Η Μέρι Πούτναμ Τζέικομπι (31 Αυγούστου 1842 – 10 Ιουνίου 1906) ήταν Αμερικανίδα ιατρός, δασκάλα, επιστήμονας, συγγραφέας και ψηφοφόρος. Ήταν η πρώτη γυναίκα που σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και είχε μια μακρά καριέρα ασκώντας την ιατρική, διδασκαλία, συγγραφή και υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, ειδικά στην ιατρική εκπαίδευση. Υποτιμώντας ανέκδοτα στοιχεία και παραδοσιακές προσεγγίσεις, απαίτησε αυστηρή επιστημονική έρευνα για κάθε ζήτημα της ημέρας. Η επιστημονική της διάψευση της δημοφιλής ιδέας ότι η έμμηνος ρύση καθιστούσε τις γυναίκες ακατάλληλες για εκπαίδευση είχε επιρροή στον αγώνα για τις ευκαιρίες εκπαίδευσης των γυναικών.
Αν και ο πατέρας της Τζέικομπι πίστευε ότι η καριέρα στην ιατρική ήταν μια «αποκρουστική επιδίωξη», συμφώνησε απρόθυμα να υποστηρίξει οικονομικά την απόφαση της Mary να ακολουθήσει την ιατρική, μια φιλοδοξία που είχε από την παιδική της ηλικία. Το 1863, η Τζέικομπι αποφοίτησε από το Κολλέγιο Φαρμακευτικής της Νέας Υόρκης, γεγονός που την έκανε την πρώτη γυναίκα που αποφοίτησε από μια σχολή φαρμακευτικής των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 1864 έλαβε το διδακτορικό της από το Ιατρικό Κολέγιο Γυναικών (αργότερα Γυναικών) της Πενσυλβάνια. Για αρκετούς μήνες, στη συνέχεια άσκησε την κλινική ιατρική με τη Marie Zakrewska και τη Lucy Sewall στο New England Hospital for Women and Children. Υπηρέτησε επίσης στον Εμφύλιο Πόλεμο ως ιατρική βοηθός.
Κατά τη διάρκεια μιας σύντομης πρακτικής άσκησης στην οποία σπούδασε κλινική ιατρική στο New England Hospital for Women and Children, η Τζέικομπι αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές της στην ιατρική και να υποβάλει αίτηση στην École de Médecine του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και χάρη στη βοήθεια του ψυχιάτρου Benjamin Ball, το 1868 έγινε δεκτή ως η πρώτη γυναίκα φοιτήτρια στην École de Médecine, αν και ως γυναίκα έπρεπε να μπαίνει στις διαλέξεις από μια ξεχωριστή πόρτα και να κάθεται στο μπροστινό μέρος κοντά στο καθηγητής. Τον Ιούλιο του 1871 η Τζέικομπι αποφοίτησε με άριστα και ήταν η δεύτερη γυναίκα που έλαβε πτυχίο από την École de Médecine του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Η Τζέικομπι έλαβε επίσης ένα χάλκινο μετάλλιο για τη διατριβή της. Οι σπουδές της στο Παρίσι συνέπεσαν με τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο. Στο Scribner’s Monthly του Αυγούστου 1871, δημοσίευσε έναν απολογισμό της νέας γαλλικής πολιτικής ηγεσίας που ήρθε στην εξουσία μετά τον πόλεμο.
Μετά από πέντε χρόνια σπουδών στο Παρίσι, η Τζέικομπι επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες το φθινόπωρο του 1871. Επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη ίδρυσε το δικό της ιδιωτικό ιατρείο. Συμμετείχε επίσης στην έρευνα και έγινε καθηγητής στο νέο Γυναικείο Ιατρικό Κολλέγιο του New York Infirmary and Mount Sinai Hospital. Η Τζέικομπι έγινε η δεύτερη γυναίκα μέλος της Ιατρικής Εταιρείας της Κομητείας της Νέας Υόρκης, έγινε δεκτή στην Αμερικανική Ιατρική Ένωση. Το 1872 βοήθησε στην ίδρυση του Γυναικείου Ιατρικού Συλλόγου της Πόλης της Νέας Υόρκης και υπηρέτησε ως πρόεδρός του από το 1874 έως το 1903. Έκανε συνεχείς εκστρατείες υπέρ των κορυφαίων ιατρικών σχολών, όπως το Τζονς Χόπκινς, για να δέχεται γυναίκες φοιτήτριες. Η διδασκαλία της στο Ιατρικό Κολλέγιο έτεινε να ξεπερνά αυτό για το οποίο ήταν προετοιμασμένοι οι μαθητές της και την οδήγησε να παραιτηθεί το 1888. Η Δρ Jacobi ήταν ιδιαίτερα σεβαστή κατά τη διάρκεια της ζωής της ως η πιο ολοκληρωμένη γυναίκα γιατρός.
Το 1873, παντρεύτηκε τον Abraham Jacobi, έναν γιατρό και ερευνητή από τη Νέα Υόρκη, που στις μέρες μας αναφέρεται συχνά ως ο «πατέρας της αμερικανικής παιδιατρικής». Απέκτησαν τρία παιδιά, δύο κόρες και έναν γιο. Η πρώτη κόρη της Μαρίας και του Αβραάμ πέθανε κατά τη γέννηση και ο μονάκριβος γιος τους πέθανε σε ηλικία επτά ετών. Ο Αβραάμ και η Μαίρη είχαν μόνο ένα παιδί που επέζησε μέχρι την ενηλικίωση, την κόρη τους Marjorie Jacobi McAneny. Η Τζέικομπι εκπαίδευσε η ίδια την κόρη της σύμφωνα με τις δικές της εκπαιδευτικές θεωρίες.
Έλαβε το βραβείο Boylston του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ το 1876 για ένα πρωτότυπο δοκίμιο, Το ζήτημα της ανάπαυσης για τις γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση. Η εργασία της Τζέικομπι ήταν μια απάντηση στην προηγούμενη δημοσίευση του Dr. Edward H. Clarke, Sex in Education ή A Fair Chance for the Girls (1875). Ένα βιβλίο που ισχυρίζεται ότι οποιαδήποτε σωματική ή πνευματική προσπάθεια κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπογόνιμες γυναίκες. Η Τζέικομπι δεν πίστευε ότι αυτό συνέβαινε και για να δοκιμάσει την ιδέα συνέλεξε εκτεταμένα φυσιολογικά δεδομένα για τις γυναίκες σε όλο τον εμμηνορροϊκό τους κύκλο, συμπεριλαμβανομένων των τεστ μυϊκής δύναμης πριν και μετά την έμμηνο ρύση. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «δεν υπάρχει τίποτα στη φύση της εμμήνου ρύσεως που να συνεπάγεται την αναγκαιότητα, ή ακόμη και την επιθυμία, της ανάπαυσης».
Η Τζέικομπι έγραψε πάνω από 120 ιατρικά άρθρα και εννέα βιβλία, αν και σταμάτησε να γράφει μυθιστορήματα το 1871. Το 1891 συνέβαλε στον τόμο Women’s Work in America μια δημοσίευση για την ιστορία των γυναικών γιατρών στις Ηνωμένες Πολιτείες που περιλάμβανε βιβλιογραφία γραπτών από Αμερικανίδες γιατρούς που αναφέρουν πάνω από σαράντα δικά της έργα. Το 1894, έγραψε το Common Sense Applied to Women’s Suffrage, το οποίο αργότερα ανατυπώθηκε και χρησιμοποιήθηκε για να υποστηρίξει το κίνημα για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης το 1894, μετά την ήττα της τροποποίησης για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στο Σύνταγμα της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, η Τζέικομπι ήταν ένας από τους έξι εξέχοντες ψηφοφόρους που ίδρυσαν την Ένωση για την Πολιτική Εκπαίδευση.
Ενώ η Elizabeth Blackwell (1821-1910) θεωρούσε την ιατρική ως μέσο κοινωνικής και ηθικής μεταρρύθμισης, η νεότερη Τζέικομπι επικεντρώθηκε στη θεραπεία ασθενειών. Ο Blackwell πίστευε ότι οι γυναίκες θα πετύχαιναν στην ιατρική λόγω των ανθρώπινων γυναικείων αξιών τους, αλλά η Τζέικομπι πίστευε ότι η συνεισφορά των γυναικών σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες θα έπρεπε να θεωρείται ισοδύναμη με αυτή των ανδρών.
