Σύμφωνα με όσα μεταδίδει την Παρασκευή 1 Ιουνίου το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΜΠΕ), έλλειψη προσωπικού στα ψυχιατρικά ιδρύματα και κακές συνθήκες κράτησης στα τμήματα φύλαξης παρατηρούνται από την αντιπροσωπεία της Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων και της Ανθρώπινης Μεταχείρισης (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η επιτροπή επισκέφτηκε ελληνικές ψυχιατρικές δομές πριν από ένα μήνα στην Ελλάδα (10-19 Απριλίου 2018).
Έπειτα από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, δημοσιεύονται προκαταρκτικά οι παρατηρήσεις της Επιτροπής, ύστερα από έρευνα εννέα ημερών, με επίκεντρο τις συνθήκες διαβίωσης και τις διασφαλίσεις αστικών και ιατροδικαστικών ασθενών σε ψυχιατρικά ιδρύματα και την κατάσταση των αλλοδαπών πολιτών, έως ότου κατατεθεί η πλήρης έκθεση από την Επιτροπή CPT.
Πού πήγαν
Σημειώνεται ότι οι ψυχιατρικές δομές που επισκέφθηκαν είναι το ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο, η Ψυχιατρική Κλινική του Ευαγγελισμού, η Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Γεννηματά, η Ψυχιατρική Κλινική του Σωτηρία, η Νευρολογική Ψυχιατρική Κλινική Βριλησσίων, το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Τα τμήματα κράτησης μεταναστών είναι το κέντρο Αμυγδαλέζας (Αθήνα), το Φυλάκιο (Έβρος), η Μόρια (Λέσβος) και η Πύλη (Κώς).
Οι σταθμοί αστυνομικής και συνοριακής φύλαξης που επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία της Επιτροπής είναι τα αστυνομικά τμήματα Δραπετσώνας, Κολωνού και Ομόνοιας (Αττική), και τα τμήματα συνοριακής φύλαξης Φερών, Διδυμοτείχου/Ισαάκιο, Ορεστιάδας/Ν.Χειμονίου και Σουφλίου (Έβρο).
Τι διαπίστωσαν
Στα περισσότερα ψυχιατρικά ιδρύματα, η αντιπροσωπεία της Επιτροπής διαπιστώνει ότι το κλίμα ήταν χαλαρό, ειδικά σε εγκαταστάσεις όπου οι ασθενείς απολάμβαναν γενικά ένα λιγότερο περιορισμένο περιβάλλον, ενώ οι ασθενείς μιλούσαν θετικά για τις συνθήκες κράτησης και τη στάση του προσωπικού.
Ωστόσο, σε ορισμένες δομές παρατηρούνται ανεπαρκείς δραστηριότητες των ασθενών σε εξωτερικούς χώρους, αλλά και κάποια μεμονωμένα περιστατικά ασθενών που ισχυρίστηκαν λεκτική βία και απαράδεκτη συμπεριφορά εκ μέρους του προσωπικού.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι, σε γενικότερες γραμμές, γίνεται παρατεταμένη χρήση των συστημάτων συγκράτησης και καθήλωσης ασθενών λόγω έλλειψης προσωπικού, έλλειψης κατάλληλης κατάρτισης του προσωπικού σχετικά με τους περιορισμούς και έλλειψης αυστηρών κριτηρίων για τη χρήση των μεθόδων περιορισμού ασθενών στα διεθνή πρότυπα.
Για παράδειγμα, στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού διαπιστώθηκε κατάχρηση της πρακτικής των λεγόμενων «μπλε» ή προστατευτικών κελιών που αποσκοπούν στην αποφυγή αυτοτραυματισμού ή βλάβη σε άλλους. Η αντιπροσωπεία παρατήρησε ότι οι ασθενείς τοποθετούνται σε αυτά τα κελιά για περιόδους αρκετών ημερών, απογυμνώνονται και αφήνονται χωρίς επίβλεψη για ώρες.
Καταγγελίες ασθενών
Επί αυτού, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η μεταφορά των ασθενών σε ψυχιατρική κλινική δεν θα πρέπει να γίνεται από την αστυνομία, αλλά από ειδικευμένο προσωπικό περίθαλψης. Μαρτυρίες ασθενών καταγγέλλουν χρήση χειροπεδών, βία και παρατεταμένη αναμονή κατά τη μεταφορά των ασθενών στις ψυχιατρικές κλινικές από την αστυνομία.
Διαπιστώθηκε, επίσης, υπερπληθυσμός στις τρεις ψυχιατρικές μονάδες γενικών νοσοκομείων, όπου ασθενείς είναι τοποθετημένοι στον διάδρομο για παρατεταμένες περιόδους και έλλειψη προσωπικού. Με αποτέλεσμα, για παράδειγμα στην Ψυχιατρική Κλινική Ευαγγελισμού, στις περιπτώσεις ασθενών που βρίσκονται στους διαδρόμους, η αλλαγή κλινοσκεπασμάτων και πάνας να γίνεται σε πλήρη αντίληψη των υπόλοιπων ασθενών, δηλαδή χωρίς καμία ιδιωτικότητα.
Αξιοσημείωτο είναι το γενικότερο πρόβλημα έλλειψης προσωπικού και πόρων, πράγμα που καθιστά τις συνθήκες περίθαλψης δύσκολες για τους ασθενείς και το προσωπικό.
Η αντιπροσωπεία επικαλείται το άρθρο 8 παράγραφος 5 της σύμβασης και καλεί τις ελληνικές Αρχές να διασφαλίσουν την πρόληψη της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας και να σταματήσουν αμέσως οι δυσμενείς πρακτικές στις ψυχιατρικές δομές.
