«Επανεμφάνιση» έκανε δειλά δειλά η αιθαλομίχλη, κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα. Μόνο την Τετάρτη η αιθαλομίχλη «χτύπησε» κόκκινο στα Ιωάννινα θέτοντας σε συναγερμό την επιστημονική κοινότητα. Όπως αναφέρει το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων, «τα τελευταία τρία χρόνια οι επιστήμονες παρατηρούν στα μεγάλα αστικά κέντρα ότι η στροφή στη φθηνότερη θέρμανση με καυσόξυλα που καίγονται στα τζάκια και στις σόμπες προκαλεί σοβαρή αύξηση στις τιμές της αέριας ρύπανσης».
Ορισμένοι μιλούν για σοβαρή συμβολή των καύσεων του ξύλου στην επιστροφή «ενός παλιού γνώριμου», του νέφους αιθαλομίχλης, όταν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν τη δημιουργία του. Σημειώνεται ότι ένα παραδοσιακό τζάκι εκλύει στην ατμόσφαιρα 30 φορές περισσότερα αιωρούμενα σωματίδια από ότι ένας καλά συντηρημένος καυστήρας πολυκατοικίας με 25 διαμερίσματα.
Προηγούμενες μετρήσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και κυρίως στην Κηφισιά, στην Εκάλη, στο Μαρούσι και στο Κορωπί αλλά και σε συνοικίες της Ανατολικής Θεσσαλονίκης έδειξαν μεγάλη αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων PΜ-10 (σωματίδια με διάμετρο <10 μικρών) τη χειμερινή περίοδο σε συνδυασμό με συνθήκες άπνοιας και υγρασίας.
Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα, να επιδεινώσει αλλεργίες και να προκαλέσει νευρολογικά, αναπαραγωγικά, και αναπτυξιακά προβλήματα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον ευάλωτο πληθυσμό, όπως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τις έγκυες γυναίκες, καθώς και για αυτούς που πάσχουν από αναπνευστικά/ καρδιαγγειακά προβλήματα.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία από τη καύση στερεών καυσίμων;
Υπό τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες -τονίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ – η καύση στερεών καυσίμων και ιδιαίτερα των ακατάλληλων, αυξάνει τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένου των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜιο και ΡΜ25 επιδρώντας επιβαρυντικά στην υγεία του πληθυσμού. Η επικινδυνότητα των αιωρούμενων σωματιδίων αυξάνει αντιστρόφως ανάλογα του μεγέθους τους γιατί επιτρέπει την ευκολότερη εισπνοή τους και είσοδο τους στους πνεύμονες, συνθήκες ικανές να προκαλέσουν αλλοιώσεις στα αναπνευστικά βρογχιόλια και τις κυψελίδες. Οι αρνητικές επιπτώσεις της αιθαλομίχλης στον ανθρώπινο οργανισμό εξαρτώνται επίσης από τη χημική σύσταση των αιωρούμενων σωματιδίων, τη διαλυτότητα τους, τον αριθμό των αναπνοών και την αιματική ροή στους πνεύμονες.
Τις πλέον ευπαθείς ομάδες πληθυσμού αποτελούν οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι γυναίκες σε περίοδο λοχείας, καθώς και τα άτομα με χρόνια αναπνευστικά και καρδιολογικά νοσήματα. Σε ημέρες όπου οι τιμές εκπομπής ρύπων είναι σημαντικά αυξημένες ή έχουν ξεπεράσει τα ανώτερα φυσιολογικά όρια, οι ασθενείς με αναπνευστικό πρόβλημα δύναται να παρουσιάσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους, με κίνδυνο να εμφανίσουν παροξυσμό βρογχικού άσθματος ή παροξυσμό της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Τελευταίες μελέτες παρουσιάζουν δεδομένα όπου η μακροχρόνια συσσώρευση και η έκθεση των ατόμων στους συγκεκριμένους ρύπους, ανάλογα με τη χημική τους σύσταση, ενοχοποιείται για την εμφάνιση διαφόρων μορφών νεοπλασιών.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που πιθανόν να εμφανίσουν τα άτομα υψηλού κινδύνου από την έκθεση τους στους αέριους ρύπους είναι:
Δύσπνοια
Δυσφορία στο στήθος
Ερεθισμός του φάρυγγα
Ερεθισμός ρινός και οφθαλμών
Αδυναμία, έντονη κόπωση
Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που παρουσιάσω αναπνευστικό πρόβλημα Λόγω της “αιθαλομίχλης”;
Άτομα με γνωστό ιστορικό αναπνευστικού ή καρδιολογικού νοσήματος, οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι γυναίκες σε κατάσταση λοχείας συνιστάται να περιορίσουν τις έντονες και επίπονες σωματικές δραστηριότητες στους εξωτερικούς χώρους, ιδιαίτερα εάν αυτοί είναι πολυσύχναστοι.
Ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν αγωγή για χρόνια προβλήματα δύναται να εμφανίσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους και πιθανόν να απαιτηθεί τροποποίηση των δόσεων της θεραπείας τους. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους για να τον συμβουλευτούν.
Πώς να μειώσουμε την αέρια ρύπανση από την καύση στερεών καυσίμων;
Προτιμήστε να χρησιμοποιείτε ως κύρια πηγή θέρμανσης φυσικό αέριο ή πετρέλαιο έναντι της καύσης στερεών καυσίμων (τζάκι, ξυλόσομπες κλπ).
Επιλέξετε ξυλόσομπα ή τζάκι που να έχει προδιαγραφές πολύ καλής καύσης στερεών καυσίμων ώστε να υπάρχουν μειωμένες εκπομπές τοξικών ρύπων.
Συντηρείτε συχνά τις σόμπες σας, διασφαλίζοντας τη σωστή λειτουργία τους. Καλό θα ήταν να πραγματοποιείται έλεγχος της σόμπας από ειδικευμένο τεχνικό τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
Διατηρήστε καθαρή την καμινάδα σας.
Μειώστε τη χρήση του τζακιού ή της ξυλόσομπας τις ημέρες με υψηλή συγκέντρωση ατμοσφαιρικών ρύπων.
Ποια στερεά καύσιμα πρέπει να καίμε και ποια όχι;
Χρησιμοποιήστε ξηρά ξύλα (όχι χλωρά). Κόψτε και αποθηκεύσετε τα ξύλα σε χώρο χωρίς υγρασία, για τουλάχιστον έξι μήνες πριν τα χρησιμοποιήσετε για καύση.
Τοποθετήστε αραιά τα ξύλα στη συσκευή καύσης, έτσι ώστε να επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία του αέρα ανάμεσα τους.
Προτιμήστε να καίτε μικρά κομμάτια ξύλου καθώς συνιστούν αποδοτικότερη και καλύτερη πηγή θέρμανσης.
Συνιστάται αυστηρά η αποφυγή καύσης βαμμένων ή βερνικωμένων ξύλων, καθώς οδηγούν σε εκπομπή τοξικών αερίων.
Συνιστάται αυστηρά η αποφυγή καύσης οικιακών απορριμμάτων, χαρτονιού, πλαστικών, αφρωδών υλικών, περιοδικών, υλικών συσκευασίας, χημικών προσαναμμάτων, καθώς οδηγούν στην παραγωγή βλαβερών για την υγεία χημικών ενώσεων.
Συνιστάται αυστηρά η αποφυγή καύσης κόντρα πλακέ, πριονιδιού ή ξύλου που περιέχει κόλλα
Συνιστάται αυστηρά η αποφυγή καύσης υγρού, σάπιου ή μουχλιασμένου ξύλου.
Συνιστάται αυστηρά η αποφυγή χρήσης ξυλείας εμποτισμένης με χημικά, που αποσκοπούν σε αργή καύση, εύκολο άναμμα κλπ.
Τι άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε για να μειώσουμε την έκθεση στη ρύπανση στον εσωτερικό χώρο;
Ο αερισμός του εσωτερικού χώρου μπορεί να μειώσει σημαντικά τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στο σπίτι. Ένα ανοικτό παράθυρο στον εσωτερικό χώρο μπορεί να μειώσει το μονοξείδιο του άνθρακα μέχρι 85%.
Η χρήση εξελιγμένων σομπών ευνοεί την πλήρη καύση των στερεών καυσίμων, αυξάνοντας την παραγόμενη θερμότητα και μειώνοντας τα επιβλαβή παραπροϊόντα (σόμπες υψηλής απόδοσης / χαμηλών εκπομπών). Χρησιμοποιώντας εξελιγμένες σόμπες έχουν επιτευχθεί μειώσεις από 40-85% στις συγκεντρώσεις των ΡΜιο, ΡΜ25 και του 00. Η αντικατάσταση των παλαιών σομπών με εξελιγμένες σόμπες μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των οξέων αναπνευστικών παθήσεων από 24-64%.
Η μείωση της σωματιδιακής ρύπανσης σε εσωτερικούς χώρους χρησιμοποιώντας υγραέριο ως καύσιμο κυμαίνεται από 50-90%.
