Μπαίνοντας σε ένα σύγχρονο φαρμακείο θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει πως πλέον μοιάζει με ένα «λούνα παρκ» από συμπληρώματα διατροφής και άλλα προϊόντα υγείας. Ποιο όμως από τα πολύχρωμα μπουκαλάκια καλύπτουν τη δική σας ανάγκη; Όταν μάλιστα προτεραιότητα αποτελεί η διαχείριση σημαντικών καταστάσεων, όπως διαβήτης, η ορθή και αντικειμενική πληροφόρηση είναι απαραίτητη. Εάν ρωτήσετε το φαρμακοποιό ποιο συμπλήρωμα διατροφής προτείνετε σε άτομα με διαβήτη τύπου δύο, είναι πολύ πιθανό στη λίστα του να βρείτε το συνένζυμο Q10. Τι λένε όμως τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για τη σχέση ζαχάρου και συνενζύμου;
Γνωρίστε το συνένζυμο Q10
Πρόκειται για μία ουσία, όμοια με τις βιταμίνες, την οποία μπορεί να συνθέσει σε μικρές ποσότητες το ίδιο σας το σώμα. Εναλλακτικά θα το βρείτε σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, θαλασσινά και φυσικά σε συμπληρώματα διατροφής. Το συνένζυμο Q10 βρίσκεται σε δύο μορφές στη φύση. Η πρώτη είναι η ουμπικικόνη, η οποία με τη σειρά της μπορεί να μετατραπεί στη δεύτερη μορφή γνωστή και ως ουμπικινόλη. Στα περισσότερα διατροφικά σκευάσματα περιέχεται η ουμπικινόλη, καθώς θεωρείται πιο αποτελεσματική ή βιοδιαθέσιμη. Οι σημαντικότερες δράσεις του Q10 στο σώμα, συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:
- Ενεργοποίηση των μονάδων παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα, γνωστών και ως μιτοχόνδρια.
- Αντιοξειδωτική δράσηκαι προστασία υγειών κυττάρων από επιθετικά μόρια με τον χαρακτηρισμό «ελεύθερες ρίζες».
Γιατί υπάρχουν υποψίες δράσης του Q10 στο διαβήτη
Μία από τις παρατηρήσεις που έχουν κάνει οι ειδικοί σε άτομα με ζαχαρώδη διαβήτη, είναι πως υποβαθμίζεται η ικανότητα λειτουργίας των μονοπατιών παραγωγής ενέργειας. Η παρουσία του συνενζύμου Q10 φαίνεται πως ενισχύει την ικανότητα αυτή, αυξάνοντας τη δραστικότητα της ορμόνης ινσουλίνης. Με πιο απλά λόγια, ενώ τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 δυσκολεύονται να παράξουν ενέργεια από τα σάκχαρα της διατροφής, το συνένζυμο Q10 «ξεκλειδώνει» την διαδικασία αξιοποίησης τους από τα εργοστάσια των κυττάρων.
Αλήθεια ή φρούδες ελπίδες;
Με την ελπίδα πως ένα διατροφικό συστατικό μπορεί να υποκαταστήσει, ή να συμπληρώσει, τη δράση των φαρμακευτικών αντιδιαβητικών ουσιών, πολλοί ειδικοί μελετούν τις προοπτικές του Q10. Μέχρι σήμερα οι απόψεις είναι μοιρασμένες και δεν υπάρχει ετυμηγορία.Η δόση, το χρονικό διάστημα λήψης, η μορφή και άλλοι παράμετροι χρήσης του συνενζύμου δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Κάτι τέτοιο ίσως οφείλεται στην πολυπλοκότητα της πάθησης, αλλά και στην ανάγκη ολιστικής προσέγγισης μέσα από ένα σύνολο αλλαγών.Σε αυτές ανήκουν οι διατροφικές συνήθειες, η φυσική άσκηση και φυσικά η συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή.
Αυτό βέβαια δεν αποκλείει μέσα στα επόμενα χρόνια το συνένζυμο Q10 να αναδειχθεί σε σημαντικό πυλώνα της διαχείρισης των υψηλών τιμών ζαχάρου. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκες στις αρχές του φθινοπώρου στο BritishJournalofNutrition, αφήνει ακόμη το παράθυρο ανοικτό.
Ήβη Παπαϊωάννου, MDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία Shen Q, Pierce JD. Supplementation of Coenzyme Q10 among Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Healthcare (Basel). 2015 May 21;3(2):296-309. Suksomboon N, Poolsup N, Juanak N. Effects of coenzyme Q10 supplementation on metabolic profile in diabetes: a systematic review and meta-analysis. J Clin Pharm Ther. 2015 Aug;40(4):413-8. Yen, C., Chu, Y., Lee, B., Lin, Y., & Lin, P. (2018). Effect of liquid ubiquinol supplementation on glucose, lipids and antioxidant capacity in type 2 diabetes patients: A double-blind, randomised, placebo-controlled trial. British Journal of Nutrition,120(01), 57-63.
