Η κορτιζόνη ανήκει σε μία κατηγορία φαρμακευτικών ουσιών με την ονομασία κορτικοστεροειδή. Αποτελεί την πιο συχνά χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή την αντιμετώπιση φλεγμονώνστο σώμα. Οι παθήσεις στις οποίες βρίσκει εφαρμογή καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από αυτοάνοσα νοσήματα, μέχρι αλλεργίες και νεοπλασματικές ασθένειες.
Η αποτελεσματικότητα της κορτιζόνης συχνά εξισορροπείται από τις παρενέργειές της. Ευτυχώς, αρκετές από αυτές είναι διαχειρίσιμες με απλούς τρόπους, όπως η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών.
Μερικές παρενέργειες της κορτιζόνης
Μία από τις πιο γνωστές συνέπειες της θεραπείας με κορτιζόνη είναι η αύξηση του βάρους. Η τελευταία μπορεί να αποδοθεί σε:
- Αυξημένη όρεξη
- Κατακράτηση υγρών, λόγω μειωμένης αποβολής νατρίου
Επιπλέον, η χρήση του συγκεκριμένου φαρμάκου μειώνει τη δραστικότητα της ορμόνης ινσουλίνης, υπεύθυνης για τη διαχείριση των σακχάρων στο αίμα και σε ολόκληρο το σώμα. Έτσι η υπεργλυκαιμία, όπως ονομάζονται τα υψηλά επίπεδα ζαχάρου, αποτελούν συχνή παρενέργεια της κορτιζόνης.
Ένα ακόμη συχνό φαινόμενο, το οποίο παρατηρείται περισσότερο σε γυναίκες ασθενείς, που λαμβάνουν κορτιζόνη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, είναι η οστεοπόρωση. Κύρια αιτία της συγκεκριμένης παρενέργειας αποτελεί η αδυναμία των κυττάρων των οστών να αναγεννηθούν, όπως συμβαίνει σε κάθε υγιή οργανισμό.
Η λίστα των παρενεργειών της κορτιζόνης δεν σταματά εδώ. Αρκετοί ασθενείς έρχονται αντιμέτωποι με γαστρεντερικές ενοχλήσεις, μυϊκή αδυναμία, μολύνσεις, αλλαγές στη διάθεσηκαι άλλα.
Ακολουθούν μερικές διατροφικές συμβουλές για να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε αποτελεσματικότερα τα παραπάνω συμπτώματα.
Το αλάτι δεν είναι ο καλύτερός σας φίλος
Για να μειώσετε την κατανάλωση αλατιού, συνεπώς και την κατακράτηση υγρών δοκιμάστε να:
- Αντικαταστήσετε το μαγειρικό αλάτι με μπαχαρικά και φρέσκα μυρωδικά.
- Αποφύγετε τα έτοιμα γεύματα, όπως προμαγειρεμένες ζύμες ή άλλα φαγητά.
- Προτιμήστε τα σπιτικά γεύματα.
- Θυμηθείτε τις κρυφές πηγές αλατιού, όπως το ψωμί, τα γαλακτοκομικά, τις έτοιμες σάλτσες και τα αλλαντικά.
- Δώστε έμφαση σε λαχανικά και φρούτα, που αποτελούν καλές πηγές του ρυθμιστικού διατροφικού στοιχείου καλίου.
Ενισχύστε τη δύναμη των οστών
Η ενίσχυση των οστών απαιτεί συνδυασμό ασβεστίου με τη βιταμίνη, που βοηθά στην απορρόφησή του, Αυτή δεν είναι άλλη από τη βιταμίνη D. Βάλτε ως στόχο να:
- Λαμβάνετε τουλάχιστον 250 με 300 μιλιγραμμάρια ασβεστίουημερησίως.
- Καταναλώνετε δύο με τρεις μερίδες γαλακτοκομικών.
- Ενισχύσετε τη σαλάτα σας με σκούρα πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι και το μπρόκολο.
- Αγοράζετε περισσότερα ψάρια, όπως οι σαρδέλες και ο σολομός.
- Υιοθετήσετε ως σνακ ξηρούς καρπούς, όπως τα αμύγδαλα.
- Συζητήσετε με το γιατρό σας την πιθανότητα χρήσης κάποιου συμπληρώματος διατροφής με ασβέστιο και βιταμίνη D.
Με έμφαση στα κιλά σας
Η διατήρηση του σωματικού βάρους σε σχετικά σταθερά επίπεδα, θα προστατεύσει από περισσότερες παρενέργειες όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης. Ξεκινήστε εγκαίρως την πρόληψη, προσπαθώντας να:
- Δίνετε έμφαση σε επιλογές χαμηλές σε θερμίδες.
- Προτιμήστε άπαχα γαλακτοκομικά.
- Καταναλώστε αρκετά λαχανικά και φρούτα, που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
- Κάνετε μικρά συχνά γεύματα.
- Ενσωματώσετε στην καθημερινότητά σας, εάν είναι εφικτό, ακόμη και απλές ασκήσεις φυσικής δραστηριότητας.
Εάν κατά τη διάρκεια της θεραπείας με κορτιζόνη παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στο σώμα σας, συζητείστε τη με την ομάδα των γιατρών και του διαιτολόγου σας. Ενδεχομένως η διαχείριση των παρενεργειών είναι πιο απλή από όσο φαντάζεστε, και συνίσταται από μικρές αλλαγές προς μία πιο ισορροπημένη διατροφή.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Dore RK. How to prevent glucocorticoid-induced osteoporosis. Cleve Clin J Med. 2010 Aug;77(8):529-36. Fardet L, Kassar A, Cabane J, Flahault A. Corticosteroid-induced adverse events in adults: frequency, screening and prevention. Drug Saf. 2007;30(10):861-81.
