Στις 11 Μαρτίου 2020, ο ΠΟΥ κήρυξε την COVID-19 παγκόσμια πανδημία. Τρία και πλέον χρόνια μετά (στις 5 Μαΐου 2023) κήρυξε το τέλος της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης για την πανδημία Covid-19.
«Με ελπίδα, κηρύσσω το τέλος της παγκόσμιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης για την Covid-19» δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους.
Σήμερα τέσσερα χρόνια μετά και το healthview.gr απευθύνεται σε επιστήμονες που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο με τον ένα ή άλλο τρόπο τα προηγούμενα χρόνια, για να ακούσει τις απόψεις τους στα ερωτήματα.
Ο Ευάγγελος Γιαμαρέλλος είναι Καθηγητής Παθολογίας και Λοιμώξεων, ΕΚΠΑ. Ήταν εμπνευστής και επικεφαλής της ομάδας που πρότεινε και επιβεβαίωσε με κλινικές μελέτες μια στρατηγική αντιμετώπισης της COVID-19, (που έδειξε 55% μείωση των θανάτων με τη χρήση του φαρμάκου Anakinra), η οποία εγκρίθηκε από τον ΕΜΑ.
Τι άφησε ως εμπειρία η συγκεκριμένη πανδημία;
Η εμπειρία είναι διαφορετική ανάλογα με την ηλικία κάθε ατόμου και την επαγγελματική του ταυτότητα. Αναμφίβολα άφησε έντονη πικρία σε εκείνους των οποίων η επαγγελματική ανάπτυξη διακόπηκε. Επίσης φαίνεται να αποτέλεσε σημαντική τραυματική εμπειρία για το σύνολο της κοινωνίας αν αξιολογηθούν οι μεγάλες σύγχρονες εξάρσεις στα κύματα νυκτερινής ζωής, διασκέδασης και τουρισμού που πιθανότατα αποτελούν αντανακλαστικές αντιδράσεις.
Τι θα αλλάζατε στις αποφάσεις που λήφθηκαν, αν είχατε τη δυνατότητα;
Θα προσπαθούσα να περιορίσω τη διάρκεια της καραντίνας, που αναμφισβήτητα γέμισε με άγχος και αποτέλεσε τραυματική εμπειρία της οποίας η επίδραση αποτυπώνεται ακόμα στις αντιδράσεις της κοινωνίας. Επίσης θα έδινα μεγαλύτερη ανάπτυξη στο πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή ένας ασθενής με λοίμωξη αντί να δίνω τόσο μεγάλη έμφαση στον εμβολιασμό. Ο εμβολιασμός αποτελεί αναμφίβολα σημαντικό μέτρο περιορισμού της διασποράς αλλά δεν μπορεί να προσφέρει θεραπεία όταν εκδηλωθεί λοίμωξη.
Πόσο έχουμε «τελειώσει» με το θέμα πανδημία;
Μάλλον κανένας δε γνωρίζει την απάντηση. Φαίνεται όμως ότι η κοινωνία έχει εισέλθει σε μία περίοδο συμβίωσης με τον ιό. Ο κορωνοϊός αναμφίβολα πρωταγωνιστεί, και μάλλον θα εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί, ως το συχνότερο αίτιο λοιμώξεων του αναπνευστικού στα επόμενα έτη. Εντούτοις η συμβίωση επιτρέπει να είναι εξαιρετικά περιορισμένος ο αριθμός των ασθενών των οποίων απειλείται η ζωή.
Ποια ανθρώπινη ιστορία θυμάστε και μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;
Ως πάροχος υπηρεσιών υγείας, οι ιστορίες που θυμάμαι αφορούν σε ασθενείς και στην καθημερινή προσπάθεια ή να αντιμετωπισθούν εγκαίρως ή να μεταφερθούν σε περιβάλλον που η απειλή για τη ζωή τους να είναι περιορισμένη. Η πιο έντονη εμπειρία αφορά σε υπερήλικα δάσκαλό μου που μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο άλλο από αυτό που εργάζομαι λόγω ένδειας κλινών, ημιθανής. Εντούτοις, αφού ανέκτησε την επικοινωνία του με το περιβάλλον επικοινωνούσε μαζί μου καθημερινά τηλεφωνικά αναζητώντας αποκλειστικά την ανθρώπινη επαφή. Το δίδαγμά μου: η ενθάρρυνση των ασθενών αποτέλεσε πολλές φορές την αποτελεσματικότερη θεραπεία.
