Η τροφή από το πιάτο ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι μέσα από τον οισοφάγο, για να περάσει στο στομάχι και από εκεί στο λεπτό έντερο και ό,τι περισσέψει να καταλήξει στο παχύ έντερο. Πολλοί διατροφικοί παράγοντες, αλλά και άλλοι ανατομικοί, ενδέχεται να επηρεάσουν το ταξίδι αυτό προκαλώντας ένα σύνολο διαταραχών, που είναι γνωστές ως «γαστρεντερικές». Η πιο γενική από τις γαστρεντερικές διαταραχές είναι η δυσπεψία, δηλαδή η δυσκολία στην πέψη της τροφής η οποία ενδέχεται να αποτελέσει αιτία για παλινδρόμηση, διάρροια, δυσκοιλιότητα και άλλα.
Εδώ και πολλά χρόνια το ανθρακούχο νερό πιστεύεται πως ανακουφίζει από συμπτώματα δυσπεψίας, αποτελώντας μία απολύτως φυσική εναλλακτική σε φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία μπορεί μεν να ανακουφίζουν όμως την ίδια στιγμή επιδρούν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής.
Μπορεί όμως η επιστήμη να εξηγήσει τη δράση του ανθρακούχου νερού;
Οι βασικές διαφορές ανάμεσα στο νερό της βρύσης και του ανθρακούχου νερού είναι 2. Πρώτον, σε κάποιες περιπτώσεις, το φυσικό ανθρακούχο νερό είναι πλουσιότερο σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, τα οποία βρίσκονται στο έδαφος της πηγής απ’ όπου και αναβλύζει. Δεύτερον, το διοξείδιο του άνθρακα στο ανθρακούχο νερό δεν του δίνει μόνο «γαργαλιστική» υφή και γεύση, αλλά φαίνεται πως επηρεάζει τη λειτουργία του γαστρεντερικού σωλήνα και την απορρόφηση της τροφής.
Το διοξείδιο του άνθρακα είναι μία ένωση με σημαντικότατο ρόλο σε βασικές σωματικές λειτουργίες, όπως είναι για παράδειγμα η αναπνοή. Δεν χρειάζεται όμως αυτή η βιοχημική του δράση να σας ανησυχεί, καθώς όταν μιλάμε για το διοξείδιο του άνθρακα των αναψυκτικών πολύ μικρό ποσοστό αυτού καταφέρνει να διεισδύσει «βαθιά» στον οργανισμό. Το μεγαλύτερο ποσοστό των φυσαλίδων είτε «χάνεται» με το άνοιγμα της συσκευασίας, και ό,τι καταφέρνει τελικά να περάσει στο γαστρεντερικό σωλήνα απορροφάται γρήγορα από τα κύτταρα των τοιχωμάτων.
- Όταν το στομάχι σας είναι άδειο το διοξείδιο του άνθρακα ζεσταίνεται και πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε αέριο, προκαλώντας το γνωστό ρέψιμο.
- Όταν πιείτε ανθρακούχο νερό κατά τη διάρκεια, ή μετά το γεύμα, αυτό συγκεντρώνεται στο επάνω μέρος του στομαχιού αυξάνοντας την αίσθηση του κορεσμού.
- Επιπλέον το διοξείδιο του άνθρακα ενδέχεται να αυξήσει την έκκριση των «όξινων χυμών» του στομαχιού, επιταχύνοντας έτσι την πέψη. Προσοχή εδώ χρειάζεται από όσους υποφέρουν από κάποια κατάσταση η οποία σχετίζεται με υπερέκκριση στομαχικών υγρών.
Μέχρι σήμερα τα ανθρακούχα ποτά διχάζουν την επιστημονική κοινότητα καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλούν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (χαμηλή πίεση κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα), ενώ σε κάποιες άλλες ανακουφίζουν από τη γνωστή καούρα. Όλα τα παραπάνω αφορούν την κατανάλωση 300mL και πλέον ανθρακούχου ροφήματος.
Μία από τις λίγες μελέτες που ερεύνησε το κατά πόσο η χρήση ανθρακούχου νερού βελτιώνει τη δυσπεψία χρησιμοποίησε 2 ομάδες συμμετεχόντων οι οποίοι εμφάνιζαν ήδη δυσκολία στην πέψη των τροφών. Η έρευνα διήρκεσε 15 ημέρες κατά τις οποίες η πρώτη ομάδα έπινε 1,5 λίτρο κανονικό νερό ημερησίως, και η δεύτερη έπινε αντιστοίχως ανθρακούχο νερό. Τα αποτελέσματά τους έδειξαν πως η δεύτερη ομάδα κατάφερε όχι μόνο να βελτιώσει τα συμπτώματα της δυσπεψίας, αλλά και της δυσκοιλιότητας.
Κλείνοντας οι ειδικοί καταλήγουν πως η επίδραση του ανθρακικού στην υγεία του γαστρεντερικού δεν είναι ακόμη απολύτως γνωστή. Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να υποδεικνύουν τα ανθρακούχα ροφήματα ως υπαίτιους της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης καθώς πρόκειται για ένα πρόβλημα υγείας που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η επίδραση του ανθρακούχου νερού στη δυσπεψία φαίνεται να είναι θετική, ιδιαίτερα εάν γίνεται χρήση αυτού σε καθημερινή βάση. Εάν λοιπόν ψάχνεται από ένα φυσικό «χωνευτικό», το ανθρακούχο νερό μπορεί και να αποτελέσει λύση για εσάς. Μην περιμένετε όμως θαύματα, ιδιαίτερα εάν έχετε ένα πολύπλοκο ιατρικό ιστορικό στομαχικών διαταραχών.
Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
Πηγές:
1. Cuomo R, Grasso R, Sarnelli G, Capuano G, Nicolai E, Nardone G, Pomponi D, Budillon G, Ierardi E. Effects of carbonated water on functional dyspepsia and constipation. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2002 Sep;14(9):991-9.
2. Cuomo R, Sarnelli G, Savarese MF, Buyckx M. Carbonated beverages and gastrointestinal system: between myth and reality. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2009 Dec;19(10):683-9.
3. Mun JH, Jun SS. [Effects of carbonated water intake on constipation in elderly patients following a cerebrovascular accident]. J Korean Acad Nurs. 2011 Apr;41(2):269-75.
