Πόσα ξέρετε για την υπέρταση; Κάντε το κουιζ για να μάθετε!

Υπέρταση ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία η «πίεση» που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων είναι τόσο έντονη που επιβαρύνει τη λειτουργία των αγγείων και κατ’ επέκταση της καρδιάς. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 4 στους 10 ενήλικες άνω των 25 ετών είχαν διαγνωσθεί με υπέρταση. Η διατροφή, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και το έντονο στρες αποτελούν τους 3 βασικότερους παράγοντες κινδύνου τους οποίους μπορείτε να επηρεάσετε μέσα από τις καθημερινές σας επιλογές για να πάρετε την κατάσταση στα χέρια σας. Οι 10 ερωτήσεις που ακολουθούν θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα την υπέρταση και πως μπορείτε να τη διαχειριστείτε διατροφικά.

1. Όταν επισκεφτείτε το γιατρό σας για τσεκ- απ σε ποιές τιμές η πίεσή σας (συστολική/ διαστολική) θεωρείται φυσιολογική;

1. Κάτω από 120/80
2. Κάτω από 140/90
3. Κάτω από 180/110
4. Είναι διαφορετικό για τον κάθε άνθρωπο

Η αρτηριακή πίεση μετριέται με 2 νούμερα. Συστολική (μεγάλη) είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα αγγεία όταν η καρδιά διοχετεύει αίμα στο σώμα. Διαστολική (μικρή) είναι η πίεση στα αγγεία όταν η καρδιά «ξεκουράζεται» στιγμιαία μεταξύ των χτύπων. Φυσιολογικές θεωρούνται οι τιμές αρτηριακής πίεσης κάτω από 120/80 mm Hg, ενώ πάνω από 180/110 μιλάμε για σοβαρή υπερτασική κρίση. Σωστή απάντηση είναι η 1.

2. Κάποιος παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει υπέρταση (πίεση) όταν:

1. Ο μπαμπάς του ή μαμά του ή άλλος συγγενής είχε υπέρταση
2. Καπνίζει
3. Δεν αθλείται και δεν έχει ισορροπημένη διατροφή
4. Όλα τα παραπάνω

Οι παράγοντες κινδύνου για να εμφανίσει κανείς υπέρταση χωρίζονται σε 2 ομάδες: σε αυτούς που δεν μπορούμε να αλλάξουμε (κληρονομικότητα, ηλικία, εθνικότητα, φύλο), και σε αυτούς που μπορούμε να κάνουμε τη μεγάλη αλλαγή (διατροφή, άσκηση, βάρος, κάπνισμα, στρες). Μήπως τελικά οι συνήθειές σας σας ανεβάζουν την πίεση; Σωστή απάντηση είναι η 4.

3. Η υπέρταση εμφανίζεται πάντα με συμπτώματα όπως η ζαλάδα, ο πονοκέφαλος, το «άνοιγμα» της μύτης και η ασταθής ομιλία. Μύθος ή αλήθεια;

1. Μύθος
2. Αλήθεια

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα άτομα με υπέρταση δεν παρουσιάζουν κάποιο εμφανές σύμπτωμα, γι αυτό και ονομάζεται κρυφή ασθένεια. Εάν συγκεντρώνετε πολλούς από τους παράγοντες κινδύνου της προηγούμενης ερώτησης φροντίστε να ελέγχετε περιοδικά την πίεσή σας. Σωστή απάντηση είναι η 1.

4. Για να ελέγξετε την πίεσή σας τι πρέπει να προσέξετε στη διατροφή σας;

1. Μόνο το αλάτι αρκεί
2. Το αλάτι, τα λιπαρά και τη ζάχαρη
3. Αρκεί να τρώω πιο πολλά φρούτα
4. Πρέπει να περιορίσω το αλάτι, τα λιπαρά και τη ζάχαρη και να τρώω πιο πολλά φρούτα και λαχανικά

Μπορεί το αλάτι να είναι το συστατικό των τροφίμων που έχει κατηγορηθεί περισσότερο από κανένα άλλο για την εμφάνιση της υπέρτασης, όμως και τα υπόλοιπα στοιχεία της διατροφής μας παίζουν σημαντικό ρόλο. Η ζάχαρη και τα λιπαρά αυξάνουν τη χοληστερίνη, κάνουν συνεπώς τα αγγεία πιο «στενά» και ανεβάζουν κι άλλο την πίεση. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι καλές πηγές καλίου, ενός συστατικού που βοηθά στην εξισορρόπηση της αρτηριακής πίεσης. Σωστή απάντηση είναι η 4.

5. Πόσα κουταλάκια αλάτι μπορείτε να καταναλώνετε την ημέρα;

1. 1
2. 3
3. 4
4. 5

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά την κατανάλωση 1 κουταλιάς του γλυκού αλάτι ημερησίως. Στην ποσότητα αυτή πρέπει να υπολογίσετε το αλάτι που προσθέτετε κατά το μαγείρεμα, στη σαλάτα, στις πατάτες, αλλά και το αλάτι που περιέχεται στα έτοιμα γεύματα και σνακ. Εάν έχετε υπέρταση οη Αμρικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά την ακόμη χαμηλότερη κατανάλωση αλατιού, δηλαδή λίγο παραπάνω από μισό κουταλάκι του γλυκού την ημέρα. Ένα κουταλάκι αλάτι περιέχει 2.300 μιλιγκράμ (mg) νατρίου. Σωστή απάντηση είναι η 1.

6. Σύμφωνα με μελέτες ποια είναι η πιο σημαντική πηγή αλατιού στη διατροφή μας;

1. Τα τυριά
2. Το ψωμί
3. Τα έτοιμα γεύματα και σνακ
4. Οι ξηροί καρποί

Μπορεί τα τυριά και το ψωμί να αποτελούν από τις σημαντικότερες πηγές αλατιού στη διατροφή, τα σκήπτρα όμως καρτούν τα έτοιμα γεύματα και σνακ με το 75% της ημερήσιας κατανάλωσης αλατιού να προέρχεται από αυτά. Εάν έχετε υπέρταση προσπαθήστε να τρώτε όσο περισσότερα φρέσκα τρόφιμα γίνεται, αποφύγετε τις επεξεργασμένες τροφές και το φαγητό έξω από το σπίτι. Το αλάτι χρησιμοποιείται ευρέως από τη βιομηχανία τροφίμων τόσο ως μέσο συντήρησης, αλλά και για γεύση στα έτοιμα προϊόντα. Σωστή απάντηση είναι η 3.

7. Ποιό από τα παρακάτω είναι περισσότερο αλμυρό;

1. Φέτα, 1 σπιρτόκουτο
2. Cookie με σοκολάτα του εμπορίου, 1 τεμάχιο
3. Μήλο, 1 μικρό
4. Dressing σαλάτας, 1 κουταλιά της σούπας

• Φέτα, 1 σπιρτόκουτο = 312 mg αλάτι
• Cookie με σοκολάτα του εμπορίου, 1 τεμάχιο = 85 mg αλάτι
• Μήλο, 1 μικρό = 1 mg αλάτι
• Dressing σαλάτας, 1 κουταλιά της σούπας = 138 mg αλάτι

Σωστή απάντηση είναι η 1.

8. Το φαγητό χωρίς αλάτι δεν έχει γεύση. Μύθος ή αλήθεια;

1. Μύθος
2. Αλήθεια

Η αλήθεια είναι πως εάν έχετε συνηθίσει να βάζετε πολύ αλάτι στα φαγητά σας τότε οι γευστικοί κάλυκες στη γλώσσα σας το έχουν συνηθίσει και το φαγητό δίχως αλάτι θα σας φανεί άγευστο. Ξεκινήστε σταδιακά να μειώνετε το αλάτι, πηγαίνετε από τα 3 στα 2 και τελικά στο 1 κουταλάκι ημερησίως. Αντικαταστήστε το αλάτι με διάφορα μπαχαρικά και μυρωδικά, όπως το πιπέρι, ο άνηθος, η ρίγανη κλπ. Σωστή απάντηση είναι η 1.

9. Ποιό από τα παρακάτω είναι αλήθεια;

1. Το βάρος μου δεν επηρεάζει την υπέρταση
2. Μόνο εάν χάσω όλα τα κιλά που πρέπει θα επανέλθει η αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα
3. Αρκεί μικρή απώλεια βάρους για να μειωθεί η αρτηριακή πίεση
4. Εάν πάρω παραπάνω διουρητικά φάρμακα θα χάσω τα επιπλέον κιλά

Ακόμα και μικρή απώλεια βάρους, της τάξεως του 3-5% του σωματικού βάρους, προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην υγεία. Χάνοντας βάρος επιβαρύνετε λιγότερο την καρδιά σας. Μιλήστε με έναν διαιτολόγο ή το γιατρό σας για το πως η άσκηση και η διατροφή θα σας βοηθήσουν να χάσετε κιλά και μειώσετε τον κίνδυνο για επιπλοκές της υπέρτασης. Σωστή απάντηση είναι η 3.

10. Άτομα με υπέρταση παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν:

1. Καρδιαγγειακά νοσήματα
2. Παθήσεις των νεφρών
3. Προβλήματα όρασης
4. Προβλήματα μνήμης
5. Όλα τα παραπάνω

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πιο γνωστή επιπλοκή της υπέρτασης, όμως η πίεση που ασκείται στα τοιχώματα των αγγείων λόγω της υπέρτασης μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα του σώματος ζωτικής σημασίας όπως τα μάτια, τα νεφρά και ο εγκέφαλος. Είναι στο χέρι του καθένα να προλάβει και να αντιμετωπίσει την υπέρταση με αλλαγές στο τρόπο ζωής, άσκησης και διατροφής! Σωστή απάντηση είναι η 5.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com