Σκανδιναβική ονομάζεται η διατροφή, ή καλύτερα το πρότυπο της διατροφής, που ακολουθούν οι λαοί που ζουν στις σκανδιναβικές χώρες. Σε αυτές ανήκουν η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ισλανδία, η Φινλανδία και η Δανία. Ποια είναι όμως τα οφέλη της διατροφής των Βίκινγκς;
Η Σκανδιναβική «πυραμίδα»
Στα πρότυπα της Μεσογειακής, οι Σκανδιναβοί δημιούργησαν τη δική τους διατροφική πυραμίδα. Στη βάση αυτής, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, βρίσκονται τα λαχανικά και τα φρούτα. Έμφαση δίνεται στα λάχανα, τις πατάτες, τα καρότα και άλλους βολβούς. Ενώ, σε ό,τι αφορά τα ενδημικά στις χώρες αυτές φρούτα όλα εκείνα που ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια των μούρων έχουν ξεχωριστή θέση. Ψηλότερα στην πυραμίδα θα βρει κανείς τα δημητριακά ολικής άλεσης όπως η βρώμη, η σίκαλη και το κριθάρι, αλλά και τα όσπρια. Επιπλέον η κατανάλωση λιπαρών και άλλων ψαριών επικρατεί, έναντι του κρέατος και των επεξεργασμένων τροφίμων.
Κάτι που ξεχωρίζει
Ποιος θα φανταζόταν πως η διατροφή των Βίκινγκς θα αποτελούσε αντικείμενο μελέτης σε πολλά πανεπιστήμια, αλλά και πρότυπο ισορροπημένης διατροφής; Εκείνο που την κάνει όμως να ξεχωρίζει δεν είναι οι διατροφικές επιλογές που προτείνει, αλλά η βιωσιμότητα των διατροφικών επιλογών στο σύνολό τους. Οι Σκανδιναβοί υπενθυμίζουν να επιλέγετε τοπικά προϊόντα, να ακολουθείτε φυσικές μεθόδους συντήρησης των τροφίμων, να αποφεύγετε έτοιμες επιλογές που έχουν υποστεί έντονη βιομηχανική επεξεργασία, να μειώσετε τη σπατάλη των τροφίμων και να βρείτε τρόπους να έρθετε πιο κοντά στη φύση. Με απλά λόγια η Σκανδιναβική διατροφή δεν αποτελεί απλά μία λίστα από τροφές που «πρέπει» ή δεν «πρέπει» να καταναλωθούν, αλλά παροτρύνει τους υπέρμαχους της ευεξίας να αναρωτηθούν τι επίδραση έχουν οι επιλογές τους στο σώμα, τους γύρω και το περιβάλλον.
Η Σκανδιναβική διατροφή ως «φάρμακο»
Προστασία από το ζαχαρώδη ή τύπου 2 διαβήτη, φροντίδα της καρδιά και μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων, απώλεια βάρους και καλύτερη ποιότητα ζωής. Σκεφτείτε ένα οποιοδήποτε όφελος που ενδέχεται να έχει η διατροφή στον οργανισμό, και η Σκανδιναβική πυραμίδα φαίνεται πως το προσφέρει! Φυσικά δεν υπάρχει κάποιο «μυστικό» πίσω από τα ευρήματα αυτά. Το Σκανδιναβικό, όπως και κάθε άλλο διατροφικό πρότυπο που βασίζεται στη χορτοφαγία και στη μειωμένη κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων και λιπαρών, φαίνεται να αποτελούν τη λογική απάντηση των ειδικών στην ερώτηση «τι σημαίνει ισορροπημένη διατροφή;».
Μεσογειακή ή Σκανδιναβική διατροφή
Τα κοινά στοιχεία είναι πολύ περισσότερα από όσα νομίζει κανείς. Βασικό σημείο διαφοροποίησης είναι το λάδι που χρησιμοποιούν οι «κουζίνες» των χωρών. Στη Μεσόγειο φυσικά αφθονεί το ελαιόλαδο, ενώ στη Σκανδιναβία έλαιο κράμβης ή canolaoil. Και τα δύο έλαια θεωρούνται καλές πηγές καλών λιπαρών. Το ελαιόλαδο όμως με την περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά συστατικά, φαίνεται να «κερδίζει» στα σημεία.
Σκανδιναβική ή Μεσογειακή τελικά δεν έχει σημασία, καθώς αυτό που θα κάνει τη διαφορά στη διατροφή είναι η ισορροπία. Όπως και εάν αυτή επιτυγχάνετε. Δώστε τη θέση των έτοιμων γευμάτων σε φρούτα και λαχανικά, και εκείνη του κόκκινου κρέατος στο ψάρι. Επιλέξτε τοπικά προϊόντα εποχής και προσφέρετε πίσω στο περιβάλλον.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία Adamsson, V., Reumark, A., Cederholm, T., Vessby, B., Risérus, U., & Johansson, G. (2012). What is a healthy Nordic diet? Foods and nutrients in the NORDIET study. Food & Nutrition Research,56(1), 18189. Galbete C, Kröger J, Jannasch F, Iqbal K, Schwingshackl L, Schwedhelm C, Weikert C, Boeing H, Schulze MB. Nordic diet, Mediterranean diet, and the risk of chronic diseases: the EPIC-Potsdam study. BMC Med. 2018 Jun 27;16(1):99. Harvard Health Blog. Julie Corliss. The Nordic diet: Healthy eating with an eco-friendly bent. Accessed 28/7/2018. https://www.health.harvard.edu/blog/the-nordic-diet-healthy-fare-with-an-eco-friendly-bent-201511198673
