Στην Ευρώπη σήμερα πάσχουν περίπου 10 εκ. άνθρωποι ενώ στην χώρα μας ξεπερνούν τους 200.000. Πριν την ηλικία των 65 ετών η άνοια εμφανίζεται σε μια συχνότητα 1 στους 1000 ενώ μετά την ηλικία αυτή 1 στους 20 ανθρώπους θα εμφανίσει άνοια.
Στις μέρες μας, τέσσερα φάρμακα έχουν εγκριθεί για την συμπτωματική αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer στην Ελλάδα. Τα τρία είναι αναστολείς χολινεστερασών -η δονεπεζίλη, η ριβαστιγμίνη, η γκαλανταμίνη- και σταθεροποιούν την νόσο -νοητική κατάσταση και καθημερινές δραστηριότητες- για ένα περίπου χρόνο μέσω της αύξησης της ακετυλοχολίνης στην νευρο-νευρική σύναψη. Η επιδείνωση συνεχίζεται αλλά ίσως η συνεχής χορήγηση αυτών των φαρμάκων προσφέρει κάποιο όφελος. Το τέταρτο φάρμακο είναι η Μεμαντίνη που είναι ανταγωνιστής του γλουταμινικού και προσφέρει όφελος στους ασθενείς στο μεσαίο προς σοβαρό στάδιο είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με κάποιον αναστολέα. Πλέον και τα 4 φάρμακα παράγονται από ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες.
Επίσης στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και στην Κίνα έχει εγκριθεί το διατροφικό σκεύασμα Souvenaid για την Ήπια Άνοια, που είναι συνδυασμός βιταμινών και άλλων διατροφικών υλικών που βρίσκονται ελαττωμένα στους ασθενείς με άνοια και στην Αμερική έχει εγκριθεί το Axona που είναι σκεύασμα από λάδι καρύδας, του οποίου ο μηχανισμός δράσης είναι να βελτιώνει την ενεργειακή παροχή στον εγκέφαλο.
Ακόμη και σήμερα η καλύτερη φροντίδα είναι η υποστηρικτική φροντίδα από την οικογένεια και τους άλλους περιθάλποντες. Οι ασθενείς με άνοια έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής στο περιβάλλον του σπιτιού τους που καλύπτει τις καθημερινές τους ανάγκες. Επομένως η οικογένεια και οι περιθάλποντες χρειάζονται ενημέρωση για την εξέλιξη της νόσου αφενός και εκπαίδευση για να εφαρμόσουν στρατηγικές, οι οποίες θα εξασφαλίσουν και την δική τους ποιότητα ζωής.
Μέχρι σήμερα χρησιμοποιήθηκαν μονοκλωνικά αντισώματα για τη δέσμευση του β- αμυλοειδούς σε πολλές κλινικές μελέτες με απογοητευτικά αποτελέσματα. Η αποτυχία ίσως οφείλεται στο ότι η φαρμακευτική παρέμβαση έγινε αργά ή στο ό,τι 30% των ασθενών που συμμετείχαν στις κλινικές αυτές μελέτες δεν είχαν αμυλοειδές στο ΡΕΤ, άρα έπασχαν από άλλο είδος άνοιας. Κάποιες μελέτες συνεχίζονται ακόμη αφενός έχοντας βάλει ως απαραίτητη εξέταση ένα δείκτη αμυλοειδοπάθειας και αφετέρου γίνονται σε ασθενείς με ήπια ΝΑ. Υπάρχουν μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Εξετάζεται σε φάση 3 το ανθρώπινο μονοκλονικό αντίσωμα εκλεκτικό για τα διαλυτά και αδιάλυτα ολιγομερή Αντουκανουμάμπη , η οποία έδειξε σε φάσης 2 μελέτη και ότι ελαττώνει δοσοεξαρτώμενα τόσο το β-αμυλοειδές στον εγκέφαλο όσο και καθυστερεί την εξέλιξη και στην νόηση αλλά και στη σφαιρική λειτουργικότητα.
Υπάρχουν αρκετές επιστημονικές ενδείξεις που δείχνουν συσχετίσεις μεταξύ της βελτιωμένης νόησης και του επιπέδου εκπαίδευσης, του επαγγέλματος, της συχνότητας των κοινωνικών συνδέσεων, της φυσικής δραστηριότητας και της βελτίωσης της διατροφής -Μεσογειακή διατροφή-.
Αρκετές επιστημονικές ενδείξεις σε ζώα υποστηρίζουν ότι τα παρακάτω φυσικά προϊόντα προσφέρουν προστασία από την επιδείνωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και βελτίωση στην κινητικότητα και στην νόηση : Γκίγκο Μπιλόμπα, κουρκουμίνη (curry), μήλα, μούρα, χυμός από grape fruit, καρύδια, κακάο, σπανάκι. Μεγάλες μελέτες σε ηλικιωμένους έγιναν μόνο με το Γκίγκο Μπιλόμπα, οι οποίες όμως έδωσαν αντικρουόμενα αποτελέσματα. Υπάρχουν αδύναμες επιστημονικές ενδείξεις ότι υπάρχει συσχέτιση καλύτερης νοητικής λειτουργίας ή ελαττωμένου κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας με διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, σπόρους, (ολικής αλέσεως, καρύδια, όσπρια, καφές), βιταμίνες C, E & β-καροτένη, φολικό & βιταμίνη B12, φλαβονοειδή, ελαιόλαδο, ψάρια, κόκκινο κρασί και τσάι.
Πρόσφατη μελέτη, από την ερευνητική ομάδα της κα. Τσολάκη, με κρόκο Κοζάνης που δημοσιεύτηκε σε έγκριτο περιοδικό των ΗΠΑ έδειξε ότι βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες, αλλά και το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και την Μαγνητική Τομογραφία ασθενών με Ήπια Νοητική Διαταραχή.
Οι προκλήσεις του μέλλοντος εστιάζονται στην κατάληξη σε απλές διαγνωστικές διαδικασίες όπως π.χ. μία εξέταση αίματος ή απεικόνιση του β αμυλοειδούς στον αμφιβληστροειδή, σε πιο αποτελεσματικές πρόσωπο-κεντρικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που θα στηρίζονται σε ατομικά γενετικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά καθώς και σε συνδυασμό αντι-αμυλοειδικών-αντι-τ, και προφυλακτικών θεραπειών ίσως είναι η καλύτερη φαρμακευτική αντιμετώπιση.
