Το «διαβητικό πόδι» χρειάζεται πρωτεΐνη και όχι μόνο

26-12-2016

Πολύ συχνά ασθενείς με διαβήτη, μετά από ένα μικρό τραυματισμό στο πόδι τόσο απλό όσο μία παρανυχίδα, μπορεί να οδηγηθούν στο σύμπτωμα που οι επιστήμονες έχουν ονομάσει «διαβητικό πόδι». Λόγω των υψηλών επιπέδων ζαχάρου, τα άτομα με διαβήτη καταστρέφουν σταδιακά τόσο τα αγγεία που επιτρέπουν την καλή κυκλοφορία του αίματος, όσο και το νευρικό σύστημα και τις αισθήσεις. Λόγω της νευροπάθειας αυτής, όσοι έχουν πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης ενδέχεται στην κυριολεξία να πατήσουν ένα ολόκληρο καρφί και να μην το καταλάβουν. Σαν να μην έφτανε όμως αυτό η δυσκολία επούλωσης της πληγής και το ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Ο έλεγχος του ζαχάρου και η αυτοεξέταση των ποδιών για τυχόν αμυχές αποτελούν την πρώτη γραμμή μέτρων. Καθώς όμως το διαβητικό πόδι αγγίζει ακόμα και 1 στους 4 διαβητικούς, κανείς παροτρύνεται να επιστρατεύσει όλα τα μέτρα που διαθέτει. Η διατροφή φυσικά αποτελεί ένα από αυτά, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στην επούλωση των πληγών.

 

Διατροφικά σημεία που πρέπει να προσέξουν άτομα με «διαβητικό πόδι»

1. Καλύτερος έλεγχος του ζαχάρου: Μπορεί να επιτευχθεί μονάχα με εξατομικευμένη παρακολούθηση, αντιστοιχία γευμάτων με τη φαρμακευτική αγωγή και άσκηση.

2. Πρωτεΐνες: Το κολλαγόνο αποτελεί τη σημαντικότερη πρωτεΐνη που θα συναντήσει κανείς στον ιστό του δέρματος. Η έλλειψη ή η αντίσταση στην ινσουλίνη όμως, οδηγεί το σώμα σε διαφορετικά βιοχημικά μονοπάτια όπου οι πρωτεΐνες δεν χρησιμοποιούνται πλέον ως δομικά συστατικά στο δέρμα, και εν γένει στο σώμα, αλλά ως αναγκαστική πηγή ενέργειας. Έτσι η παραγωγή κολλαγόνου περιορίζεται δραματικά και η επούλωση πληγών περιπλέκεται.

3. Συμπληρώματα διατροφής με αμινοξέα: Τα αμινοξέα αποτελούν τους δομικούς λίθους των πρωτεϊνών. Οι ειδικοί λοιπόν υπέθεσαν πως αν συμπλήρωναν τη διατροφή με συγκεκριμένα αμινοξέα που υποστηρίζουν την επούλωση πληγών (αργινίνη, γλουταμίνη, b-hydroxy-b-methylbutyrate), τότε η αποθεραπεία θα ήταν γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη. Δυστυχώς όμως τα αποτελέσματα που έχουν δώσει μέχρι σήμερα οι κλινικές μελέτες δεν είναι ξεκάθαρα, παρά μόνο σε σοβαρότερες περιπτώσεις ασθενών. Μέχρι να προκύψουν ασφαλέστερα συμπεράσματα, μία διατροφή με αυξημένη κατανάλωση πρωτεϊνών, σχεδόν διπλάσια από το κανονικό, κρίνεται κατά περίπτωση απαραίτητη.

4. Βιταμίνες, μέταλλα ιχνοστοιχεία: Μία ανοιχτή πληγή χρησιμοποιεί όσο περισσότερη ενέργεια και θρεπτικά συστατικά μπορεί για να θρέψει. Επιπλέον, λόγω της κακής αιμάτωσης της πληγής που προκαλεί ο διαβήτης το «διαβητικό πόδι» απαιτεί περισσότερα μικροθρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την επούλωση πληγώ, τη συνοχή, την ελαστικότητα και την υγεία του δέρματος. Μερικά από αυτά είναι: οι βιταμίνες Α, C και Ε, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος και ο σίδηρος.

Τέλος, τα στατιστικά δεδομένα υποστηρίζουν πως το 85% των ασθενών με διαβητικό πόδι δεν λαμβάνουν όση ενέργεια και όσες πρωτεΐνες χρειάζονται. Καθώς ο κίνδυνος επιπλοκών είναι μεγάλος και η ισορροπία στη διατροφή μοιάζει δύσκολη υπόθεση, συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο για μία λεπτομερή προσέγγιση των δικών σας αναγκών.

 

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

[email protected]

 

Πηγές:

1. Gau BR1, Chen HY2, Hung SY3, Yang HM3, Yeh JT4, Huang CH3, Sun JH3, Huang YY5. The impact of nutritional status on treatment outcomes of patients with limb-threatening diabetic foot ulcers. J Diabetes Complications. 2015 Sep 26. pii: S1056-8727(15)00382-7.

2. Armstrong DG1, Hanft JR, Driver VR, Smith AP, Lazaro-Martinez JL, Reyzelman AM, Furst GJ, Vayser DJ, Cervantes HL, Snyder RJ, Moore MF, May PE, Nelson JL, Baggs GE, Voss AC; Diabetic Foot Nutrition Study Group. Effect of oral nutritional supplementation on wound healing in diabetic foot ulcers: a prospective randomized controlled trial. Diabet Med. 2014 Sep;31(9):1069-77.

3. Eneroth M1, Larsson J, Oscarsson C, Apelqvist J. Nutritional supplementation for diabetic foot ulcers: the first RCT. J Wound Care. 2004 Jun;13(6):230-4.

4. Liz Friedrich ; Nancy Collins Nutrition 411: the diabetic foot ulcer–can diet make a difference? Ostomy Wound Manage , 2013, Vol.59(11), p.10-12