Είναι η βρώμη «υπερτροφή» για το διαβήτη τύπου 2;

12-10-2019

Η βρώμη αποτελεί ένα λειτουργικό τρόφιμο, ο ιδιότητες της οποίας μόνο χρήσιμες μπορούν να φανούν σε άτομα με τύπου 2, δηλαδή ζαχαρώδη, διαβήτη. Έχει επάξια κερδίσει τη θέση της στο ράφι με τα δημητριακά πρωϊνού, ενώ προϊόντα όπως το γάλα βρώμης θεωρούνται  “ανερχόμενα αστέρια” της βιομηχανίας τροφίμων.

Η διατροφική αξία της βρώμης

Ένα φλιτζάνι από το πολύτιμο αυτό δημητριακό έχει μόλις 145 θερμίδες, 5 γραμμάρια πρωτεΐνηςκαι 2,5 γραμμάρια λιπαρών. Άλλα θρεπτικά συστατικά, που τη χαρακτηρίζουν είναι η βιταμίνη Α, η οικογένεια των βιταμινών Β, ο σίδηρος, το ασβέστιο, ο φώσφορος, το μαγνήσιο και το σελήνιο. Για το τέλος αφήσαμε τις φυτικές ίνες, καθώς η βρώμη είναι πλούσια σε μία ξεχωριστή ομάδα φυτικών ινών με το όνομα β- γλυκάνες.

Βρώμη και διαβήτης τύπου 2

Η περιεκτικότητα της βρώμης τόσο σε βιταμίνες που συχνά έχουν μεγαλύτερη ανάγκη άτομα με υψηλό ζάχαρο,όπως οι βιταμίνες Β και το μαγνήσιο, αλλά και σε β- γλυκάνες, “κίνησε” την περιέργεια των ειδικών της διατροφής! Έτσι, αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν αναδείξει τα οφέλη της στη διαχείριση του ζαχάρου.

Για παράδειγμα, μία ομάδα ειδικών ανέλυσε προσεκτικά τα δεδομένα 16 άλλων ερευνών, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση βρώμης φαίνεται να συμβάλλει στη καλύτερη διαχείριση του ζαχάρου, τόσο άμεσα, όσο και μακροπρόθεσμα (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, HbA1c). Όλα αυτά βέβαια, στα πλαίσια ενός ισορροπημένου και σχετικά χαμηλού σε θερμίδες διαιτολογίου. Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν πως η βρώμη θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο στη διαχείριση του υψηλού ζαχάρου, καθώς ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στη μείωση της χορηγούμενης ποσότητας ινσουλίνης.

Ρόλο κλειδί στα παραπάνω αποτελέσματα παίζουν οι β-γλυκάνες. Αυτός ο τύπος των φυτικών ινών δεν διασπάται στο στομάχι και απορροφά σαν σφουγγάρι τα υπόλοιπα διατροφικά συστατικά, ανάμεσα στα οποία και τα σάκχαρα. Έτσι, τα τελευταία απελευθερώνονται αργά και σταθερά στην κυκλοφορία του αίματος, δίνοντας το χρόνο στην ινσουλίνη να διαχειριστεί καλύτερα το “ζάχαρο” μετά το γεύμα. Επιπλέον, αντιοξειδωτικά συστατικά της βρώμης, τα οποία κατατάσσονται στις φαινολικές ουσίες με το περίεργο όνομα αβενανθραμίδες, προστατεύουν τα επιβαρυμένα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες, τη φλεγμονή και το χρόνιο “τραυματισμό”.

Προσεκτική επιλογή βρώμης από άτομα με διαβήτη τύπου 2

Κανένα τρόφιμο δεν είναι βλαβερό για την υγεία από μόνο του. ‘Όμως ο τρόπος, που ενσωματώνεται στο καθημερινό διαιτολόγιο, μπορεί να αναδείξει ή να υποβαθμίσει μία επιλογή. Εάν κάποιος έχει υψηλό ζάχαρο, θα πρέπει να θυμάται για τη βρώμη ότι:

  • Από το ράφι του σούπερ μάρκετ, καλύτερη επιλογή θεωρείται η ακατέργαστη βρώμη, χωρίςτην προσθήκη ζάχαρης.
  • Στη λίστα των συστατικών πρώτη θα πρέπει να βρίσκεται η λέξη “ολικής άλεσης”,για να λάβετε το μέγιστο των συστατικών, που έχει να προσφέρει το συγκεκριμένο δημητριακό.
  • Ο καλύτερος συνδυασμός είναι με λιγότερο επεξεργασμένες τροφές. Για παράδειγμα, τα φρεσκοκομμένα φρούτα εποχής, το γλυκό μέλι, η αρωματική κανέλα, το δροσερό γιαούρτι και οι τραγανοί ξηροί καρποί ταιριάζουν ιδανικά.
  • Δεν αποτελεί λύση μόνο για το πρωϊνό! Μπορεί να αντικαταστήσει το ρύζιδίπλα σε κάποια παραδοσιακή συνταγή ή να χρησιμοποιηθεί αντί για αλεύρισε κέικ, μπισκότα και άλλες ζαχαροπλαστικές δημιουργίες!

Μην ξεχνάτε πως άτομα με ζαχαρώδη διαβήτη μπορούν να απολαύσουν όλα τα φαγητά που αγαπούν. Ίσως με κάποιες μικρές προσαρμογές στις ανάγκες τους. Μάλιστα, ορισμένα από αυτά, όπως η βρώμη, έχουν ξεχωριστά οφέλη στη διαχείριση της υγείας του σώματος.

Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
[email protected]
Βιβλιογραφία
Hou Q, Li Y, Li L, et al. The Metabolic Effects of Oats Intake in Patients with Type 2 Diabetes: A Systematic Review and Meta-Analysis.Nutrients. 2015;7(12):10369–10387. Published 2015 Dec 10. doi:10.3390/nu7125536
Storz MA, Küster O. Hypocaloric, plant-based oatmeal interventions in the treatment of poorly-controlled type 2 diabetes: a review. Nutr Health. 2019 Sep 10:260106019874683.
Delgado G et al. Dietary Intervention with Oatmeal in Patients with uncontrolled Type 2 Diabetes Mellitus - A Crossover Study. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2019 Oct;127(9):623-629.