Γράφει ο Γιώργος Κεράτσας, Υπεύθυνος Επικοινωνίας Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος – Θετική Φωνή
Η 13η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί από το 2009 ως η Διεθνής Ημέρα Προφυλακτικού, μια πρωτοβουλία υπενθύμισης της σημασίας της προστασίας στο σεξ μια μέρα πριν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και τον εορτασμό του έρωτα. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να δοθεί έμφαση σε μια σταθερή αξία πρόληψης, που υπάρχει με τη σημερινή της λάτεξ υφή από τη δεκαετία του 1920 και που αποτελεί μέσο αντισύλληψης και προφύλαξης από σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις, όπως ο HIV.
Εκτός, όμως, του αυτονόητου συμβολισμού της που παραμένει πάντα επίκαιρος, η ημέρα αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να αντιληφθούμε τα πολλαπλά επίπεδα της πρόληψης και να ενημερωθούμε για όλα τα επιστημονικά μέσα που διαθέτουμε στη φαρέτρα προαγωγής της σεξουαλικής υγείας.
- Το προφυλακτικό παρέχει υψηλότατη προστασία έναντι των περισσότερων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (τα στοιχεία δείχνουν 80-98% προστασία). Αυτό, όμως, ισχύει μόνο στην περίπτωση που χρησιμοποιείται με τον ορθό τρόπο. Αλλά πόσο καλά γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες για τη σωστή χρήση του, ώστε να αποφεύγονται λάθη που οδηγούν στη ρήξη του προφυλακτικού και στη δραστική μείωση της προστασίας που παρέχει;
- Ενδεικτικές οδηγίες: επιλογή του κατάλληλου μεγέθους, χρήση ενός (και όχι πολλών ταυτόχρονα) προφυλακτικού καθ’ όλη τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και μόνο για μια επαφή, επαρκής ποσότητα λιπαντικού με βάση το νερό (και όχι λαδιού ή βουτύρου), πίεση στην μικρή «φούσκα» που βρίσκεται στην κορυφή του όσο ξεδιπλώνεται πάνω στο πέος, προσοχή στην ημερομηνία λήξης.
- Ο συχνός έλεγχος για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι καθοριστικός για την πρόληψή τους σε επίπεδο δημόσιας υγείας. Δεδομένου ότι πολλά από αυτά δεν έχουν εμφανή συμπτώματα και με την έγκαιρη διάγνωση θεραπεύονται πλήρως ή τίθενται υπό πλήρη έλεγχο (π.χ. στην περίπτωση του HIV η έγκαιρη έναρξη και η τήρηση της αντιρετροϊκής αγωγής οδηγεί σύντομα σε μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταδοθεί ο ιός ακόμα και με απροφύλακτη σεξουαλική επαφή), εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η τακτική εξέταση είναι σπουδαίας σημασίας: αν εγώ λάβω τα κατάλληλα μέτρα, προστατεύω πλήρως και τη/το σύντροφό μου.
- Ειδικά για τον HIV τα διαθέσιμα μέτρα προφύλαξης είναι περισσότερα – και πλέον διαθέσιμα και στην Ελλάδα. Το Σεπτέμβριο ψηφίστηκε από τη Βουλή η διάθεση της προφυλακτικής αγωγής για τον HIV, PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis), που παρέχει προφύλαξη έναντι του HIV πριν από ενδεχόμενη έκθεση. Τα άτομα που ξεκινούν την αγωγή αυτή λαμβάνουν ένα χάπι σε καθημερινή βάση ή, εναλλακτικά, πριν και μετά από κάθε σεξουαλική επαφή, με σκοπό να παραμείνουν αρνητικά στον HIV. Και πράγματι η αποτελεσματικότητα της αγωγής πλησιάζει το 99%, γεγονός που σημαίνει ότι αποτρέπεται σχεδόν πλήρως το ενδεχόμενο σεξουαλικής μετάδοσης του HIV. Η PrEP λαμβάνεται με ιατρική παρακολούθηση και εξετάσεις – συνήθως ανά τρίμηνο – για πολλά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, οπότε δεν είναι απλώς ένα χάπι, αλλά ένα συνολικό πακέτο υπηρεσιών πρόληψης και προαγωγής της σεξουαλικής υγείας.
- Σημειωτέον ότι η αγωγή PEP (Post-Exposure Prophylaxis) είναι διαθέσιμη εδώ και χρόνια. Σε περίπτωση απροφύλακτης σεξουαλικής επαφής δίνεται η δυνατότητα δωρεάν χορήγησής της από εφημερεύον νοσοκομείο. Αν ληφθεί εντός των 72 ωρών μετά την επαφή, αποτρέπει σε εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των εγκατάσταση του HIV στον οργανισμό, ακόμα και αν πράγματι υπήρξε έκθεση.
Ας αδράξουμε, λοιπόν, την ευκαιρία αυτή λόγω και της ημέρας για να ενημερωθούμε σφαιρικά σχετικά με τη σεξουαλική υγεία και να μιλήσουμε ανοιχτά με συντρόφους μας για τους τρόπους προφύλαξης στο σεξ. Θυμίζουμε ότι στα Κέντρα Πρόληψης & Σεξουαλικής Υγείας Checkpoint σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μπορείς να κάνεις γρήγορη εξέταση για HIV, ηπατίτιδα B & C και να ενημερωθείς λεπτομερώς για ζητήματα σεξουαλικής υγείας δωρεάν.
