Για το δέρμα, στους δερματολόγους! Συνέντευξη με τον πρόεδρο της ΕΔΑΕ, Δημήτρη Ρηγόπουλο

31-03-2018

Ξεκινώντας από μία βασική αρχή ότι για το δέρμα υπεύθυνος είναι ο δερματολόγος, ο Δημήτρης Ρηγόπουλος καθηγητής δερματολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Αφροδιοσιολογικής και Δερματολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ), μιλάει στο healthview για τα παράλογα και τα οξύμωρα στην χώρα μας, όπου πολλοί έχουν “εμπλοκή”  με το δέρμα, χωρίς όμως να έχουν …λόγο (!) επιστημονικό και ιατρικό, αφού δυστυχώς όπως λέει ο κος Ρηγόπουλος, ισχύει και σήμερα αυτό που είχε πει ο Τσαρούχης “στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις”!

Πότε κάποιος πρέπει να επισκέπτεται έναν δερματολόγο;

Η επίσκεψη σε έναν δερματολόγο, θα πρέπει να γίνεται μόλις κάποιος αντιληφθεί μία οποιαδήποτε αλλαγή σε προϋπάρχουσα βλάβη στο δέρμα ή εάν εμφανισθεί μία νέα. Τι σημαίνει προϋπάρχουσα βλάβη; Εάν υπήρχε στο δέρμα ένα εξάνθημα το οποίο αλλάζει, ή εάν επίσης υπήρχε μία ελιά στο δέρμα, η οποία τροποποιείται καθοιονδήποτε τρόπο, είτε σε μέγεθος, είτε σε χρώμα, είτε σε υφή, είτε σε έκταση, θα πρέπει να προγραμματισθεί άμεσα ένα ραντεβού με τον δερματολόγο.

Υπάρχει η έννοια του προληπτικού ελέγχου στο δέρμα μας για τον υγιή πληθυσμό και πόσο συχνά θα πρέπει να επισκέπτεται ένας ασθενής το δερματολόγο του;

Στο δερματολόγο δεν υφίσταται η έννοια του προληπτικού ελέγχου όπως το θέτετε, εάν όμως κάποιος έχει ελιές, μία ικανοποιητική συχνότητα ελέγχου και εξέτασης από το δερματολόγο είναι μία φορά το χρόνο. Εκτός, εάν κάτι αλλάξει, τότε επιβάλλεται επειγόντως η επίσκεψη στο δερματολόγο. Βέβαια έχουμε και τις ομάδες υψηλού κινδύνου που είναι οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς και οι άνθρωποι που έχουν ένα φωτότυπο ανοιχτό. Αυτές οι κατηγορίες θα πρέπει να πηγαίνουν στο δερματολόγο κάθε έξη μήνες.

Τι κινδύνους εγκυμονεί η αυτο-διάγνωση μέσω ιντερνετ;

Το διαδίκτυο έχει κυριαρχήσει στη ζωή μας. Είναι μία σχετικά καλή πηγή ενημέρωσης αρκεί κάποιος να μπορεί να φιλτράρει τις πληροφορίες που παίρνει. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Οι ασθενείς παρασύρονται από βαρύγδουπους τίτλους σε site που δεν ελέγχονται από κανέναν.  Εάν κάποιος εμφανίσει ένα αιμάτωμα στο νύχι του. Θα «γκουγκλάρει»  λοιπόν, μαύρο χρώμα στο νύχι, και αυτό που θα του βγάλει το internet είναι, μελάνωμα.  Ένας ασθενής όμως δεν είναι σε θέση να περιγράψει πάντα σωστά το σύμπτωμά του και εάν το internet τον κινητοποιήσει για να επισκεφθεί έναν γιατρό, τότε έχει καλώς. Όμως δυστυχώς πολλές φορές ο ασθενής παρασύρεται σε θεραπείες και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Η συμβουλή μου, σε κάθε ασθενή που ανησυχεί, είναι να σπεύσει σε ένα κρατικό νοσοκομείο για να επισκεφθεί δωρεάν έναν δερματολόγο από τους πολλούς που ευτυχώς διαθέτει η χώρα μας, για να πάρει μία γνωμάτευση επιστημονική και αξιόπιστη.

Πόσους δερματολόγους έχουμε στη χώρα;

1.500, περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα σε σχέση με την αναλογία του πληθυσμού. Έχουμε τα πρωτεία μαζί με τη Σλοβενία. Αυξανόμαστε μάλιστα κατά 30 35 ετησίως. Σε 10 χρόνια θα είμαστε 300 περισσότεροι, αυτό δε συμβαίνει πουθενά στον κόσμο.

Μπορεί η χώρα μας να αξιοποιεί όλο αυτό το ιατρικό προσωπικό;

Οι Έλληνες δερματολόγοι επειδή έχουν εξαιρετική εκπαίδευση είναι περιζήτητοι και στελεχώνουν τα Εθνικά Συστήματα Υγείας της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Δανίας  και άλλων χωρών. Στενάχωρο από μια μεριά, διότι φεύγουν οι δικοί μας άνθρωποι, από την άλλη όμως, μας γεμίζει ικανοποίηση και μας τιμά που μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες ζητούν τους δικούς μας γιατρούς για να στελεχώσουν συστήματα που θεωρούνται πιο προηγμένα από τα δικά μας. Κρίμα αλλά και τιμή ταυτόχρονα! Θα πρέπει τα κόμματα, η πολιτεία, η ακαδημαϊκή κοινότητα και όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμοί να τα βάλουν κάτω και να συνειδητοποιήσουν ότι είναι παράλογο να υπάρχει υπερπληθώρα δερματολόγων στο Βερολίνο και να υπάρχουν νησιά μας που δεν έχουν κανένα.

Εκτός από την υπερπληθώρα δερματολόγων υπάρχει και υπερπληθώρα αισθητικών τουλάχιστον εάν κρίνει κανείς από τις διαφημίσεις που κατακλύζουν το internet. Και ξέρετε όταν κάποιος βγάζει κάτι στο δέρμα του, ενδεχομένως να μπαίνει στο δίλημμα. Στον αισθητικό ή στον δερματολόγο;

Έχετε δίκιο υπάρχει αυτή η σύγχυση στον κόσμο όσον αφορά τη δερματολογία και την κοσμετολογία. Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε, ο όρος δερματολογία-αισθητική-κοσμετολογία δεν υφίσταται επιστημονικά και δεν καταγράφεται πουθενά ως δόκιμος χρησιμοποιούμενος.  Η δερματολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με το δέρμα, δηλαδή με τις βλάβες που παρουσιάζονται στο δέρμα είτε είναι καλοήθεις, είτε κακοήθεις, είτε είναι αισθητικού χαρακτήρα. Οι δερματολόγοι ασχολούνται και με την αισθητική του δέρματος, αφού λόγω της ιατρικής τους εκπαίδευσης τους μπορούν να επιτελούν όλες τις πράξεις, όχι βέβαια τις χειρουργικές, αλλά αυτές που μπορούν να βελτιώσουν αισθητικά την εμφάνιση μας.  Αυτό μπορεί να αποτελεί πηγή κέρδους και για ανθρώπους που δεν εμπλέκονται επιστημονικά και τεκμηριωμένα, διότι δεν έχουν λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση και δεν έχουν ιατρικές γνώσεις. Απλώς κάποιοι με επιτήδειο  τρόπο εκμεταλλεύονται νομοθετικά κενά της Πολιτείας και λυμαίνονται έναν ευαίσθητο χώρο εξασκώντας πρακτικές και μεθόδους που στην πραγματικότητα δε γνωρίζουν, αλλά μαθαίνουν απλώς να το εφαρμόζουν. Προσοχή όμως είναι εφαρμοστές και όχι γνώστες!

Υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια Υγεία;

Υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος, διότι όλες αυτές οι πράξεις, είτε γίνονται από το γιατρό, είτε ακόμη περισσότερο από το μη γιατρό μπορεί να έχουν παρενέργειες.  Όταν ο ασθενής πάει στο δερματολόγο και ζητάει μία αισθητική πράξη, ο δερματολόγος παίρνει το ιστορικό του και τον ρωτάει για τα φάρμακα που τυχόν παίρνει, γιατί ξέρει να αξιολογήσει συνέργειες και αλληλεπιδράσεις,  και μπορεί συνεκτιμώντας όλους τους παράγοντες να αποφασίσει εάν ο συγκεκριμένος ασθενής είναι ο σωστός υποψήφιος για τη μέθοδο που έχει επιλέξει. Ένας που δεν είναι γιατρός με ποιο τρόπο θα μπορέσει να εκτιμήσει εάν η κυρία που έχει μπροστά του πάσχει π.χ. από μία κολλαγόνωση ή παίρνει ένα φάρμακο και αντενδείκνυται να κάνει την πράξη;  Δεύτερον όλες αυτές οι πράξεις έχουν κινδύνους ανεπιθύμητων ενεργειών. Πως μπορεί κάποιος εάν δεν είναι γιατρός να τις αναγνωρίσει εγκαίρως και ακόμη πως θα τις αντιμετωπίσει; Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος είναι ότι χρειαζόμαστε γνώστες και όχι χειριστές. Αυτή είναι η διαφορά και το οξύμωρο είναι, ότι ο χειριστής που δεν έχει τη γνώση, μπορεί να διαφημιστεί, ενώ ο γνώστης, δηλ. ο γιατρός, ο επιστήμονας, με βάση τη δεοντολογία, δε μπορεί να διαφημιστεί.

Για να μην παρεξηγηθώ, η αισθητική είναι ένας κλάδος καθόλα σεβαστός που μπορεί να συνεργάζεται άψογα με τη δερματολογία. Οι δερματολόγοι βοηθούνται από τους αισθητικούς και οι δερματολόγοι βοηθούν τους αισθητικούς. Αυτό που δημιουργεί όμως πρόβλημα μεταξύ δερματολογίας και αισθητικής είναι ότι δεν υπάρχουν τα απαραίτητα διαχωριστικά όρια. Αυτά πρέπει να θεσμοθετηθούν. Να σας το θέσω και αλλιώς εάν ένας αισθητικός αντιμετωπίζει ανεπιθύμητη ενέργεια κατά τη διάρκεια μίας πράξης που διενεργεί, που θα παραπέμψει τον άνθρωπο; Σε άλλον αισθητικό; Όχι!  Θα τον παραπέμψει σε γιατρό δερματολόγο.

Ιδιαίτερος θόρυβος γίνεται σχετικά με τα laser στην αποτρίχωση, τα οποία αξιοποιούν ως εργαλείο προσέλκυσης πελατών, αισθητικοί, πλαστικοί χειρουργοί κλπ. Ποια είναι η θέση της ΕΔΑΕ;

Με βάση τη νομοθεσία της χώρας, τα laser αποτρίχωσης, γίνονται παρουσία δερματολόγου πλαστικού χειρουργού και τελευταίως προστέθηκε και η κατηγορία του αισθητικού. Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή γιατί σε όλες τις χώρες του κόσμου τα laser θεωρούνται ιατρική πράξη. Απαιτούν την παρουσία του γιατρού, ο οποίος υπολογίζει παραμέτρους και αναγνωρίζει την πιθανότητα να υποκρύπτεται μία πάθηση από την υπερβολική τριχοφυΐα που μπορεί να έχει ένας άντρας ή μία γυναίκα ασθενής και τέλος επιβεβαιώνει ότι ο ασθενής μπορεί να κάνει τη συγκεκριμένη θεραπεία.  Όλα αυτά απαιτούν γνώση της ανατομικής του δέρματος και της φυσιολογίας, απαιτούν δηλ. ιατρικές γνώσεις.  

Το επιχείρημα ότι στο πρόγραμμα διδασκαλίας των αισθητικών υπάρχει μάθημα laser δεν επαρκεί. Καταρχάς οι διδάσκοντες καθηγητές τους, είναι δερματολόγοι. Και εγώ διδάχθηκα χειρουργική στη σχολή… Είμαι χειρουργός; Όχι, είμαι δερματολόγος.  Άρα λοιπόν πως γίνεται οι διδάσκοντες γιατροί δερματολόγοι να μη μπορούν να κάνουν laser και να μπορούν να κάνουν οι διδασκόμενοι. Επιπροσθέτως, δεν είσαι ικανός επειδή απλώς διδάχθηκες κάτι.  Μέχρι τώρα είχαμε μία αγαστή και αρμονική συνεργασία με τους αισθητικούς τώρα, όμως θα είμαι λίγο αυστηρός… Θα σας φέρω το εξής παράδειγμα: Γνωρίζετε σήμερα ότι και στην οφθαλμιατρική υπάρχουν ιατρικές πράξεις που γίνονται με laser. Θα πηγαίνατε ποτέ να κάνετε μία επέμβαση laser για να διορθώσετε την υπερμετρωπία, τη μυωπία την πρεσβυωπία σε ένα κατάστημα οπτικών; Πως είναι δυνατό λοιπόν να δέχεται το υπουργείο τον αισθητικό, άξιο καθόλα επιστήμονα, να κάνει laser – που πρόκειται για μία ιατρική πράξη – και δε δέχεται τον οπτικό να κάνει κι αυτός laser για να διορθώσει τη μυωπία;

Έτσι που τα λέτε πάντως θα βάλετε ιδέες στους οπτικούς…

Γιατί όχι; Εάν μπορούν να κάνουν οι αισθητικοί, τότε θα πρέπει να δικαιούνται και οι οπτικοί. Αστειεύομαι. Θα πρέπει να σοβαρευτούμε και να βάλουμε μία τάξη. Για το δέρμα υπεύθυνοι είναι οι δερματολόγοι. Το δέρμα δεν έχει ηλικία και φύλο, οι δερματολόγοι βλέπουν τους πάντες.  Στην Ελλάδα, δυστυχώς όμως όπως  το είχε πει ο Τσαρούχης «είσαι ότι δηλώσεις».  Το να κάνεις  ένα σεμινάριο στο εξωτερικό, δε σε κάνει ούτε γνώστη ούτε ειδικό. Βλέπουμε λοιπόν κάποιες περιπτώσεις (παιδιάτρων) που αναφέρουν, «μετεκπαιδευθέντες στην παιδοδερματολογία»,  αυτό όμως δεν υφίσταται. Σύμφωνα με το ΚΕΣΥ που είναι και το αρμόδιο όργανο να κρίνει τις ειδικότητες,  ειδικότητα παιδοδερματολόγος δεν υπάρχει. Η δερματολογική εταιρεία έχει απευθυνθεί στον υπουργό και στον πρόεδρο του ΚΕΣΥ, στον Πανελλήνιο Σύλλογο, στον Ιατρικό Σύλλογο της Αθήνας και ζητάμε να μάθουμε εάν ισχύουν οι ειδικότητες στην Ελλάδα, ή εάν έχουν τροποποιηθεί; Ειλικρινά, θα ήθελα να μάθω και εγώ που είμαι καθηγητής δερματολογίας και έχω κάνει τρία χρόνια ειδικότητας,  που μπορώ να εκπαιδευτώ για να προσθέσω στον τίτλο μου και παιδοδερματολόγος! Επίσης θα ήθελα να ρωτήσω ο παιδοχειρουργός, τι είναι; Παιδίατρος ή χειρουργός;  Είναι χειρουργός που έχει εκπαιδευθεί στα παιδιά! Το ίδιο και ο παιδονεφρολόγος. Είναι  νεφρολόγος που έχει ειδικευθεί στα παιδιά. Ο παιδοκαρδιολόγος,  είναι καρδιολόγος που ασχολείται με παιδιά. Γιατί λοιπόν ο παιδοδερματολόγος να είναι παιδίατρος και όχι δερματολόγος εκπαιδευμένος κατάλληλα για παιδιά;