Το λίπος στο συκώτι, ή περισσότερο επιστημονικά η μη αλκοολική λιπώδης διήθηση, αποτελεί μία ακόμη επήρεια του Δυτικού προτύπου διατροφής. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται πως θα εμφανιστεί στο 20% με 30% των κατοίκων του ανεπτυγμένου κόσμου. Στους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται τα επιπλέον κιλά, η αντίσταση στην ινσουλίνη σε ασθενείς με προδιαβήτη ή ζαχαρώδη διαβήτη και άλλοι γενετικοί παράγοντες.
Τις περισσότερες φορές η λιπώδης διήθηση δεν εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα. Η διάγνωση γίνεται σχεδόν τυχαία, κατά την εξέταση κάποιας άλλης παραμέτρου όπως η ανάλυση αίματος αίματος ή κάποιος υπέρηχος. Εξίσου “ελλιπείς” θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν και οι φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης της πάθησης. Έτσι, η διατροφή, η φυσική δραστηριότητα και ο τρόπος ζωής, μετατρέπονται στα μοναδικά εργαλεία για τη διαχείρισή της.
Η μη έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση της νόσου, ενδέχεται να οδηγήσουν σε προοδευτική επιβάρυνση της υγείας του ήπατος, ακόμη και σε κύρωση. Όμως υπάρχουν πολλές αλλαγές, που εάν τις υιοθετήσει κανείς, είναι βέβαιο πως θα καταφέρει να ανατρέψει την πορεία της.
Τρία διατροφικά σημεία κλειδιά για το λίπος στο συκώτι
Λιπαρά είναι η αιτία
Για την ακρίβεια δίαιτες πλούσιες σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά, αυξάνουν τον κίνδυνο εναπόθεσης λίπους στο συκώτι. Πρόκειται για ζωικής ή βιομηχανικής προέλευσης λίπη, γνωστά και ως “βλαβερά” για την υγεία. Βέβαια, όπως ίσως καλά γνωρίζετε, δεν είναι όλα τα λιπαρά ίδια. Έτσι, υπάρχουν κάποια, που ωφελούν ακόμα και τη λιπώδη διήθηση του ήπατος. Φυσικά, δεν αναφερόμαστε παρά στα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά του ελαιολάδου, των ξηρών καρπών και των λιπαρών ψαριών. Τα τελευταία θα πρέπει να αποτελούν βασικό κομμάτι του εβδομαδιαίου προγράμματος διατροφής. Η σύνδεση των “καλών” λιπαρών με τα επίπεδα χοληστερόλης, το ζάχαρο και άλλους μεταβολικούς παράγοντες, συνδέεται άμεσα με την υγεία του συκωτιού.
Γλυκές αμαρτίες
Ο τρόπος μεταβολισμού της φρουκτόζης, πολλοί πιστεύουν πως την καθιστά την πλέον ένοχη από τα σάκχαρα. Όμως στην πραγματικότητα, δεν μιλάμε για τη φυσική φρουκτόζη των φρούτων. Αλλά για την “τεχνητή” εκδοχή της, η οποία χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό μέσο στη βιομηχανία τροφίμων. Αποφύγετε λοιπόν, ό, τι δεν είναι γλυκό από τη φύση του! Οι φυτικές ίνες και τα αμέτρητα αντιοξειδωτικά συστατικά, που θα βρείτε στους σύνθετους υδατάνθρακες (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά) έχουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία του ήπατος. Οι ειδικοί πιστεύουν πως περίπου οι μισές θερμίδες της ημέρας θα πρέπει να προέρχονται από τους σωστούς, λιγότερο επεξεργασμένους, υδατάνθρακες.
Μερικές τροφές κάνουν τη διαφορά
Υπάρχουν υπερτροφές για τη λιπώδη διήθηση; Οι επιστήμονες της διατροφής πιστεύουν πως ναι! Η αυξημένη κατανάλωση καρυδιών (ωμέγα 3 λιπαρά), σιτηρών ολικής άλεσης (βιταμίνη Ε), καρότων (β-καροτένιο) και χρωματιστών πιπεριών (βιταμίνη C), τροφοδοτεί το σώμα και ειδικότερα το ήπαρ, με ισχυρά αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικά συστατικά. Με άλλα λόγια, τα θρεπτικά συστατικά των συγκεκριμένων τροφών δρουν ως ασπίδα προστασίας για τη μη αλκοολική λιπώδη διήθηση.
Ένας σημαντικότερος παράγοντας για το λίπος στο συκώτι
Παρά τις όποιες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, ο παράγοντας που κάνει τη διαφορά είναι η απώλεια βάρους. Αυτή επιτυγχάνεται μέσω κάπου προγράμματος διατροφής χαμηλού σε θερμίδες (1000 με 1600 θερμίδες). Επιπλέον, η φυσική δραστηριότητα συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου αυτού. Είναι σημαντικό να θυμάστε πως ακόμη και 5% χαμηλότερα από το αρχικό σωματικό βάρος έχει θετική επίδραση στο λίπος του ήπατος. Προσοχή όμως χρειάζεται καθώς η απώλεια να είναι σταδιακή, χωρίς να υπερβαίνει το 1 κιλό την εβδομάδα.
Κλείνοντας, το Μεσογειακό πρότυπο διατροφής καλύπτει όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις για την πρόληψη και διαχείριση του λίπους στο συκώτι. Αρκεί να ακολουθείται πιστά, γεγονός το οποίο είναι πιο δύσκολο απ’ όσο φαντάζει. Αντισταθείτε στους πειρασμούς του Δυτικού προτύπου διατροφής, βρείτε τις Μεσογειακές σας ρίζες και θωρακίστε το συκώτι σας.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Oliveira CP, de Lima Sanches P, de Abreu-Silva EO, Marcadenti A. Nutrition and Physical Activity in Nonalcoholic Fatty Liver Disease. J Diabetes Res. 2016;2016:4597246. Today’s Dietitian By Erin McCarthy, MS, RD, CSSD. Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Vol. 16 No. 1 P. 48 Yki-Järvinen H. Nutritional Modulation of Non-Alcoholic Fatty Liver Disease and Insulin Resistance. Nutrients. 2015 Nov 5;7(11):9127-38. Kargulewicz A, Stankowiak-Kulpa H, Grzymisławski M. Dietary recommendations for patients with nonalcoholic fatty liver disease. Prz Gastroenterol. 2014;9(1):18–23.
