Τα τελευταία χρόνια ένα νέο πολύ σημαντικό στοιχείο πρόσφεραν οι μελέτες των καταγμάτων λόγω οστεοπόρωσης. Είναι πλέον καλά τεκμηριωμένο ότι εάν μία γυναίκα υποστεί κάποιο κάταγμα, έχει 5 φορές περισσότερη πιθανότητα να υποστεί και δεύτερο κάταγμα σε σύντομο χρονικό διάστημα, από μία γυναίκα που δεν έχει υποστεί κάταγμα. Εάν μάλιστα κάποια γυναίκα έχει δύο κατάγματα ο κίνδυνος 12πλασιάζεται. Το φαινόμενο αυτό περιγράφεται στη διεθνή βιβλιογραφία σαν φαινόμενο Ντόμινο.Τα κατάγματα που είναι το τελικό αποτέλεσμα της οστεοπόρωσης, μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε σημείο του σκελετού αλλά είναι περισσότερο συχνά στη σπονδυλική στήλη (46%), το ισχίο (16%) και τον καρπό (16%) (κάταγμα Colles).
Τόσο τα κατάγματα του ισχίου όσο και τα κατάγματα της ΣΣ είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ύπαρξη χαμηλής οστικής μάζας στις αντίστοιχες περιοχές
Η παρουσία ενός σπονδυλικού κατάγματος μαζί με χαμηλή οστική μάζα αυξάνει τον κίνδυνο για επόμενο κάταγμα κατά 25 φορές περισσότερο από ένα άτομο με φυσιολογική οστική μάζα και χωρίς κάταγμα. Ακόμη η παρουσία 2 ή περισσοτέρων σπονδυλικών καταγμάτων μαζί με χαμηλή οστική μάζα αυξάνει κατά 75 φορές τον κίνδυνο νέου κατάγματος.Τα κατάγματα συνήθως προκαλούν πόνο, περιορισμό της κινητικότητας, παραμορφώσεις, μυική αδυναμία, κοινωνική απομόνωση, απώλεια της ανεξαρτησίας και της αυτοεξυπηρέτησης του ατόμου και τέλος τον θάνατο.
Από τα κατάγματα τα πιο επικίνδυνα είναι αυτά του ισχίου. Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες στο 50% περίπου των περιπτώσεων οδηγούν σε μόνιμη αναπηρία και στο 20% περίπου στο θάνατο τον πρώτο χρόνο μετά το κάταγμα. Σύμφωνα με μερικούς ερευνητές ο κίνδυνος θανάτου από Οστεοπόρωση είναι ίσος με τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού, από καρκίνο των οωθηκών και από καρκίνο της μήτρας αθροιστικά. Tο πρόβλημα είναι ότι τα κατάγματα του ισχίου συνεχώς αυξάνονται. Εχει υπολογισθεί ότι συμβαίνει ένα κάταγμα ισχίου κάθε 20 δευτερόλεπτα στις ανεπτυγμένες χώρες και απότι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία ο αριθμός αυτός θα αυξάνει συνεχώς και ίσως εξαπλασιαστεί μέχρι το 2050.
Ενώ τα κατάγματα του ισχίου είναι τα πιο επικίνδυνα, τα κατάγματα της ΣΣ είναι τα συχνότερα. Πιστεύεται ότι αποτελούν το 50% περίπου όλων των οστεοπορωτικών καταγμάτων, άν και είναι δύσκολο να υπολογισθεί ο ακριβής αριθμός τους, διότι σπάνια αναγνωρίζονται κλινικά και σπανιότατα νοσηλεύονται στο νοσοκομείο .
Πράγματι μόνο 1 στα 4 σπονδυλικά κατάγματα αναγνωρίζεται κατά την κλινική εξέταση και συνήθως τη διάγνωση τη βοηθά το ιστορικό προηγούμενης πτώσης. Η απώλεια ύψους σώματος πέραν των 4 εκατοστών είναι ακόμη ένα έμμεσο κλινικό στοιχείο αναγνώρισης της υπάρξης κατάγματος αλλά δεν μπορεί να εφαρμοσθεί στις μεγάλες ηλικίες διότι η απώλεια του ύψους μπορεί να οφείλεται και στην βαθμιαία εκφύλιση και αφυδάτωση των μεσοσπονδυλίων δίσκων. Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι στην ηλικία των 75 ετών, 1 στις 3 γυναίκες και για άλλους 1 στις 2 γυναίκες παρουσιάζουν κάποιο κάταγμα στη ΣΣ έστω και μικρό. Μεγάλη επιδημιολογική μελέτη που έγινε στην Ευρώπη (17342 άτομα) έδειξε ότι το 20% των γυναικών ηλικίας 50 ετών και άνω έχουν τουλάχιστον 1 κάταγμα σπονδύλου.
Επιδημιολογικές έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι το 70% περίπου των γυναικών με Οστεοπόρωση δεν έχουν διαγνωσθεί. Απο αυτές που έχουν διαγνωσθεί μόνο το 14% λαμβάνουν θεραπεία. Αλλά δεν είναι μόνο οι γυναίκες που έχουν σημαντικό κίνδυνο κατάγματος, μελέτες έδειξαν ότι και το 27% των ανδρών έχουν σημαντικό κίνδυνο για οστεοπορωτικό κάταγμα.
Νέα στοιχεία από δύο μεγάλους ευρωπαϊκούς οργανισμούς που ασχολούνται με την επιδημιολογική διερεύνηση των διαφόρων παθήσεων έδωσαν πρόσφατα τα εξής νέα ευρήματα:
22 εκατομμύρια γυναίκες και 5,5 εκατομμύρια άνδρες πάσχουν στην Ευρωπαϊκή ένωση των 27 κρατών από Οστεοπόρωση. Τα κατάγματα ιδιαίτερα του ισχίου κόστισαν 43.000 θανάτους στο κοινωνικό σύνολο μόνο το 2010. Το άμεσο κόστος της Οστεοπόρωσης για τον ίδιο χρόνο ήταν 37 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το χειρότερο είναι ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 57% των ατόμων υψηλού κινδύνου για οστεοπόρωτικό κάταγμα παραμένουν αδιάγνωστα στην Ευρώπη των 27.
Μια μεγάλη μελέτη που αφορούσε 31 κλινικές καταγμάτων στο Οντάριο του Καναδά (2013), έδειξε ότι όσο περισσότερο ενημερωμένος ήταν ο ασθενής πάνω στην Οστεοπόρωση, την διάγνωσή της με Οστική πυκνότητα και την θεραπεία της, με τα υπερ και τα κατά των θεραπευτικών μεθόδων που διαθέτουμε, τόσο ευκολότερα άρχιζε την θεραπεία και τόσο καλύτερη συμμόρφωση είχε. Οι ερευνητές προτείνουν την πλήρη επεξήγηση των αποτελεσμάτων της μέτρησης της οστικής μάζας όπως και της θεραπευτικής αγωγής σε όλους τους ασθενείς.
Η σωστή ενημέρωση θα αναστρέψει το κλίμα διότι μπορεί η Οστεοπόρωση να είναι μία επιθετική νόσος αλλά έχουμε τα όπλα να την αντιμετωπίσουμε. Πράγματι τα στοιχεία που διαθετουμε δείχνουν ότι η διάγνωση της Oστεοπόρωσης δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, η πρόληψή της μπορεί να επιτευχθεί εάν εφαρμοσθούν απλοί σχετικά κανόνες, η δε θεραπευτική της αντιμετώπιση γίνεται κάθε μέρα και αποτελεσματικότερη με τη βελτίωση των θεραπευτικών μέσων και των θεραπευτικών στρατηγικών.
