Κωνσταντίνος Τούτουζας: Υπέρταση – Η διάρκεια ύπνου την επηρεάζει

21-05-2024

Σε μία πρόσφατη μετά – ανάλυση που παρουσιάστηκε τον Απρίλιο στο Συνέδριο του Αμερικάνικου Κολεγίου Καρδιολογίας η συσχέτιση του ύπνου με την επίπτωση της αρτηριακής υπέρτασης. Ενώ η σχέση μεταξύ των μοτίβων ύπνου και της υψηλής αρτηριακής πίεσης έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, τα στοιχεία σχετικά με τη φύση αυτής της σχέσης ήταν ασυνεπή, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η τρέχουσα ανάλυση συγκεντρώνει δεδομένα από 16 μελέτες που διεξήχθησαν μεταξύ Ιανουαρίου 2000 και Μαΐου 2023, αξιολογώντας τη συχνότητα εμφάνισης υπέρτασης σε 1.044.035 άτομα από έξι χώρες που δεν είχαν προηγούμενο ιστορικό υψηλής αρτηριακής πίεσης με μέση παρακολούθηση στα πέντε έτη (η παρακολούθηση κυμαινόταν από 2,4 έως 18 έτη).

Με βάση τα πλέον πρόσφατα δεδομένα, η μικρότερη διάρκεια ύπνου – δηλαδή λιγότερο από επτά ώρες την ημέρα – σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακή πίεση στο μέλλον. Επτά έως οκτώ ώρες ύπνου, όπως συνιστάται από τους ειδικούς ύπνου, μπορεί να είναι το καλύτερο και για το καρδιαγγειακό σύστημα.

Η σύντομη διάρκεια ύπνου συσχετίστηκε σημαντικά με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης υπέρτασης μετά την προσαρμογή για δημογραφικούς και καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου, της εκπαίδευσης, του δείκτη μάζας σώματος, της αρτηριακής πίεσης, του καπνίσματος κ.λπ. Επιπλέον, η συσχέτιση βρέθηκε να είναι ακόμη ισχυρότερη για όσους κοιμούνται λιγότερο από πέντε ώρες.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο ύπνος λιγότερο από επτά ώρες συσχετίστηκε με 7% αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης, η οποία αυξήθηκε στο 11% όταν αναφέρθηκε ότι η διάρκεια του ύπνου ήταν μικρότερη από πέντε ώρες. Συγκριτικά, ο διαβήτης και το κάπνισμα είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο υπέρτασης κατά τουλάχιστον 20%, δήλωσε ο Hosseini.

Ενώ η μελέτη δεν εξέτασε γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό, οι ερευνητές πιθανολογούν ότι ο διαταραγμένος ύπνος μπορεί να φταίει. Για παράδειγμα, αναφέρουν ότι οι συνήθειες του τρόπου ζωής ή οι συννοσηρότητες όπως η υπερκατανάλωση τροφής, η χρήση αλκοόλ, η νυχτερινή εργασία, η χρήση ορισμένων φαρμάκων, το άγχος, η κατάθλιψη, η άπνοια ύπνου ή άλλες διαταραχές ύπνου μπορεί να είναι παράγοντες.

Οι ερευνητές εξεπλάγησαν που δεν υπήρχαν διαφορές με βάση την ηλικία στη σχέση μεταξύ της διάρκειας του ύπνου και της υπέρτασης, δεδομένου ότι οι συνήθειες ύπνου τείνουν να αλλάζουν με την ηλικία. Η ηλικία των συμμετεχόντων κυμαινόταν από 35,4 έτη έως 60,9 έτη και περισσότεροι από τους μισούς (61%) ήταν γυναίκες. Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες που ανέφεραν λιγότερο από επτά ώρες ύπνου είχαν 7% μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Η έλλειψη ύπνου φαίνεται να είναι πιο επικίνδυνος στις γυναίκες. Η διαφορά είναι στατιστικά σημαντική, χωρίς όμως να είναι και κλινικά σημαντική, γεγονός που θα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η έλλειψη καλών μοτίβων ύπνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, η οποία γνωρίζουμε ότι μπορεί να θέσει τις βάσεις για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους να μιλήσουν με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψής τους σχετικά με τις συνήθειες ύπνου τους, ειδικά εάν έχουν διαταράξει τον ύπνο που μπορεί να οφείλεται σε αποφρακτική άπνοια ύπνου. Η υπνική έχει συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά υψηλής αρτηριακής πίεσης, εγκεφαλικού επεισοδίου και στεφανιαίας νόσου.

Αυτή η μελέτη έχει αρκετούς περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου ότι η διάρκεια του ύπνου βασίστηκε σε ερωτηματολόγια που αναφέρθηκαν από τους ίδιους, επομένως οι αλλαγές στη διάρκεια του ύπνου κατά την περίοδο παρακολούθησης δεν αξιολογήθηκαν. Επιπλέον, υπήρχαν διακυμάνσεις στον τρόπο καθορισμού της σύντομης διάρκειας ύπνου μεταξύ των μελετών (λιγότερες από πέντε ή έξι ώρες).

Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ της διάρκειας του ύπνου και της υψηλής αρτηριακής πίεσης χρησιμοποιώντας πιο ακριβείς μεθόδους όπως η πολυσωματοκαταγραφική μέθοδος, μια μέθοδος για την αξιολόγηση της ποιότητας του ύπνου με μεγαλύτερη ακρίβεια. Επιπλέον, οι διακυμάνσεις στη διάρκεια του ύπνου αναφοράς υπογραμμίζουν την ανάγκη για τυποποιημένο ορισμό στην έρευνα ύπνου για την ενίσχυση της συγκρισιμότητας και της γενίκευσης των ευρημάτων σε διάφορες μελέτες.

Sood, A, Hosseini, K, Soleimani, H. et al. SLEEP DURATION AND HYPERTENSION INCIDENCE: SYSTEMATIC REVIEW AND META-ANALYSIS. J Am Coll Cardiol. 2024 Apr, 83 (13_Supplement) 1877.https://doi.org/10.1016/S0735-1097(24)03867-