Είτε καπνίζετε τσιγάρα, πούρα ή άλλα προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη, η ζάλη μπορεί να σηματοδοτήσει μια σειρά από φυσιολογικές αντιδράσεις: από κανονικές κι αναμενόμενες έως πιθανά προειδοποιητικά σημάδια υποκείμενων προβλημάτων υγείας.

Είναι φυσιολογική η ζάλη από το κάπνισμα;

Η ζάλη είναι μια κοινή πρώιμη αντίδραση στο κάπνισμα, ιδιαίτερα για άτομα που είναι:

  • Νέοι καπνιστές
  • Ξεκινούν πάλι το κάπνισμα μετά από περίοδο αποχής
  • Καπνίζουν προσφάτως πιο πολύ από το συνηθισμένο

Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αίσθηση μπορεί να είναι προσωρινή και σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο η νικοτίνη αλληλεπιδρά με το νευρικό σύστημα, τα αιμοφόρα αγγεία και τον εγκέφαλο.

Ωστόσο, η επαναλαμβανόμενη, επίμονη ζάλη—ειδικά εάν συνδυάζεται με δύσπνοια, δυσφορία στο στήθος και σύγχυση—μπορεί να υποδεικνύει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα.

Συνήθεις αιτίες ζάλης κατά το κάπνισμα

1. Υπερφόρτωση νικοτίνης

Η νικοτίνη είναι μια διεγερτική (και εθιστική) ουσία, που εισέρχεται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος και επηρεάζει τον εγκέφαλο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Σε υψηλές δόσεις, ειδικά όταν εισπνέεται γρήγορα ή συχνά, μπορεί να οδηγήσει σε:

  • Ξαφνικές αλλαγές στην αρτηριακή πίεση
  • Αυξημένο καρδιακό ρυθμό
  • Αγγειοσυστολή (στένωση των αιμοφόρων αγγείων)

Αυτή η υπερδιέγερση μπορεί να προκαλέσει ζάλη και ναυτία, ειδικά σε άτομα με χαμηλότερη ανοχή στη νικοτίνη.

2. Έκθεση σε μονοξείδιο του άνθρακα

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα (CO), ένα αέριο που μειώνει την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου του αίματος. Η εισπνοή ακόμη και μικρών ποσοτήτων CO μπορεί να προκαλέσει:

  • Ζάλη
  • Πονοκέφαλο
  • Κούραση
  • Εξασθενημένη κρίση

Τα αποτελέσματα είναι πιο έντονα σε χώρους που δεν αερίζονται καλά ή μετά από παρατεταμένες συνεδρίες καπνίσματος.

3. Υπεραερισμός ή ρηχή αναπνοή

Το κάπνισμα μπορεί να διαταράξει τα φυσιολογικά πρότυπα αναπνοής. Μερικοί -άθελά τους- εισπνέουν βαθιά και κρατούν την αναπνοή τους, οδηγώντας σε ανισορροπία στα επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει ξαφνικό αίσθημα ζάλης.

4. Πτώση της αρτηριακής πίεσης (ορθοστατική υπόταση)

Η νικοτίνη μπορεί να προκαλέσει διακυμάνσεις της αρτηριακής πίεσης. Μερικά άτομα παρουσιάζουν πτώση της αρτηριακής πίεσης μετά από ορθοστασία ή κάπνισμα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ζάλη ή αίσθηση λιποθυμίας (ειδικά σε άτομα με υποκείμενη καρδιαγγειακή ευαισθησία).

5. Πτώση σακχάρου στο αίμα

Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και σε ορισμένα άτομα μπορεί να επιδεινώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Εάν καπνίζετε με άδειο στομάχι ή έχετε μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να φάτε, μπορεί να αισθανθείτε ζάλη λόγω χαμηλού σακχάρου στο αίμα.

6. Νευρολογική ευαισθησία ή άγχος

Η νικοτίνη διεγείρει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη, που μπορούν να αλλάξουν προσωρινά την αντίληψη, τη διάθεση και την ισορροπία. Σε άτομα με άγχος, διαταραχή πανικού ή αιθουσαία ευαισθησία (πρόβλημα στον λαβύρινθο του αυτιού που ελέγχει την ισορροπία), το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει ένα αίσθημα ζαλάδα.

7. Φάρμακα ή υποκείμενα νοσήματα

Η ζάλη μετά το κάπνισμα μπορεί να ενισχυθεί εάν:

  • Παίρνετε φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, τις διαταραχές της διάθεσης ή τον καρδιακό ρυθμό
  • Έχετε παθήσεις του εσωτερικού αυτιού (π.χ. αιθουσαία νευρίτιδα, νόσος Meniere)
  • Έχετε κάποια καρδιαγγειακή πάθηση, όπως αρρυθμία
  • Είστε αφυδατωμένοι ή αναιμικοί

Τι πρέπει να κάνετε εάν αισθάνεστε ζάλη όταν καπνίζετε

  1. Σταματήστε αμέσως το κάπνισμα και μετακινηθείτε σε χώρο με καθαρό αέρα
  2. Καθίστε ή ξαπλώστε για να μειώσετε τον κίνδυνο πτώσης
  3. Ενυδατωθείτε και φάτε κάτι, ειδικά αν έχετε καπνίσει με άδειο στομάχι
  4. Αποφύγετε το περαιτέρω κάπνισμα μέχρι να γίνει κατανοητή η αιτία της ζάλης
  5. Παρακολούθηση συμπτωμάτων και συχνότητας: ζαλίζεστε κάθε φορά που καπνίζετε ή μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις;

ΠΡΟΣΟΧΗ: Εάν η ζάλη συνεχίζεται ή συνοδεύεται από πόνο στο στήθος, δύσπνοια, θολή όραση ή λιποθυμία, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Πότε να επισκεφτείτε γιατρό

Θα πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό εάν:

  • Η ζάλη είναι επίμονη ή επιδεινώνεται
  • Η ζάλη παρεμποδίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες
  • Η ζάλη συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών, δυσφορία στο στήθος ή οπτικές διαταραχές
  • Έχετε υποκείμενες παθήσεις, όπως διαβήτη, υπέρταση ή αιθουσαίες διαταραχές

Συμπέρασμα

Το αίσθημα ζάλης όταν καπνίζετε είναι ένα κοινό αλλά σημαντικό σύμπτωμα που πρέπει να προσέξετε. Μπορεί να οφείλεται σε υπερφόρτωση νικοτίνης, στέρηση οξυγόνου, ανισορροπίες σακχάρου στο αίμα ή υποκείμενα προβλήματα υγείας. Είτε είστε νέος είτε μακροχρόνιος καπνιστής, η επίμονη ζάλη δεν πρέπει να αγνοηθεί.

Πηγές:
cdc.gov
healthline.com
ncbi.nlm.nih.gov
medicalnewstoday.com
lung.org