέχρι τον εγκέφαλο, τα μάτια και την καρδιά, το ζάχαρο φθείρει ολόκληρο τον οργανισμό. Υπάρχουν όμως και τα καλά νέα! Ο ζαχαρώδης διαβήτης όχι μόνο προλαμβάνεται, αλλά μπορεί να αντιστραφεί. Η επιτυχία αυτή δεν οφείλεται σε κάποιο καινοτόμο φαρμακευτικό σχήμα, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά στην απώλεια κιλών και στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.

Πώς συνδέεται ο διαβήτης με το βάρος;

Ο διαβήτης τύπου 2 προκαλείται από την από την αδυναμία του σώματος να αξιοποιήσει τα σάκχαρα της διατροφής. Σε έναν υγιή άνθρωπο συγκεκριμένος τύπος κυττάρων του παγκρέατος εκκρίνει μία ορμόνη με το όνομα ινσουλίνη. Η τελευταία είναι υπεύθυνη τόσο για την «καύση» των σακχάρων προς παραγωγή ενέργειας, όσο και για την αποθήκευση πλεονάσματος θερμίδων με τη μορφή λίπους. Με απλά λόγια, ινσουλίνη «καθαρίζει» το αίμα από το ζάχαρο! Όταν όμως περίσσεια λίπους αποθηκευθεί γύρω από το πάγκρεας και το συκώτι, τότε τα κύτταρα υπολειτουργούν και παράγουν μικρότερη ή και καθόλου ποσότητα ινσουλίνης. Κάπως έτσι «γεννιούνται» τα πρώτα συμπτώματα του διαβήτη.

Μπορεί η απώλεια κιλών να θεραπεύσει το διαβήτη;

Την περασμένη εβδομάδα ήρθε στο φως της δημοσιότητας ένα επιστημονικό άρθρο που δίνει ελπίδες σε όσους βρίσκονται στα αρχικά στάδια του διαβήτη. Στη μελέτη που φέρει το όνομα DiRECT, συμμετείχαν 300 ασθενείς. Εκείνοι είχαν διαγνωσθεί με ζαχαρώδη διαβήτη τα προηγούμενα 6 χρόνια, και παρουσίαζαν Δείκτη Μάζας Σώματος άνω των φυσιολογικών ορίων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στην πειραματική ομάδα ακολουθήθηκε διατροφικό πρόγραμμα για 6 μήνες. Πιο συγκεκριμένα οι ασθενείς κατανάλωναν σε μορφή υγρών συμπληρωμάτων διατροφής περίπου 850 θερμίδες ημερησίως, ενώ ένα μήνα πριν τη λήξη της μελέτης ξεκίνησε και πάλι η κατανάλωση στερών τροφών. Στη δεύτερη ομάδα οι ασθενείς λάμβαναν τη συμβατική φαρμακευτική αγωγή. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά! Περίπου 1 στους 4 συμμετέχοντες στο πειραματικό γκρουπ κατάφεραν να επαναφέρουν τα επίπεδα ζαχάρου σε φυσιολογικά επίπεδα. Η αντίστοιχη αναλογία στο συμβατικό γκρουπ ήταν πολύ χαμηλότερη. Η σημαντική αυτή διαφορά αποδίδεται στη μεγαλύτερη απώλεια βάρους που επιτεύχθηκε από την πειραματική ομάδα, που ξεπερνούσε τα 15 κιλά σε ορισμένους ασθενείς. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη η απώλεια κιλών, τόσο μεγαλύτερη ήταν και η πιθανότητα «θεραπείας».

Τι σας μαθαίνει η κλινική μελέτη;

Τα αποτελέσματα της παραπάνω κλινικής μελέτης του Lancet, ενός από τα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά τονίζουν πως:

  • Η διατροφή από μόνη της μπορεί να «ανατρέψει» το ζαχαρώδη διαβήτη.
  • Ο διαβήτης τύπου 2 δεν είναι απαραίτητα μία χρόνια πάθηση.
  • Ακόμη και άτομα που έχουν διαγνωσθεί με διαβήτη μπορούν να «επανέλθουν».

Συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε προσπάθεια διατροφικής διαχείρισης του ζαχαρώδη διαβήτη. Οι λιγότερο ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες μπορεί να είναι εκείνες που οδηγούν στην πάθηση, είναι στο χέρι σας όμως να αλλάξετε στάση απέναντι στο διαιτολόγιο και τη διατροφή σας.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία

Lean, Michael EJ et al. Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT): an open-label, cluster-randomised trial The Lancet , Volume 0 , Issue 0.