Αρετή Μανιώτη: Burnout παιδιών – η νέα “κόπωση επιδόσεων”

27-06-2025

Μήπως το παιδί σου χρειάζεται… διάλειμμα από τα διαλείμματα;

Όχι, δεν μπερδευτήκαμε. Μιλάμε για το νέο, ανησυχητικό φαινόμενο: burnout σε παιδιά.

Κι όμως, δεν είναι προνόμιο των πολυάσχολων ενηλίκων το να νιώθουν «στο κόκκινο». Τα παιδιά σήμερα, φορτωμένα με δραστηριότητες, προσδοκίες, τέλειους βαθμούς και χρυσά μετάλλια παντού, αρχίζουν να εμφανίζουν σημάδια κόπωσης επιδόσεων – το λεγόμενο performance fatigue.

Παιδική ηλικία ή παιδική καριέρα;

Από αγγλικά μέχρι ρομποτική, από μπαλέτο μέχρι πιάνο, τα παιδικά προγράμματα μοιάζουν περισσότερο με… executive schedules.

Το αποτέλεσμα; Παιδιά με:

Μόνιμο στρες
Εναλλαγές διάθεσης
Προβλήματα ύπνου
Άρνηση για σχολείο ή εξωσχολικά
Και το πιο λυπηρό… απώλεια χαράς για μάθηση και παιχνίδι.

Και πού είναι το φανάρι που λέει STOP;

Τα παιδιά δεν έχουν πάντα τα εργαλεία να εκφράσουν «κουράστηκα». Μπορεί να το πουν με γκρίνια, με σιωπή, με θυμό ή ακόμη και με σωματικά συμπτώματα (πονάει η κοιλιά, το κεφάλι, «δεν θέλω να πάω σήμερα»).
Αυτό είναι το δικό τους «κόκκινο φανάρι». Και χρειάζεται να το δούμε.

Το δικαίωμα να… βαριούνται!

Η βαρεμάρα δεν είναι εχθρός. Είναι φίλος της φαντασίας.
Είναι εκείνη η μαγική στιγμή που το παιδί επινοεί, ονειρεύεται, ξεκουράζεται.

Μήπως αντί για περισσότερες δραστηριότητες, χρειάζονται περισσότερα χρόνο χωρίς πρόγραμμα;

Οδηγός Burnout Detox Plan για γονείς

1. Ακούστε το παιδί σας χωρίς να το διορθώνετε. Αν πει «βαριέμαι», μην του προτείνετε δραστηριότητες. Πείτε: «Τι ωραία, έχεις χώρο να σκεφτείς».

2. Δώστε του χώρο χωρίς επιδόσεις. Ελεύθερο παιχνίδι, δημιουργικότητα χωρίς στόχο, χαζολόγημα.

3. Κάντε ερωτήσεις, όχι υποθέσεις: «Πώς νιώθεις όταν πας μπαλέτο;» όχι «Αφού σου αρέσει το μπαλέτο!».

4. Οικογενειακές νησίδες ξεκούρασης. Μια μέρα την εβδομάδα χωρίς υποχρεώσεις. Ή έστω ένα απόγευμα μόνο με… χαλαρότητα.

5. Μάθετε στο παιδί να λέει «όχι» – και δείξτε του πώς γίνεται.

Τα όρια είναι πράξη αγάπης προς τον εαυτό μας.

Το μέλλον ανήκει στα παιδιά που αντέχουν… να είναι παιδιά

Το burnout των παιδιών είναι το κουδούνι που μας λέει: Ίσως το να κάνεις τα πάντα, δεν είναι τελικά το παν.

Μια γενιά που έχει μάθει να διακρίνεται, αξίζει και να ξεκουράζεται.
Γιατί η παιδική ηλικία δεν είναι προθάλαμος ενηλικίωσης. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος από μόνη της – και χρειάζεται χώρο, χρόνο και… παιχνίδι.