Ο καφές είναι το αγαπημένο πρωινό και απογευματινό ρόφημα των Ελλήνων. Πολλοί πίνουν μέχρι αρκετά αργά το απόγευμα. Αυτό όμως δεν είναι καλή ιδέα. Γιατί ο καφές μπορεί να διατηρεί τον εγκέφαλο σε εγρήγορση ακόμα κι όταν κοιμόμαστε. Αυτό δείχνει μια νέα έρευνα Καναδών επιστημόνων.
Αυτό όμως δεν είναι διόλου καλό για την εδραίωση της μνήμης. Ούτε βοηθά την ανάρρωση των νοητικών λειτουργιών απ’ ό,τι τις έχει ταλαιπωρήσει στη διάρκεια της ημέρας.
Σαν να μην ήταν αυτά αρκετά, η νυχτερινή ενεργοποίηση του εγκεφάλου λόγω της καφεΐνης είναι εντονότερη στους 20άρηδες απ’ ό,τι στους μεσήλικες. Αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, εάν αναλογιστεί κανείς ότι κατά κανόνα οι νέοι είναι αυτοί που χρησιμοποιούν την καφεΐνη για να μένουν ξύπνιοι μέχρι αργά.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications Biology. Όπως γράφουν οι ερευνητές, ενέταξαν στη μελέτη τους 40 υγιείς εθελοντές, ηλικίας 20 έως 58 ετών. Οι εθελοντές έπαιρναν δισκία που περιείχαν είτε 200 mg καφεΐνης, είτε μία ανενεργό ουσία (εικονικός καφές). Οι εθελοντές έπαιρναν τα δισκία τρεις ώρες πριν μπουν και ύπνο, καθώς και μία ώρα πριν την βραδινή κατάκλιση.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα και τεχνητή νοημοσύνη για να εξακριβώσουν πως επηρέαζε ο καφές την εγκεφαλική δραστηριότητα στη διάρκεια του ύπνου.
«Τα ευρήματά μας έδειξαν ότι η καφεΐνη αυξάνει την πολυπλοκότητα της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει πιο δυναμική και λιγότερο προβλέψιμη νευρωνική δραστηριότητα. Αυτή ήταν εντονότερη κατά τα στάδια μη-REM του ύπνου, τα οποία έχουν ζωτική σημασία για την εδραίωση της μνήμης και τη νοητική ανάρρωση», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Philipp Thölke, από το Εργαστήριο Νοητικής & Υπολογιστικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ.
Η κρισιμότητα που έχει ο καφές
Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι ο καφές αυξάνει μία κατάσταση του εγκεφάλου που είναι γνωστή ως κρισιμότητα. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η ισορροπία μεταξύ τάξης και χαοτικής συμπεριφοράς, είπε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Karim Jerbi, καθηγητής Ψυχολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου.
Όπως εξήγησε, όταν ο εγκέφαλος βρίσκεται στο στάδιο της κρισιμότητας λειτουργεί τέλεια και μπορεί:
- Να επεξεργαστεί αποτελεσματικά τις πληροφορίες
- Να προσαρμοστεί γρήγορα
- Να μάθει νέα πράγματα
- Να λάβει αποφάσεις με ευελιξία
Όλ’ αυτά όμως υποτίθεται ότι πρέπει να συμβαίνουν όταν είμαστε ξύπνιοι και όχι όταν κοιμόμαστε. Δυστυχώς όμως ο καφές διεγείρει τον εγκέφαλο και τον ωθεί στη φάση της κρισιμότητας τις λάθος ώρες.
Δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη
Ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια για τον εγκέφαλο, αλλά ανάγκη. Τον χρειάζεται για να χαλαρώσει και να αναρρώσει απ’ οτιδήποτε τον έχει βλάψει στη διάρκεια της ημέρας.
Ωστόσο ο καφές φάνηκε να αυξάνει τα βήτα-εγκεφαλικά κύματα, που σχετίζονται με την νοητική δραστηριότητα και την αφύπνιση. Ταυτοχρόνως εξασθενούσε τα θήτα- και τα άλφα-εγκεφαλικά κύματα, που σχετίζονται με τον βαθύ, αναζωογονητικό ύπνο.
Οι αλλαγές αυτές υποδηλώνουν ότι ο καφές αργά το απόγευμα ή χειρότερα ακόμα το βράδυ, διατηρεί πιο δραστήριο τον εγκέφαλο τη νύχτα. Τον θέτει μάλιστα σε μία λιγότερο αναζωογονητική κατάσταση από το φυσιολογικό.
Η απώτερη συνέπεια θα μπορούσε να είναι διαταραχή της μνήμης και άλλων νοητικών λειτουργιών, αλλά αυτό δεν έχει ακόμα μελετηθεί.
Περισσότερους στους νέους
Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι οι επιδράσεις της καφεΐνης ήταν ισχυρότερες στους εθελοντές ηλικίας 20-27 ετών, έναντι όσων είχαν ηλικία 41-58 ετών.
Αυτό πιθανώς οφείλεται στους υποδοχείς αδενοσίνης του εγκεφάλου, εκτίμησαν οι επιστήμονες. Η αδενοσίνη είναι μία χημική ουσία που συσσωρεύεται στον εγκέφαλο στη διάρκεια της ημέρας και προκαλεί υπνηλία.
Η καφεΐνη δεσμεύει τους υποδοχείς της αδενοσίνης για να μας κρατήσει ξύπνιους. Επειδή όμως οι νέοι διαθέτουν περισσότερους τέτοιους υποδοχείς (μειώνονται με την πάροδο του χρόνου), επηρεάζονται περισσότερο από τον καφέ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Καφές: Ποιος κοινός τύπος συνδέεται με αλλαγές στα γηρατειά
