Τα νέα φάρμακα για τον διαβήτη και το αδυνάτισμα, όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη έχουν γίνει πολύ κοινά για ασθενείς με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2. Μπορούν να τους βοηθήσουν να θέσουν γρήγορα υπό έλεγχο τις δύο νόσους. Ωστόσο καθώς αυξάνεται το ενδιαφέρον του κοινού γι’ αυτά, πληθαίνουν και οι αναφορές για ασθενείς που εκδηλώνουν σοβαρά προβλήματα στα μάτια.
Τον Ιούλιο του 2024, μελέτη στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Ophthalmology συσχέτισε τη σεμαγλουτίδη με μία σπάνια πάθηση των ματιών που λέγεται μη αρτηριακή πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (ΝΑΙΟΝ).
Η σεμαγλουτίδη είναι η δραστική ουσία στα φάρμακα Ozempic για τον διαβήτη και Wegovy για το αδυνάτισμα. Η ΝΑΙΟΝ αναπτύσσεται όταν εμποδίζεται η ροή αίματος στο οπτικό νεύρο. Οδηγεί σε αιφνίδια αλλά ανώδυνη απώλεια της όρασης από το ένα μάτι.
Τον περασμένο Ιανουάριο, άλλη μελέτη στην ίδια ιατρική επιθεώρηση επιβεβαίωσε τη συσχέτιση με την ΝΑΙΟΝ. Έδειξε επίσης ότι η χρήση σεμαγλουτίδης ή τιρζεπατίδης συνδέεται και με φλεγμονή στο οπτικό νεύρο (οπτική νευρίτιδα). Η τιρζεπατίδη είναι η δραστική ουσία στα φάρμακα Mounjaro για τον διαβήτη και Zepbound για το αδυνάτισμα.
Υπήρξε επίσης περιστατικό ασθενούς που παρουσίασε παρακεντρική οξεία μέση ωχροπάθεια. Αυτή είναι μία πάθηση που οφείλεται σε απόφραξη σε αγγείο του αμφιβληστροειδή χιτώνα, στο πίσω μέρος του ματιού.
Νέα μελέτη
Τώρα, νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η σεμαγλουτίδη διπλασιάζει και τον κίνδυνο νεοαγγειακής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (nAMD). Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η πιο συχνή αιτία τύφλωσης μετά τα 60 έτη σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η νεοαγγειακή εκφύλιση της ωχράς είναι ένας υποτύπος, στον οποίο παρατηρείται δημιουργία νέων, παθολογικών αιμοφόρων αγγείων κάτω από το κεντρικό τμήμα (λέγεται ωχρά κηλίδα) του αμφιβληστροειδή.
Άλλα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η σεμαγλουτίδη συνδέεται και με αιφνίδιες αλλαγές στην όραση, όπως το θόλωμά της. Μπορεί επίσης να επιδεινώσει τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Μελέτες δείχνουν πως τα φάρμακα αυτά παρέχουν και πρόσθετα οφέλη, όπως η μείωση των καρδιαγγειακών κινδύνων.
Ωστόσο όπως όλα τα φάρμακα, έτσι κι αυτά έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι οφθαλμολογικές.
Παρά τη σπανιότητά τους, όμως, είναι τόσο πολλοί οι άνθρωποι που παίρνουν τα συγκεκριμένα φάρμακα, ώστε ο αριθμός των οφθαλμολογικών περιστατικών αυξάνεται γρήγορα.
Τι μπορεί να συμβαίνει
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα γιατί μπορεί να έχουν προβλήματα με τα μάτια τους άνθρωποι που λαμβάνουν κάποιον αγωνιστή GLP-1. Ούτε γνωρίζουν γιατί κάποιοι ασθενείς έχουν τέτοιου είδους προβλήματα, ενώ οι περισσότεροι άλλοι όχι. Έχουν όμως αρκετές θεωρίες για το τι μπορεί να συμβαίνει.
Η απότομη μείωση του σακχάρου μπορεί επίσης να επιδεινώσει προσωρινά τις αλλοιώσεις που έχει προκαλέσει το υψηλό σάκχαρο στα μάτια. Αυτό συνδέεται με τις ωσμωτικές αλλαγές που παρατηρούνται στα μάτια.
Υπάρχει βέβαια και ενδεχόμενο να επιδρούν τα ίδια τα φάρμακα στα μάτια, με μηχανισμούς οι οποίοι δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμα. Ή ακόμα μπορεί να παίζει ρόλο η διάρκεια λήψης τους, η ηλικία των ασθενών και το λοιπό ιατρικό ιστορικό τους (π.χ. αν ήδη αντιμετώπιζαν αγγειακά προβλήματα). Φυσικά μπορεί να παίζει ρόλο συνδυασμός αυτών και άλλων, άγνωστων έως τώρα, παραγόντων.
Τι να κάνουν οι ασθενείς
Σε κάθε περίπτωση, κανένας ασθενής δεν πρέπει να διακόπτει από φόβο τη λήψη του GLP-1 αγωνιστή του, αν δεν συμβουλευθεί πρώτα τον θεράποντα γιατρό του, προσθέτει.
Όσοι ασθενείς δεν έχουν αρχίσει ακόμα να λαμβάνουν τα φάρμακα, καλό είναι να κάνουν προληπτικό έλεγχο των ματιών τους και να λάβουν από τον οφθαλμίατρό τους οδηγίες για περιοδικό επανέλεγχο και ποια συμπτώματα να έχουν το νου τους.
Σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό τους, εξάλλου, οι ασθενείς καλό είναι να αρχίζουν σταδιακά τη λήψη των φαρμάκων αυτών. Και αν κάποιος που παίρνει GLP-1 αγωνιστή εκδηλώσει οποιαδήποτε αλλαγή στην όρασή του, συνιστάται να μιλήσει αμέσως με τον οφθαλμίατρό του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Μάτια: Πώς μπορεί να βλάψει ο στιγμιαίος καφές
