Αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία δύο χρόνια η λεγιονέλλα, η νόσος των λεγεωναριων. Σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, το 2016 νόσησαν στην Ελλάδα 71 άτομα, το 2017 117 άτομα και εφέτος -έως τον Ιούλιο- 48 άτομα. Τα περιστατικά αφορούν όσους νόσησαν στην Ελλάδα, αλλά και ταξιδιώτες που νόσησαν όταν επέστρεψαν στη χώρα τους και για τους οποίους ειδοποιήθηκαν οι ελληνικές αρχές από το ευρωπαϊκό δίκτυο επιτήρησης της νόσου.
Τα συμπτώματα της νόσου είναι τα ίδια με μίας βαριάς γρίπης, δηλαδή πυρετός, βήχας, μυαλγία, δύσπνοια, πονοκέφαλος. Οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού είναι τα άτομα άνω των 50 ετών, οι καπνιστές και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις. Τα συμπτώματα εμφανίζονται εντός δύο εβδομάδων μετά την παραμονή σε ξενοδοχείο. Η νόσος αν και έχει υψηλό ποσοστό θνητότητας που φτάνει το 15%, μπορεί να θεραπευτεί με έγκαιρη χορήγηση αντιβιοτικών.
Η λεγιονέλλα αγαπά τα ζεστά και στάσιμα νερά. Έτσι, οι ιδανικές συνθήκες πολλαπλασιασμού του βακτηριδίου παρουσιάζονται στα δίκτυα διανομής νερού και κυρίως στο δίκτυο διακίνησης ζεστού νερού. Η παρουσία οργανικών και ανόργανων ουσιών καθώς και μικροοργανισμών στο νερό, ευνοεί τη δημιουργία «αποικιών» στις σωληνώσεις. Ο πολλαπλασιασμός των αποικιών οδηγεί στο σχηματισμό μίας βιομεμβράνης, η οποία είναι μόνιμη εστία πιθανής μόλυνσης του νερού. Το πρόβλημα είναι έντονο σε μεγάλα κτίρια με πολύπλοκο και εκτεταμένο σύστημα σωληνώσεων και κυρίως σε ξενοδοχειακές μονάδες οι οποίες είναι για μεγάλες περιόδους κλειστές ή υπολειτουργούν και άρα το νερό του δικτύου μένει στάσιμο. Η νόσος μεταδίδεται κυρίως αερογενώς μέσω σταγονιδίων από κλιματιστικά μηχανήματα, ντους, σιντριβάνια κ.ά.
Για την πρόληψη της νόσου απαιτείται η λήψη κατάλληλων απολυμαντικών μέτρων σε μεγάλες εγκαταστάσεις.
Πιθανές πηγές μόλυνσης:
-συστήματα παροχής κρύου-ζεστού νερού (ντους)
-Πύργοι ψύξης συστημάτων κλιματισμού
-δεξαμενές αποθήκευσης νερού
-Ιαματικά Λουτρά
-κολυμβητικές δεξαμενές (ιδίως εκείνες όπου το νερό είναι ζεστό και διακινείται)
-σιντριβάνια
-υγραντήρες ατμόσφαιρας και αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης
Στην «καρδιά» του Αυγούστου, χρήσιμες συμβουλές για τα ταξίδια στην εγκυμοσύνη παρέχει οΟ μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ. Για τις περισσότερες γυναίκες, τα ταξίδια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασφαλή. Εφόσον οι ίδιες και το μωρό τους είναι υγιείς, μπορούν άνετα να ταξιδέψουν έως την 36η εβδομάδα της κυήσεως.
Ποια είναι η καλύτερη εποχή για ταξίδι;
Για τις περισσότερες γυναίκες στα μέσα της εγκυμοσύνης (μεταξύ 14ης και 28ης εβδομάδας της κυήσεως). Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της εγκυμοσύνης εκδηλώνονται κατά το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο. Στο δεύτερο τρίμηνο, όμως, η ενεργητικότητα της εγκύου κατά κανόνα έχει επιστρέψει, η ναυτία συνήθως έχει υποχωρήσει και η γυναίκα μπορεί ακόμα να μετακινείται εύκολα, εάν το επιθυμεί.
Σε ποιες περιπτώσεις αντενδείκνυνται τα ταξίδια;
Όταν υπάρχουν ορισμένες επιπλοκές της κυήσεως, όπως η προεκλαμψία, η πρόωρη ρήξη των μεμβρανών και ο πρόωρος τοκετός. Τα ταξίδια μπορεί επίσης να μην είναι καλή ιδέα για τις γυναίκες που κυοφορούν περισσότερα από ένα έμβρυο.
Υπάρχουν περιοχές όπου δεν πρέπει να ταξιδεύει η έγκυος;
Τα ταξίδια αντενδείκνυνται σε περιοχές με ενδημικές νόσους που μεταδίδονται με τα κουνούπια, όπως η ελονοσία και ο ιός Ζίκα. Επισφαλή μπορεί επίσης να είναι σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου υπάρχουν αμφιβολίες για την ποιότητα του φαγητού και του νερού, καθώς και σε περιοχές (ανεπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες) χωρίς επαρκή ιατρική κάλυψη (με γιατρούς και νοσηλευτικές εγκαταστάσεις). Πριν λοιπόν ταξιδέψει η έγκυος, εντός ή εκτός Ελλάδος, καλό είναι να ενημερώνεται αν εκεί όπου θέλει να πάει υπάρχουν γιατροί και νοσοκομείο, καθώς και για τους τυχόν κινδύνους που θα συναντήσει.
Τι πρέπει να κάνει πριν ταξιδέψει;
Το πρώτο είναι να πάει στον γυναικολόγο της για έναν προληπτικό έλεγχο και για να επαληθεύσει την ημερομηνία που υπολογίζεται ότι θα γεννήσει, ώστε να μπορεί να την πει σε περίπτωση απροόπτου κατά τις διακοπές της.
Η έγκυος πρέπει επίσης να προνοήσει να πάρει μαζί της όποια φάρμακα και βιταμίνες της έχει συστήσει ο γιατρός της, καθώς και τυχόν φάρμακα (π.χ. παυσίπονα) που μπορεί να χρειασθεί.
Πρέπει επίσης να βεβαιωθεί ότι έχει κάνει όλα τα απαιτούμενα εμβόλια, καθώς και να σχεδιάσει το ταξίδι της με τρόπο ώστε να έχει την μικρότερη δυνατή διάρκεια. Και αυτό, διότι τα πολύωρα ταξίδια (πάνω από 4 ώρες) ενέχουν κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, δηλαδή της δημιουργίας θρόμβου σε φλέβα βαθιά μέσα στα πόδια εξαιτίας της πολύωρης ακινησίας. Γι’ αυτό το λόγο αφενός το ταξίδι πρέπει να διαρκεί όσο το δυνατόν λιγότερο, αφετέρου η έγκυος να σηκώνεται για να περπατάει όσο το δυνατόν περισσότερο.
Τι πρέπει να προσέξει η έγκυος κατά το ταξίδι με το αυτοκίνητο;
Πρέπει να φοράει συνεχώς ζώνη ασφαλείας, την οποία θα δένει κάτω από την κοιλιά της (στο ύψος των ισχίων) και ανάμεσα στο στήθος της, προς το πλάι της κοιλιάς της.
Απαραίτητο είναι ακόμα να κάνει συχνά διαλείμματα (ιδανικά κάθε μία ώρα το πολύ), για να βγαίνει από το αυτοκίνητο και να περπατάει λίγο.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ταξιδεύει μόνη, αλλά να συνοδεύεται από έναν άλλο ενήλικα.
Τι πρέπει να προσέξει κατά το ταξίδι με αεροπλάνο;
Το ταξίδι πρέπει να ολοκληρωθεί πριν την 36η εβδομάδα της κυήσεως. Ωστόσο, ειδικά για διεθνείς πτήσεις, μερικές αεροπορικές εταιρείες δεν δέχονται εγκύους που έχουν περάσει την 28η εβδομάδα της κυήσεως. Κάποιες μάλιστα ζητούν ιατρική γνωμάτευση για την εβδομάδα της κυήσεως. Επομένως, όταν η έγκυος προγραμματίζει ένα αεροπορικό ταξίδι, πρέπει να ελέγχει την πολιτική ως προς την εγκυμοσύνη της αεροπορικής εταιρείας που έχει διαλέξει.
Όσον αφορά το ταξίδι καθαυτό, η έγκυος πρέπει να καθίσει στον διάδρομο, ούτως ώστε να μπορεί εύκολα να σηκώνεται και να κάνει λίγα βήματα. Αυτό πρέπει να γίνεται μία φορά κάθε μισή ώρα ταξιδιού. Επιπλέον, όσο κάθεται στη θέση της πρέπει να κάνει τακτικά ασκήσεις με τα πόδια της.
Πριν την πτήση και στη διάρκειά της πρέπει να αποφύγει τα ανθρακούχα αναψυκτικά και ροφήματα, καθώς και τα τρόφιμα που παράγουν γαστρικά αέρια, διότι τα αέρια διαστέλλονται στην χαμηλή πίεση της καμπίνας του αεροπλάνου και μπορεί να αισθανθεί δυσφορία. Αντιθέτως, πρέπει να πίνει πολλά υγρά (κατά προτίμηση σκέτο νερό).
Τι πρέπει να προσέξει κατά το ταξίδι με πλοίο;
Κατ’ αρχάς πρέπει να ρωτήσει τον μαιευτήρα της ποια φάρμακα κατά της ναυτίας θα μπορούσε να πάρει, αν παραστεί ανάγκη. Επιπλέον πρέπει να βεβαιωθεί ότι το πλοίο διαθέτει γιατρό ή νοσοκόμα.
Αν πρόκειται να κάνει κρουαζιέρα, να επιλέξει κάποια που θα κάνει συχνές στάσεις και σε πόλεις με σύγχρονες ιατρικές εγκαταστάσεις.
Στη διάρκεια του ταξιδιού πρέπει να έχει το νου της τι τρώει και τι πίνει. Να προτιμάει καλομαγειρεμένα φαγητά και της ώρας, να πίνει εμφιαλωμένο νερό (από σφραγισμένο μπουκάλι) και να πλένει συχνά τα χέρια της. Αν παρουσιάσει γαστρεντερικά ενοχλήματα (ναυτία, έμετο) πρέπει αμέσως να ζητήσει ιατρική βοήθεια.
Τι άλλο πρέπει να προσέξει;
Ανεξάρτητα από τον τρόπο της μετακίνησης, πρέπει να πίνει άφθονα υγρά και να φοράει φαρδιά, άνετα ρούχα. Να έχει επίσης μαζί της μια ζακέτα, μη τυχόν κι αισθανθεί ψύχρα στη θέση όπου θα κάθεται.
Αν ταξιδέψει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να φροντίσει να προμηθευτεί από τον ασφαλιστικό φορέα της Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας, ώστε να είναι καλυμμένη για κάθε απρόοπτο.
Τέλος, να ενημερωθεί από τον μαιευτήρα της για τα τυχόν ύποπτα συμπτώματα που πρέπει να έχει το νου της στη διάρκεια του ταξιδιού της.
