Της Αλεξίας Σβώλου
Τις ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου αποκαλύπτουν οι νέες έρευνες, που έρχονται από πανεπιστήμια διεθνούς κύρους της Γηραιάς Αλβιώνας και της Αμερικής, επιβεβαιώνοντας πως η έκθεση στον ήλιο (με μέτρο) κάνει καλό στην υγεία. Οι ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου φαίνεται μάλιστα να ξεκινούν από την ενδομήτρια ζωή, αφού σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου Bristol τα βρέφη που γεννιούνται φθινόπωρο έχουν πιο γερά οστά και είναι πέντε εκατοστά ψηλότερα από εκείνα της αρχής του καλοκαιριού. «Η ανάπτυξη των οστών του εμβρύου μέσα στην μήτρα εξαρτάται από τα αποθέματα της μητέρας του σε βιταμίνη D και τα γερά οστά δίνουν στα παιδιά ένα πλεονέκτημα καθώς τα καθιστούν πιο ανθεκτικά στην οστεοπόρωση» επισημαίνει ένας εκ των ερευνητών, ο καθηγητής John Tobias.
Ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου σε ενήλικες
Οι ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου ωστόσο δεν σταματούν εδώ αλλά παρατείνονται μέχρι τα βαθιά γεράματα, αφού δύο άλλες μελέτες φανερώνουν ότι η έκθεση στον ήλιο μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη και καρδιαγγειακά στα άτομα προχωρημένης ηλικίας. Η πρώτη μελέτη για τις ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου σε ηλικιωμένους προέρχεται από το βρετανικό πανεπιστήμιο Warwick και έγινε σε 3000 άτομα άνω των πενήντα ετών, ενώ η δεύτερη φέρει το αδιαμφισβήτητο κύρος του πανεπιστημίου Harvard, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. «Εξαιτίας της φυσικής φθοράς του οργανισμού και της έλλειψης ποικιλίας στην διατροφή οι ηλικιωμένοι συχνά υποφέρουν από ανεπάρκεια σε βιταμίνη D και γι αυτό τους συνιστούμε να κάθονται στον ήλιο τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα και από 30 λεπτά τη φορά, ώστε να επωφεληθούν από τις ευεγετικές ιδιότητες του ήλιου» επισημαίνει ο δρ. Oscar Franco που συντόνισε την αγγλική μελέτη. Στις ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου πάντως συγκαταλέγεται και η ισχυρή αντικαρκινική δράση της βιταμίνης D, αφού πληθαίνουν οι επιστημονικές ενδείξεις πως η έλλειψη βιταμίνης D ενοχοποιείται για την εμφάνιση καρκίνου στο μαστό, το παχύ έντερο και τις ωοθήκες. Πρόσφατα δε, στις ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου προστέθηκε άλλη μια που αφορά την αυτοάνοση ασθένεια σκλήρυνση κατά πλάκας, καθώς μελέτες του Πανεπιστημίου Harvard συσχέτισαν την έλλειψη βιταμίνης D με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Ήλιος και βιταμίνη D
«H βιταμίνη D στην οποία κυρίως οφείλονται οι ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου σχηματίζεται στο δέρμα από την προβιταμίνη της με την επίδραση της ηλιακής (UV) ακτινοβολίας. Ο ρόλος της βιταμίνης D στον οργανισμό είναι καθοριστικός, γιατί δημιουργεί την οστέινη ουσία μαζί με τα φωσφορικά άλατα και το ασβέστιο, συμβάλλοντας έτσι στην ομοιόσταση των οστών» εξηγεί η δερματολόγος- Πηνελόπη Τυμπανίδου, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, η οποία προσθέτει: «Παράλληλα, ο ήλιος έχει και άλλες ωφέλιμες ιδιότητες, όπως ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, χάρη στην οποία βοηθά να “καθαρίσουν” οι χρόνιες φλεγμονώδεις δερματοπάθειες (ακμή, έκζεμα και ψωρίαση)». Επίσης, πληθώρα μελετών αποδίδει στην βιταμίνη D, που παράγεται όταν καθόμαστε στον ήλιο και καρδιο-προστατευτικές ιδιότητες για τις οποίες ωστόσο ο καρδιολόγος Δημήτρης Ρίχτερ παραμένει επιφυλακτικός: «Κι άλλες βιταμίνες, όπως το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, η βιταμίνη C και η βιταμίνη E θεωρήθηκαν κατά καιρούς “ασπίδα” για την καρδιά, αλλά όταν υποβλήθηκαν σε κλινική μελέτη προκειμένου να διαπιστωθεί η δράση τους απέτυχαν παταγωδώς. Αν η βιταμίνη D κάνει την διαφορά δεν το ξέρουμε και μένει να αποδειχθεί. Ωστόσο η μικρή επίπτωση των καρδιοπαθειών στους κατοίκους περιοχών με πολύ ήλιο μπορεί να οφείλεται σε μειωμένη εμφάνιση κατάθλιψης, αφού γνωρίζουμε ότι το στρες και η κατάθλιψη εντείνουν τον κίνδυνο για εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια».
Ήλιος με μέτρο
Ναι στον ήλιο λοιπόν λένε οι ειδικοί αφού δεν αμφισβητούν τις ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου, αλλά χωρίς υπερβολές, καθώς όπως επισημαίνει ο Ευάγγελος Φιλόπουλος, ογκολόγος-χειρουργός και γραμματέας της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας: «Ο ήλιος δημιουργεί και καρκίνο στο δέρμα ενώ είναι επικίνδυνος και στα μάτια». Κατά τον ογκολόγο, από την αλόγιστη έκθεση στον ήλιο κινδυνεύουν περισσότερο οι εργαζόμενοι σε γραφεία (οι λεγόμενοι «λευκογιακάδες») που αν εκτεθούν απότομα στην ηλιακή ακτινοβολία κινδυνεύουν να πάθουν βλάβη στο DNA τους, η οποία ενδέχεται να πυροδοτήσει την διαδικασία της καρκινογένεσης.
Ήλιος και ψυχική διάθεση
Οι ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου είναι ιδιαίτερα έντονες στην ψυχική διάθεση. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, όταν ο ήλιος λείπει στην ανθρώπινη συνείδηση το περιβάλλον γίνεται αυτόματα κακό και εχθρικό, καθώς κρύβει φόβο και απειλές. Αντίθετα το φως του ήλιου είναι καλό, φιλικό και χαρίζει ευεξία μαζί με χαρά. Η έλλειψη ήλιου και του φωτός του παραπέμπει στον θάνατο και γι αυτό άλλωστε οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών και κατάθλιψης κατά την διάρκεια του χειμώνα που η μέρα περιορίζεται σε ελάχιστες ώρες. Αντίθετα, ο ήλιος και το φως του εκδιώκουν τον θάνατο και βοηθούν στην αναγέννηση της ψυχής. «Ο ήλιος προκαλεί στον οργανισμό κατακλυσμό χημικών διαβιβαστών (τα φυσικά μας οπιούχα όπως οι ενδορφίνες), που ερεθίζουν την επιθυμία για ζωή, χαρίζουν ευφορία και απομακρύνουν τις σκιές και την αγωνία» επισημαίνει η ψυχολόγος Μαρία Λασσιθιωτάκη. Ταυτόχρονα, οι ενδορφίνες που εκλύονται όταν καθόμαστε στον ήλιο πυροδοτούν στον οργανισμό μια χημική αλληλουχία χημικών αντιδράσεων που έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από αυτές τις έμμεσες ωφέλιμες ιδιότητες του ήλιου είναι η βελτίωση των ενδοκρινολογικών προβλημάτων κατά την θερινή περίοδο. Στις διακοπές λοιπόν επιβάλλεται να χαιρόμαστε τον ήλιο και το φως του όπου κι αν είμαστε. «Ακόμα και αν οι ειδικές συνθήκες, που επικρατούν φέτος λόγω οικονομικής κρίσης μας αναγκάζουν να στερηθούμε τις διακοπές μας στα παραθαλάσσια θέρετρα και να παραμείνουμε «εντός των τειχών», υπάρχουν πάντα πάρκα και παραλίες όπου μπορούμε να επιδοθούμε σε…. φωτοθεραπεία και να δώσουμε άλλη διάσταση στην ζωή μας» καταλήγει η Μαρία Λασσιθιωτάκη.
Γλωσσάρι για τη βιταμίνη D
- Είναι: Μια από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες.
- Παράγεται: Στο δέρμα (χόριο), με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου.
- Συμπληρωματικές πηγές: κάποια τρόφιμα, όπως τα λιπαρά ψάρια, το συκώτι, τα αυγά και το βούτυρο.
