Μία από τις υψηλότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή κατάταξη κατέχουν τα ελληνόπουλα σε ότι αφορά την κατανάλωση αλκοόλ. Συγκεκριμένα, έχουν το 5ο υψηλότερο ποσοστό (11,0%) οι έφηβοι στην Ελλάδα έναντι 6,9% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, στην εβδομαδιαία κατανάλωση αλκοόλ. Την ίδια στιγμή, σε χαμηλότερο ποσοστό οι 15χρονοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους 15χρονους των άλλων ευρωπαϊκών χωρών αναφέρουν χρήση κάνναβης.
Παράλληλα, στο 4ο υψηλότερο ποσοστό (27,2%) μεταξύ των χωρών της ΕΕ (19,5%), οι έφηβοι στην Ελλάδα κατηγοριοποιούνται ως υπέρβαροι/παχύσαρκοι στη βάση του Δείκτη Μάζας Σώματος. Αντίθετα, σε χαμηλότερο ποσοστό (51,8%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στην ΕΕ (62,2%) αναφέρουν λήψη πρωινού και τις πέντε ημέρες του σχολείου. Επιπλέον, χαμηλότερο είναι το ποσοστό στη χώρα μας στην καθημερινή κατανάλωση φρούτων. Η χώρα μας εμφανίζει, πάντως, το 3ο χαμηλότερο ποσοστό στην καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών.
Τα αποτελέσματα της «Πανελλήνιας έρευνας για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών- HBSC/WHO» και θέμα «Οι έφηβοι στην Ελλάδα σε σχέση με τους εφήβους σε 42 χώρες του προγράμματος HBSC» έδωσε στην δημοσιότητα την Τρίτη το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (βλ. Συνημμένο).
Η «Έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» διεξάγεται στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Health Behaviour in School-aged Children» (HBSC/WHO, www.hbsc.org) υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Επαναλαμβάνεται ανά τετραετία σε περισσότερες από 40 χώρες παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των εφήβων και τους κινδύνους που απειλούν την υγεία τους.
Στην έρευνα συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141μαθητών εφηβικής ηλικίας (ΣΤ΄ Δημοτικού, Β΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου) από 245 σχολικές μονάδες. Σύμφωνα με τα κύρια ευρήματα σχετικά με την υγεία και τις συμπεριφορές των εφήβων στην Ελλάδα σε σύγκριση με τους εφήβους σε άλλες χώρες:
Οικογένεια
Σε υψηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στην Ελλάδα (80,2%) συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC (71,2%) αναφέρουν ότι νιώθουν υποστήριξη από την οικογένεια· μάλιστα, μεταξύ των 11χρονων η Ελλάδα βρίσκεται στη 2η υψηλότερη θέση. Οι έφηβοι στην Ελλάδα (85,0%) και στο πρόγραμμα HBSC (84,4%) συνολικά αναφέρουν σε παρόμοια ποσοστό ότι θεωρούν εύκολη την επικοινωνία με τη μητέρα τους. Σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες του προγράμματος, στην Ελλάδα η εύκολη επικοινωνία με τη μητέρα δεν σχετίζεται με το οικονομικό επίπεδο της οικογένειας. Σε ελαφρώς χαμηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στη Ελλάδα (67,6%) συγκριτικά με το πρόγραμμα HBSC (70,2%) θεωρούν εύκολη τον επικοινωνία με τον πατέρα, με τη διαφορά να γίνεται εντονότερη στα κορίτσια.
Φίλοι
Στο 3ο υψηλότερο ποσοστό (73,8%) μεταξύ των χωρών του προγράμματος HBSC (61,8%) νιώθουν υποστήριξη από τους φίλους τους. Όσον αφορά τις καθημερινές συναντήσεις και την επικοινωνία μέσω κοινωνικών δικτύων με τους φίλους τους, η Ελλάδα δεν διαφοροποιείται από το μέσο όρο.
Σχολείο
Σε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών του προγράμματος HBSC, οι έφηβοι στην Ελλάδα νιώθουν ικανοποίηση από το σχολείο τους (17,5% και 30,7% για την Ελλάδα και το πρόγραμμα HBSC, αντίστοιχα). Η διαφορά αυτή αυξάνεται στους 15χρονους εφήβους. Οι έφηβοι στην Ελλάδα θεωρούν τη σχολική τους επίδοση καλή, σε υψηλότερο ποσοστό (76,5%) σε σύγκριση με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC συνολικά (66,9%), ενώ δεν διαφοροποιούνται αναφορικά με την πίεση που νιώθουν από τη δουλειά που έχουν να κάνουν για το σχολείο.
Υγεία
Σε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών του προγράμματος HBSC, οι έφηβοι στην Ελλάδα θεωρούν την υγεία τους κακή (6,8% και 13,5% για την Ελλάδα και το πρόγραμμα HBSC, αντίστοιχα). Αναφορικά με την ικανοποίηση που νιώθουν από τη ζωή τους, οι έφηβοι στην Ελλάδα (87,7%) δεν διαφέρουν από τους συνομίληκούς τους στο πρόγραμμα HBSC (85,8%). Ωστόσο, σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια (44,7%), ιδιαίτερα στις ηλικίες των 13 και 15 ετών, στην Ελλάδα συγκριτικά με τα κορίτσια στο πρόγραμμα HBSC συνολικά (41,2%) αναφέρουν ψυχοσωματικά συμπτώματα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.
Σωματικό βάρος – εικόνα σώματος
Στο 4ο υψηλότερο ποσοστό (27,2%) μεταξύ των χωρών του προγράμματος HBSC (19,5%), οι έφηβοι στην Ελλάδα κατηγοριοποιούνται ως υπέρβαροι/παχύσαρκοι στη βάση του Δείκτη Μάζας Σώματος. Σε αντίθεση με την πλειονότητα των χωρών του προγράμματος, στην Ελλάδα δεν παρατηρείται συσχέτιση της παχυσαρκίας με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Ωστόσο, σε χαμηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στην Ελλάδα (24,6%) συγκριτικά με το πρόγραμμα HBSC (29,1%) θεωρούν το σώμα τους παχύ.
Διατροφικές συνήθειες
Σε χαμηλότερο ποσοστό (51,8%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC (62,2%) αναφέρουν λήψη πρωινού και τις πέντε ημέρες του σχολείου. Επιπλέον, χαμηλότερο είναι το ποσοστό στη χώρα μας στην καθημερινή κατανάλωση φρούτων. Η χώρα μας εμφανίζει, πάντως, το 3ο χαμηλότερο ποσοστό στην καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών.
Άλλες συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία
Στο 5ο χαμηλότερο ποσοστό (50,4%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC (65,4%) αναφέρουν ότι βουρτσίζουν τα δόντια τους περισσότερο από μία φορά την ημέρα. Στο 4ο χαμηλότερο ποσοστό (13,4%) οι έφηβοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους εφήβους στο πρόγραμμα HBSC (20,1%) αναφέρουν καθημερινή φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, σε ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στην Ελλάδα αναφέρουν καθημερινή παρακολούθηση τηλεόρασης για τουλάχιστον 2 ώρες (60,9% και 58,5% για την Ελλάδα και το HBSC, αντίστοιχα).
Χρήση ουσιών
Στο 5ο υψηλότερο ποσοστό (11,0%) οι έφηβοι στην Ελλάδα σε σύγκριση με το πρόγραμμα HBSC συνολικά (6,9%) αναφέρουν εβδομαδιαία κατανάλωση αλκοόλ. Η Ελλάδα δεν διαφέρει από το σύνολο των χωρών του προγράμματος στη μέθη και στο κάπνισμα. Σε χαμηλότερο ποσοστό οι 15χρονοι στην Ελλάδα συγκριτικά με τους 15χρονους στο πρόγραμμα HBSC αναφέρουν χρήση κάνναβης.
Σεξουαλική συμπεριφορά
Σε υψηλότερο ποσοστό οι 15χρονοι στην Ελλάδα (35,0%) συγκριτικά με τους 15χρονους στο πρόγραμμα HBSC (20,3%) αναφέρουν τουλάχιστον μια ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Η Ελλάδα έχει το 2ο υψηλότερο ποσοστό στη χρήση προφυλακτικού.
Σχολικός εκφοβισμός
Σε χαμηλότερο ποσοστό οι έφηβοι στην Ελλάδα (6,5%) σε σύγκριση με το πρόγραμμα HBSC συνολικά (11,0%) αναφέρουν ότι έχουν υποστεί σχολικό εκφοβισμό. Ειδικά, όσον αφορά τον εκφοβισμό με ηλεκτρονικά μέσα, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση.
