Όλοι μας έχουμε φοβίες. Άλλες σε μικρότερο βαθμό και σε άλλες σε μεγαλύτερο. Βέβαια υπάρχουν και φοβίες που ούτε καν μπορούσαμε να φανταστούμε. Στον τομέα της ψυχολογίας υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ φόβου και φοβίας. Η φοβία είναι πολύ δύσκολο να τεθεί υπό έλεγχο και συνεπάγεται σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση για το άτομο.
Τι είναι οι φοβίες & πού οφείλονται
«Ως φοβία ορίζεται ο επίμονος φόβος ή η αποφυγή ενός συγκεκριμένου ερεθίσματος». Αυτό εξηγεί η Kate Wolitzky-Taylor,. Κλινική ψυχολόγος στο Ερευνητικό Κέντρο για το Άγχος και την Κατάθλιψη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. «Το ερέθισμα μπορεί να είναι ένα αντικείμενο ή μια κατάσταση –για παράδειγμα οι μέλισσες ή τα ύψη. Επιπλέον, ο φόβος που νιώθει το άτομο του προκαλεί μεγάλη δυσφορία. Μπορεί να αποτελεί και εμπόδιο στην καθημερινότητά του» προσθέτει η ειδικός.
Όσο για τις αιτίες που εκδηλώνονται οι φοβίες, η Wolitzky-Taylor αναφέρει ότι εν μέρει παίζει ρόλο η κληρονομικότητα. Έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια που προδιαθέτουν απέναντι στις αγχώδεις διαταραχές. Σε αυτές κατατάσσονται και οι φοβίες. Ακόμη όμως κι αν ένα άτομο δεν διαθέτει στο DNA του αυτά τα γονίδια, μπορεί να «εκπαιδευτεί» να εκδηλώσει κάποιες φοβίες. Για παράδειγμα εάν οι γονείς του του «έμαθαν» να φοβάται τις αράχνες. Η φοβία είναι ακόμη πιο πιθανή αν αυτή η «εκπαίδευση» συνδυάζεται και με αρνητικές εμπειρίες που συνδέονται με το συγκεκριμένο ερέθισμα.
Οι δέκα πιο παράξενες φοβίες
- Ταφοφοβία: Περιγράφει τον φόβο ενός ανθρώπου μήπως θαφτεί ζωντανός. Σύμφωνα με μελέτη στην επιθεώρηση Journal of the Fantastic in the Arts, η συγκεκριμένη φοβία ήταν ιδιαίτερα «δημοφιλής» κατά τον 18ο αιώνα λόγω της επιδημίας πανούκλας. Πολλοί φοβούνταν ότι οι γιατροί θα τους περάσουν για νεκρούς και θα τους θάψουν ζωντανούς.
- Κατοπτροφοβία: Πρόκειται για τη φοβία που πυροδοτείται από τους καθρέφτες και συγκεκριμένα όταν κάποιος αντικρίζει το είδωλό του στον καθρέφτη. ΗΜπορεί να προκαλέσει στο άτομο ντροπή, δυσφορία ή ακόμη και κατάθλιψη, σύμφωνα με έκθεση του 2014 στην επιθεώρηση The Primary Care Companion for CNS Disorders.
- Βροχοφοβία: Η βροχοφοβία εντάσσεται σε μια ευρύτερη κατηγορία με φοβίες που αφορούν φυσικά φαινόμενα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη στην επιθεώρηση BAMS της Αμερικανικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, οι φοβίες αυτές είναι συνηθέστερες σε άτομα που έχουν λάβει εκπαίδευση σχετική με αυτά τα φαινόμενα. Έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των κινδύνων που ενέχουν.
- Φωνοφοβία: Πρόκειται για τον υπερβολικό και αδικαιολόγητο φόβο που προκαλούν οι ήχοι κάθε είδους. Συχνά η φοβία προκαλείται από καθημερινούς ήχους που δεν αποτελούν απειλή για την ακοή, όπως μια πόρτα που κλείνει ή μια ζωηρή συζήτηση.
- Αλεκτοροφοβία: Πρόκειται για τον φόβο απέναντι στις κότες. Μελέτη του 2016 στην επιθεώρηση Industrial Psychiatry Journal περιέγραφε πως μια 18χρονη κοπέλα είχε μια… τρομακτική συνάντηση με μια κότα όταν ήταν παιδί. Έκτοτε, όποτε έβλεπε μια κότα ή ένα κοτόπουλο ανησυχούσε ότι το ζώο θα της επιτεθεί.
- Αμαθοφοβία: Προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «άμαθος» που σημαίνει σκόνη.
- Εμετοφοβία: Μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως «κοινωνική φοβία», όταν το άτομο φοβάται μήπως κάνει εμετό μπροστά σε άλλους και ντροπιαστεί. Σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ, τη συγκεκριμένη φοβία μπορεί να πυροδοτήσουν συγκεκριμένα φαγητά.
- Ρουχοφοβία: Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αφορά συγκεκριμένους τύπους ρούχων. Για παράδειγμα, μελέτη στην επιθεώρηση Grand Rounds περιέγραφε την περίπτωση ενός νεαρού βετεράνου του πολέμου που εκδήλωνε κρίση άγχους όποτε έπρεπε να φορέσει τη στολή του. Άλλα άτομα με ρουχοφοβία αποφεύγουν τα πολύ στενά ρούχα, ενώ άλλα όλα τα ρούχα γενικώς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Σεξ: Ποιες είναι οι φοβίες που προκαλούν αποστροφή στην ερωτική πράξη
