Το καλοκαίρι, που όλοι βρίσκουμε κάποια ευκαιρία για να γυμναστούμε, καλό είναι να προσέχουμε ορισμένα σημεία του σκελετού που είναι ευεπίφορα σε τραυματισμούς. Στατιστικά, το πρώτο υποψήφιο για κάκωση τμήμα του σώματος είναι το γόνατο, που είναι η μεγαλύτερη και πολυπλοκότερη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος. Η ευφορία της άνοιξης και η προσμονή καλοκαιριού αποτελούν έναυσμα για διάφορες δραστηριότητες που το χειμώνα συνήθως τις αναβάλλουμε.
Η επιθυμία να γυμναστούμε, να ασχοληθούμε με κάποιο σπορ ή χόμπι, ίσως να είναι μεγάλη, οι δυνατότητες όμως μικρές, γιατί συνήθως μένει μόνο το Σαββατοκύριακο, όπου μέσα σε 48 ώρες ζητείται: κίνηση, διασκέδαση, χαλάρωση, σπορ, ανάπαυση, μαστορέματα και άλλα πολλά, που αποκλείεται να γίνουν τις καθημερινές.
Μια μεγάλη κατηγορία ατόμων είναι οι «χομπίστες-αθλητές» του Σαββατοκύριακου που επιζητούν τη χαμένη, μέσα στην εβδομάδα, φυσική τους κατάσταση, το χάσιμο κάποιων περιττών κιλών και φυσικά την εκτόνωση, για να νιώσουν ψυχική και σωματική ανανέωση.
Τι πρέπει όμως να γνωρίζουν αυτοί οι «αθλητές» γύρω από τις «αρθριτικές» κακώσεις, που παραμονεύουν με …σκοπό να τους πλήξουν;
Στατιστικά ένα από τα πιο εκτεθειμένα και ευάλωτα σημεία του σώματος στους τραυματισμούς και τις κακώσεις είναι το γόνατο. Αυτό οφείλεται στη θέση και στη λειτουργία του, δηλαδή τους παράγοντες που εξασφαλίζουν τη στήριξη, την αρμονική και σωστή κινητικότητα όλου του σώματος.
Το γόνατο, λοιπόν, η μεγαλύτερη και πολυπλοκότερη άρθρωση του ανθρώπινου σκελετού, πρέπει όχι μόνο να προφυλάσσεται από τους τραυματισμούς, αλλά και οι μύες που το στηρίζουν να είναι πολύ καλά γυμνασμένοι (τετρακέφαλοι, καμπτήρες).
Οι κακώσεις του γόνατος συνήθως έχουν σχέση με το σπορ ή τις δραστηριότητες του καθενός και φυσικά με το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία και το φύλο.
Οι πρώτοι σε κακώσεις είναι οι πλάγιοι σύνδεσμοι, που μπορεί να υποστούν από μερική (μικρή) ρήξη των ινών, η οποία με κατάλληλη συντηρητική αγωγή αποκαθίσταται σχετικά σύντομα, έως ολική (πλήρη) ρήξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει και στο χειρουργείο.
Άλλοι συνήθεις τραυματισμοί είναι των μηνίσκων ή των χιαστών συνδέσμων, οι οποίοι θεωρούνται σοβαρότεροι, εφόσον είναι μεγάλου βαθμού, και προκαλούνται συνήθως παίζοντας ποδόσφαιρο.
Επίσης, οι χονδροπάθειες, που οφείλονται στο τζόκινγκ, σε ανώμαλο έδαφος ή στο ανέβασμα ή κατέβασμα σκαλιών.
Τέλος, τα κατάγματα του γόνατος και της επιγονατίδας, που είναι επακόλουθο μεγάλης σύγκρουσης ή πτώσης σε αθλούμενους όπως στο σκι, στην ιππασία, στην ποδηλασία.
Για να μειώσουμε σημαντικά τις πιθανότητες τραυματισμού του γόνατος πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τους παρακάτω παράγοντες: τη φυσική και την ψυχική μας κατάσταση, τη σωστή κατάρτιση και τεχνική του σπορ ή χόμπι που θα κάνουμε, τις καιρικές συνθήκες, την καλή κατάσταση των μυών του γόνατος (μυϊκό τόνο, ελαστικότητα, δύναμη) καθώς και το απαραίτητο «ζέσταμα» πριν από την όποια δραστηριότητα.
Εάν ήδη πάσχετε από κάποια κάκωση του γόνατος και δεν θέλετε, και φυσικά δεν πρέπει, να παραιτηθείτε από τις δραστηριότητες, τα σπορ και ό,τι άλλο προϋποθέτει τη χρήση του γόνατος, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση σας και μπορεί να σας συστήσει τη συμβολή του φυσικοθεραπευτή.
Ο φυσικοθεραπευτής θα σας καθοδηγήσει και θα καταγράψει τη δύναμη, την αντοχή και το εύρος κίνησης του γόνατος.
Αν το πρόβλημά σας είναι οξύ (δηλαδή πρόσφατο) και δίνει πόνο, θα ακολουθήσει ένα αναλγητικό πρόγραμμα με υπέρηχους, ρεύματα αναλγησίας, laser και άλλα φυσικά μέσα που θα σας απαλλάξουν από τον πόνο.
Η επόμενη φάση θα είναι η απόκτηση της κινητικότητας και η σταδιακή στήριξη και φόρτιση του γόνατος. Εφόσον αυτό επιτευχθεί, τότε βρίσκεστε πολύ κοντά στην επαναφορά σας στις δραστηριότητες που επιθυμείτε, αφού προηγουμένως σας δοθούν ασκήσεις ενδυνάμωσης κυρίως των τετρακεφάλων, των καμπτήρων και των γαστροκνήμιων μυών.
Οι ασκήσεις αυτές πρέπει να είναι απολύτως εξατομικευμένες και σχεδιασμένες σε συνάρτηση με την πάθησή σας και με γνώμονα τις ιδιαιτερότητές σας.
Επίσης, θα σας υποδειχτούν οι κινήσεις και οι γωνίες όπου η επιβάρυνση του γόνατος θα είναι μικρότερη, καθώς και με ποιους τρόπους δεν θα υποτροπιάσει. Η σημερινή φυσικοθεραπευτική αγωγή οφείλει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και όχι αυτοσχέδια και αυθαίρετη.
Εφαρμόζοντας, λοιπόν, σωστά τις συμβουλές που θα σας δοθούν από το γιατρό και το φυσικοθεραπευτή, να είστε βέβαιοι ότι δεν θα …μείνετε, από γόνατο …τουλάχιστον.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΗΛ. ΓΟΥΔΕΒΕΝΟΣ Φυσικοθεραπευτής-Dr Manual Medicine Σχ. Στοκχόλμης Σουηδίας, University of Medicine Florida & San Diego California USA, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημιακής Ορθοπεδικής Κλινικής Πανεπιστημίου Κρήτης
www.osteophysio.gr
