Υπάρχουν πολλά είδη χρόνιων παθήσεων, από το διαβήτη και το AIDS έως την αρθρίτιδα και τη χρόνια κόπωση. Παρόλο που η ιατρική επιστήμη έχει κάνει μεγάλα βήματα στην ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών για τα σωματικά συμπτώματα αυτών των παθήσεων, πολλά θύματα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις στην ψυχική και συναισθηματική τους υγεία.
Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους είναι η αβεβαιότητα που συνδέεται με τις χρόνιες παθήσεις. Μία πάθηση μπορεί να εμφανίζεται σπάνια, να διαρκεί μεγάλη ή μικρή χρονική περίοδο, ή να είναι μια μόνιμη κατάσταση, η οποία σταδιακά επιδεινώνεται.
Μια χρόνια πάθηση μπορεί να επιφέρει αρκετές ενδεχομένως αγχωτικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του ατόμου. Μπορεί να οδηγήσει στη διακοπή προσφιλών δραστηριοτήτων, να απαιτήσει προσαρμογή σε σωματικές δυσλειτουργίες και ιδιαίτερες ανάγκες, καθώς και την αγορά ακριβών ιατρικών υπηρεσιών και φαρμάκων.
Ακόμη και η καθημερινή διαβίωση μπορεί να δυσκολέψει. Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε με ασθενείς χρόνιων δυνατών πονοκεφάλων παρατηρήθηκε μειωμένη απόδοση στην εργασία και στην κοινωνική λειτουργικότητά τους, ενώ επίσης, τα άτομα αυτά ήταν τρεις έως δεκαπέντε φορές πιθανότερο να διαγνωστούν με κάποια διαταραχή άγχους ή διάθεσης.
Η ανάγκη για συναισθηματική αντοχή
Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα αγχωτικά και αρνητικά συναισθήματα στραγγίζουν συναισθηματικά το άτομο και του στερούν την ενέργεια που χρειάζεται για να προχωρήσει στη ζωή του. Εάν δεν υπάρχει πρόοδος στη θεραπεία ή εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν μπορεί να προκληθούν αρνητικές σκέψεις, οι οποίες αυξάνουν στο κατακόρυφο συναισθήματα άγχους και θλίψης, συχνά οδηγώντας σε κατάθλιψη.
Η άμεση αντίδραση για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι εξαιρετικά σημαντική. Σε μελέτες ασθενών που διαγνώστηκαν πρόσφατα με διαφόρων ειδών χρόνιες ασθένειες, ο υψηλότερος κίνδυνος για εμφάνιση συμπτωμάτων κατάθλιψης εμφανίστηκε μέσα στα πρώτα δύο χρόνια. Ενώ αυτά τα συμπτώματα σταδιακά μειώθηκαν, οι ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε κίνδυνο για εμφάνιση κατάθλιψης ακόμη και οκτώ χρόνια μετά τη διάγνωση της πάθησης. Οι σωματικές αδυναμίες / περιορισμοί που προκαλούνται από τις καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες χρόνιες παθήσεις όπως η αρθρίτιδα και οι παθήσεις των πνευμόνων αποτελούν επίσης συχνή πηγή κατάθλιψης, ιδιαίτερα για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Καθώς η κατάθλιψη επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες, περιορίζει την άσκηση και τη φροντίδα της υγείας, μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ανάρρωση από μια χρόνια πάθηση και να επιδεινώσει τη σωματική κατάσταση.
Όσοι αντιμετωπίζουν καρδιακά προβλήματα βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο. Η μεγάλης διάρκειας κατάθλιψη σε ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις είναι παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό στο μέλλον. Οι ασθενείς που έζησαν μετά από καρδιακή προσβολή και οι οποίοι έχουν μείζονα κατάθλιψη είναι τρεις με τέσσερις φορές πιθανότερο να πεθάνουν μέσα σε έξι μήνες.
Τι να κάνουμε
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκαλεί μια χρόνια πάθηση σε ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο προϋποθέτει μια προσέγγιση ρεαλιστική, αλλά κυρίως θετική. Η προσαρμογή στην καινούργια κατάσταση ή το να είναι κανείς αισιόδοξος για το μέλλον μπορεί αρχικά να φαίνονται απίθανα, όμως είναι εφικτά. Μια πρόσφατη μελέτη, που εξέτασε ασθενείς με προβλήματα στα νεφρά, οι οποίοι υπόκειντο σε αιμοκάθαρση εβδομαδιαίως, εντόπισε ότι η αντίληψη και η διάθεσή τους για ζωή δεν διέφερε από την ομάδα ελέγχου που αποτελούνταν από υγιής συμμετέχοντες.
Ένας ψυχολόγος θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε τη συναισθηματική αντοχή που χρειάζεστε για να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες που προκαλεί μια χρόνια πάθηση. Ο ψυχολόγος σε συνεργασία με το γιατρό σας και άλλους ειδικούς που σας παρακολουθούν, μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε τις κατάλληλες στρατηγικές αντιμετώπισης, οι οποίες όχι μόνο θα ενισχύσουν το πρόγραμμα θεραπείας που παρακολουθείτε αλλά θα συμβάλουν και στη συνολική ευημερία στη ζωή σας παρά τις όποιες σωματικές δυσκολίες υπάρχουν.
Υπάρχουν κι άλλες πιθανές προτάσεις αντιμετώπισης μιας χρόνιας κατάστασης, μεταξύ άλλων:
- Διατηρήστε τις επαφές σας. Δημιουργήστε και διατηρήστε ποιοτικές σχέσεις με φίλους και συγγενείς. Πολλοί οργανισμοί υγείας καλύπτουν ομάδες υποστήριξης που αποτελούνται από άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις. Αυτές οι ομάδες όχι μόνο θα βοηθήσουν τη δική σας ευημερία αλλά θα σας προσφέρουν την εξαιρετικά σημαντική ευκαιρία να βοηθήσετε άλλους.
- Φροντίστε τον εαυτό σας. Μην επιτρέψετε στην αγωνία σχετικά με την πάθηση να σας εμποδίσουν να τρέφεστε σωστά, να ξεκουράζεστε, να ασκείστε και να διασκεδάζετε.
- Διατηρήστε την καθημερινότητα των εργασιών σας, των υποχρεώσεων, της φροντίδας του σπιτιού και τα χόμπι σας όσο περισσότερο μπορείτε. Αυτό θα σας προσφέρει σταθερότητα μέσα στο κατά τα άλλα χαοτικό περιβάλλον και την αβεβαιότητα της ασθένειάς σας.
Πηγή: American Psychological Association
Ο σύλλογος Αμερικανών Ψυχολόγων APA ευχαριστεί την Rosalind Dorlen, PsyD, ABPP και το Συμβούλιο Μέριμνας για την Ψυχική Υγεία του Συλλόγου Ψυχολογικής υποστήριξης του New Jersey για τη συμβολή τους στη δημιουργία αυτού του άρθρου.
