Εγκυμοσύνη και βάρος: φαγητό για 2 ή όχι;

26-12-2016

Αποτελεί το μεγαλύτερο άλλοθι για να φάει μία γυναίκα ό,τι ονειρεύεται! Θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την εγκυμοσύνη σαν μία περίοδος «χάριτος» κατά την οποία πράγματι οι ανάγκες είναι αυξημένες για τον πολύ απλό λόγο πως όλα τα συστατικά της τροφής χρειάζονται για να αναπτυχθεί σωστά το έμβρυο. Εάν ρωτήσει κανείς μία μέλλουσα μητέρα εάν θέλει το παιδί της να είναι αγόρι ή κορίτσι τότε θα δυσκολευτεί να επιλέξει, θα τονίσει όμως με σιγουριά πως θέλει το μωρό της να είναι «γερό».

Είναι καλή ιδέα να «τρώτε για 2»; Πολύ μικρό όμως ποσοστό γυναικών συνειδητοποιεί πραγματικά πως η προσθήκη κιλών κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται άμεσα με την υγεία του εμβρύου, αλλά και της ίδιας της μητέρας. Διαβήτης κύησης, υψηλή πίεση (υπέρταση), καισαρική τομή, νεογνά με υψηλό σωματικό βάρος και αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση παχυσαρκίας ή διαβήτη τύπου 2, αποτελούν μερικές μόνο από τις πιο γνωστές επιπτώσεις της υπερβολικής αύξησης βάρους κατά την ευαίσθητη αυτή περίοδο. Σκεφτείτε πολύ απλά πως ό,τι συμβαίνει στο σώμα μίας εγκυμονούσας μητέρας αποτυπώνεται στο ίδιο το έμβρυο και καταγράφεται στο DNA του.

Μιλώντας με αριθμούς: Ποιό είναι όμως το ιδανικό εύρος βάρους που μπορεί να πάρει μία γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη; Σύμφωνα με τις οδηγίες του Institute of Medicine αυτό εξαρτάται σε μεγάλο ποσοστό από το αρχικό βάρος της μητέρας. Όπως λογικά μπορεί να σκεφτεί κανείς μία γυναίκα με περισσότερα κιλά έχει περισσότερο «γεμάτες» τις αποθήκες της σε θρεπτικά συστατικά και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ανάπτυξης του μωρού της. Επιπλέον, η υπερβολική αύξηση βάρους θα την έβαζε σε μεγαλύτερες περιπέτειες απ΄ ότι η λογική προσθήκη κιλών.

Για να δείτε το ιδανικό βάρος που μπορείτε να πάρετε κατά την εγκυμοσύνη ξεκινείστε υπολογίζοντας εδώ τον δικό σας Δείκτη Μάζας Σώματος. Η μέτρηση αυτή αφορά το βάρος σας κατά τη σύλληψη ή το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

(κιλά/ ύψος2)

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ

(κιλά)

ΡΥΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2ο & 3ο ΤΡΙΜΗΝΟ

(κιλά/ εβδομάδα)

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΣΕ ΔΙΔΥΜΗ ΚΥΗΣΗ (κιλά)

< 18.5 (ελλιποβαρής)

13 -18

0.5

δεν υπάρχουν οδηγίες

18.5 – 24.9 (ιδανικό βάρος)

11 -16

0.5

17 -25

25 – 29.9 (υπέρβαρη)

7 -11

0.3

14 – 23

> 30 (παχύσαρκη)

5 – 9

0.3

11 – 19

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως κατά το πρώτο τρίμηνο η αύξηση του βάρους δεν είναι ραγδαία και υπολογίζεται στο 0.5 με 2 κιλά για όλες τις γυναίκες. Οι παραπάνω οδηγίες μπορούν να επιτευχθούν υπολογίζοντας πως κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου θα πρέπει να καταναλώνεται περίπου 300 θερμίδες επιπλέον από το κανονικό (1 γιαούρτι + 4 φρούτα, 1 ολόκληρη παλάμη φιλέτο κοτόπουλο, 1.5 φλιτζάνι ρύζι). Κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου οι ανάγκες σε ενέργεια αυξάνονται κατά 450 θερμίδες ημερησίως. Οι οδηγίες αυτές αφορούν γυναίκες φυσιολογικού βάρους και  θα πρέπει να προσαρμόζονται στον Δείκτη Μάζας Σώματος της κάθε εγκυμονούσας.

Pregorexia: Την ίδια στιγμή που πολλές γυναίκες αφήνουν τον εαυτό τους ελεύθερο να φάει ότι θέλει κατά την εγκυμοσύνη, υπάρχουν άλλες οι οποίες φτάνουν στα άκρα και μη τρώγοντας αρκετά. Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνότερο απ΄ ότι μπορεί κανείς να φανταστεί και είναι σημαντικό μία μητέρα να κατανοήσει πως στερώντας στον εαυτό της τις καθημερινές του ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και ενέργεια, βάζει το παιδί της σε κίνδυνο.

Εξάλλου το επιπλέον βάρος «χρησιμοποιείται» όλο για την ανάπτυξη του εμβρύου: 3- 3.5 κιλά ζυγίζει το έμβρυο, περίπου 1 κιλό στην αύξηση του στήθους, 1 κιλό στην διόγκωση της μήτρας, 0.5 κιλό στον πλακούντα, 1 κιλό στο αμνιακό υγρό, 1.5- 2 κιλά στην αύξηση του όγκου του αίματος και 1.5- 2 κιλά επίσης σε επιπλέον υγρά.

Τόσο πολύ, αλλά όχι τόσο λίγο: Η σωστή διατροφή και η άσκηση κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και νωρίτερα ακόμη όταν μία γυναίκα προσπαθεί να συλλάβει, αποτελούν κλειδί για την υγεία του μωρού και της μητέρας. Εάν είστε έγκυος, ή προσπαθείτε να μείνετε έγκυος, τότε ζητείστε τη βοήθεια ενός διαιτολόγου που θα σας δώσει ορισμένες κατευθυντήριες διατροφικές οδηγίες. Να θυμάστε πάντα πως ούτε το πολύ, αλλά ούτε και το λίγο φαγητό κάνουν καλό στο μωρό σας.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com

 

Πηγές:

1. American Dietetic Association; American Society of Nutrition, Siega-Riz AM, King JC. Position of the American Dietetic Association and American Society for Nutrition: obesity, reproduction, and pregnancy outcomes. J Am Diet Assoc. 2009 May;109(5):918-27.

2. Muktabhant B, Lawrie TA, Lumbiganon P, Laopaiboon M. Diet or exercise, or both, for preventing excessive weight gain in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. Art. No.: CD007145. DOI: 10.1002/14651858.CD007145.pub3.

3. ΙΟΜ. Weight Gain During Pregnancy: Reexamining the Guidelines. May 2009. Last accessed 9/7/2015.

http://iom.nationalacademies.org/~/media/Files/Report%20Files/2009/Weight-Gain-During-Pregnancy-Reexamining-the-Guidelines/Report%20Brief%20-%20Weight%20Gain%20During%20Pregnancy.pdf%20=

4. Today’s Dietitian. By Lindsey Getz . Starving for Two. Vol. 17 No. 1 P. 14. Last accessed 9/7/2015.

http://www.todaysdietitian.com/newarchives/011315p14.shtml