Ιδιαίτερα δραστήριοι και μαχητικοί ήταν οι φοιτητές της Ιατρικής σχολής από την αρχή της ίδρυσης και λειτουργίας της, όπως προκύπτει από τα ιστορικά τεκμήρια και ντοκουμέντα της εποχής, τα οποία έχουν οργανωθεί και ταξινομηθεί από το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου της Αθήνας, σε συνεργασία και με την Ιατρική Σχολή.
Κατά την εκδήλωση του Ιστορικού Αρχείου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 5/4, για τα 25 χρόνια λειτουργίας του και που ήταν αφιερωμένη στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της Ιατρικής Σχολής, η επικ. καθηγήτρια Ελευθερία Πουλάκου Ρεμπελάκου, στην αναδρομή που έκανε στη δημιουργία και εξέλιξη της Σχολής, υπογράμμισε τη μαχητικότητα και επαναστατικότητα των ελλήνων φοιτητών της Ιατρικής, οι οποίοι ανέκαθεν επιχειρούσαν και διεκδικούσαν, να παίξουν ενεργητικό ρόλο στα πανεπιστημιακά πράγματα, αλλά και να έχουν λόγο στην οργάνωση των σπουδών τους.
Η πρώτη ανταρσία των φοιτητών της Ιατρικής Σχολής εκδηλώθηκε το Μάιο του 1839, μόλις δύο χρόνια μετά την ίδρυση της σχολής εναντίον του πρώτου καθηγητή ανατομίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Δημήτρη Μαυροκορδάτου. Οι φοιτητές αντέδρασαν έντονα επειδή δεν προλάβαιναν να κρατούν σημειώσεις κατά την παράδοση των μαθημάτων του καθηγητή Μαυροκορδάτου. Αυτή η πρώτη “ανταρσία” κατεστάλη με τη λήψη αυστηρών μέτρων εναντίον των φοιτητών, που έφτασε μάλιστα και σε ποινές φυλάκισης 8 ημερών, κάτι που ήταν πρωτοφανές για την εποχή.
Σύμφωνα με την κα Πουλάκου-Ρεμπελάκου, οι ταραχές των σπουδαστών της Ιατρικής συχνά είχαν ως αφορμή τα δίδακτρα, ενώ αρκετές φορές λάμβαναν το όνομά τους, από τους καθηγητές οι οποίοι άλλοτε τις υποκινούσαν και άλλοτε προκαλούσαν. Μία από αυτές ήταν και τα «Γαλβανικά», από το όνομα του καθηγητή χειρουργικής Ιούλιο Γαλβάνη, διορισμένο από τη βασίλισσα Όλγα και ως διευθυντή του χειρουργικού τμήματος του Ευαγγελισμού. Το όνομά του καθηγητή Γαλβάνη αναμείχθηκε στις φοιτητικές ταραχές, που είχαν ως αφορμή μία επίπληξη του καθηγητή προς τους φοιτητές του και που τελικά κατέληξαν, στην πρώτη στην ιστορία του Πανεπιστημίου κατάληψη, από φοιτητές. Οι ταραχές που κράτησαν επί δεκαήμερο (9-19 Ιανουαρίου 1897), έμειναν γνωστές ως τα «Γαλβανικά» και είχαν ως αποτέλεσμα τη διακοπή της λειτουργίας της Ιατρικής Σχολής και της απώλειας του χειμερινού εξαμήνου από τους φοιτητές.
Αισθητή ήταν και η συμμετοχή των φοιτητών της Ιατρικής στα «Ευγγελικά», που έγιναν με αφορμή την απόδοση του Ευαγγελίου στη δημοτική, με τη χρηματοδότηση της Βασίλισσας ‘Ολγας. Η εφημερίδα της εποχής, “το Άστυ” ανέφερε σχετικά με τους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής, ότι το μεσημέρι της 2ας Νοεμβρίου «είχον συναθροισθή εις το αμφιθέατρον του Πανεπιστημίου» για να αποφασίσουν εάν θα αντιδράσουν μόνοι τους ή θα ενώσουν τις δυνάμεις τους με τους υπόλοιπους φοιτητές. Οι ταραχές που ακολούθησαν ήταν μεγάλες και είχαν ως τραγικό απολογισμό 8 έως 11 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Ανάλογα γεγονότα, ακολούθησαν και με την απόπειρα της μετάφρασης της Ορέστειας τα περίφημα «Ορεστειακά». Και εκεί έδωσαν δυναμικά το παρών οι σπουδαστές της Ιατρικής.
Σε μία άλλη ταραχή που ήταν ιδιαίτερα έντονη η συμμετοχή των φοιτητών της Ιατρικής Σχολής, ήταν αυτή που έμεινε στην ιστορία έως «Γυμναστικά» (1907), και αφορούσε την άρνηση των φοιτητών να έχουν υποχρεωτικό μάθημα γυμναστικής για τη συμμετοχή τους στις πτυχιακές και διδακτορικές εξετάσεις. Γνωστός βέβαια πρωταγωνιστής αυτών των γεγονότων, ήταν και ο Γιώργος Παπανδρέου φοιτητής τότε της Νομικής Σχολής, ο οποίος ήταν και πρόεδρος της δεκαμελούς επιτροπής που είχε αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Θεοτόκη, προκειμένου να απομακρυνθεί ο διευθυντής του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου και να γίνει μετατραπεί το μάθημα σε προαιρετικό.
Πέρα από τη παρουσία των φοιτητών της ιατρικής σε κρίσιμα γεγονότα και εξελίξεις που επηρεάσαν την πορεία της χώρας, τόσο ο αναπληρωτής πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Επίκουρος Καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας στο ΕΚΠΑ κος Ευάγγελος Καραμανωλάκης όσο και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου κος Αθανάσιος Μελέτιος Δημόπουλος επεσήμαναν στις ομιλίες τους στην εκδήλωση, τη συμπόρευση της ελληνικής κοινωνίας με την Ιατρική Σχολή, η οποία υπήρξε και η βασική δεξαμενή διευθυντικών στελεχών των πρώτων δημόσιων δομών Υγείας της χώρας, του νεοσυσταθέντος Έθνους-Κράτους.
