Μνήμη: 5 σημάδια πως υπάρχει πρόβλημα

Πότε είναι φυσιολογική η λήθη

Τα ήπια κενά μνήμης συμβαίνουν σε όλους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια στρεσογόνων ή πολυάσχολων περιόδων. Η φυσιολογική λήθη μπορεί να περιλαμβάνει:

• Ξεχνάτε ονόματα αλλά τα θυμάστε αργότερα
• Περιστασιακά χάνετε ραντεβού ή πληρωμές λογαριασμών
• Χάνετε καθημερινά αντικείμενα, αλλά τα βρίσκετε όταν σκέφτεστε τι κάνατε και πού ήσασταν νωρίτερα
• Δυσκολεύεστε να ανακαλέσετε συγκεκριμένες λέξεις στη συνομιλία

Αυτές οι στιγμές λήθης είναι περιστασιακές, μη προοδευτικές και δεν διαταράσσουν την καθημερινή ζωή. Συχνά προκύπτουν από άγχος, κόπωση ή περισπασμούς, παρά από ένα υποκείμενο ζήτημα υγείας.

Προειδοποιητικά σημάδια σοβαρών προβλημάτων μνήμης

Η λήθη γίνεται αιτία ανησυχία όταν αρχίζει να επηρεάζει την καθημερινή λειτουργία, να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου ή να προκαλεί σύγχυση. Τα “καμπανάκι” είναι:

1. Επίμονη απώλεια μνήμης

• Ξεχνάτε τακτικά πρόσφατες συνομιλίες, συμβάντα ή σημαντικά ραντεβού.
• Κάνετε τις ίδιες ερωτήσεις επανειλημμένα παρά το ότι ήδη πήρατε απάντηση.
• Βασίζεστε υπερβολικά σε σημειώσεις ή υπενθυμίσεις για βασικές εργασίες.

2. Δυσκολία με οικεία καθήκοντα

• Πασχίζετε να ακολουθήσετε συνταγές, να πληρώσετε λογαριασμούς ή να ολοκληρώσετε τις καθημερινές ρουτίνες.
• Έχετε πρόβλημα να θυμάστε πώς να οδηγείτε σε γνωστά μέρη.
• Χρειάζεστε περισσότερο χρόνο από το συνηθισμένο για την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων.

3. Αποπροσανατολισμός και σύγχυση

• Χάνεστε σε γνωστά μέρη ή ξεχνάτε γιατί πήγατε κάπου.
• Χάνετε την αίσθηση των ημερομηνιών, των εποχών ή της ώρας.
• Ξεχνάτε πώς να χρησιμοποιείτε κοινές οικιακές συσκευές.

4. Προβλήματα γλώσσας και επικοινωνίας

• Δυσκολεύεστε να βρείτε τις σωστές λέξεις ή χρησιμοποιείτε συχνά λάθος λέξεις.
• Δυσκολεύεστε να παρακολουθήσετε συνομιλίες, ειδικά σε θορυβώδεις καταστάσεις.
• Επαναλαμβάνετε τις ίδιες ιστορίες ή λέτε τα ίδια πράγματα πολλές φορές.

5. Αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητα

• Αυξημένη ευερεθιστότητα, άγχος ή καχυποψία.
• Απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες ή χόμπι.
• Ανεξήγητες εναλλαγές διάθεσης ή απώλεια κινήτρων.

Πιθανές αιτίες σοβαρής λήθης

Η λήθη μπορεί να προέλθει από διάφορους ιατρικούς παράγοντες ή/και παράγοντες του τρόπου ζωής. Ο εντοπισμός της αιτίας είναι το κλειδί για τη διαχείριση και τη βελτίωση της λειτουργίας της μνήμης.

Πότε να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα

Η λήθη θα πρέπει να αξιολογηθεί από γιατρό εάν:

• Παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή ή την απόδοση της εργασίας.
• Επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου αντί να παραμένει σταθερή.
• Περιλαμβάνει σημαντική σύγχυση, αποπροσανατολισμό ή αλλαγές προσωπικότητας.
• Εμφανίζεται παράλληλα με άλλα νευρολογικά συμπτώματα, όπως δυσκολία στην ομιλία ή απώλεια ισορροπίας.

Συμβουλές για τη διατήρηση της μνήμης και της υγείας του εγκεφάλου

Ενώ η γήρανση είναι αναπόφευκτη, ορισμένες συνήθειες μπορούν να υποστηρίξουν την λειτουργία της μνήμης και την υγεία του εγκεφάλου.

1. Δώστε προτεραιότητα σε τροφές που τονώνουν τον εγκέφαλο

• Ακολουθήστε την μεσογειακή διατροφή, που είναι πλούσια σε φυλλώδη λαχανικά, ξηρούς καρπούς και υγιή λίπη.
• Αυξήστε την κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (βρίσκονται σε ψάρια, λιναρόσπορο, καρύδια κ.α.).
• Μείνετε ενυδατωμένοι: Η αφυδάτωση μπορεί να βλάψει τη γνωστική λειτουργία.

2. Μείνετε ψυχικά ενεργοί

• Ασχοληθείτε με παζλ, διαβάστε βιβλία ή μάθετε νέες δεξιότητες.
• Κάντε ασκήσεις μνήμης, όπως ανάκληση λιστών για ψώνια ή παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής.

3. Ασκηθείτε τακτικά

• Η αερόβια άσκηση βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο.
• Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης υποστηρίζουν την μακροπρόθεσμη γνωστική λειτουργία.

4. Κάντε ποιοτικό ύπνο

• Επιδιώξτε 7-9 ώρες ύπνου τη νύχτα για να επιτρέψετε τη σωστή εμπέδωση της μνήμης.
• Αντιμετωπίστε διαταραχές ύπνου, όπως η αϋπνία ή η υπνική άπνοια.

5. Διαχειριστείτε το στρες αποτελεσματικά

• Εξασκηθείτε σε τεχνικές ενσυνειδητότητας, διαλογισμού ή βαθιάς αναπνοής.
• Ασχοληθείτε με κοινωνικές δραστηριότητες για να μειώσετε την εξασθένηση της μνήμης που σχετίζεται με την απομόνωση.

Συμπέρασμα

Η λήθη είναι συχνά φυσιολογική, αλλά όταν αρχίζει να παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες, να εξελίσσεται σε σοβαρότητα ή να προκαλεί σύγχυση, μπορεί να υποδηλώνει ένα υποκείμενο γνωστικό πρόβλημα.

• Η ήπια λήθη είναι φυσιολογική, αλλά η προοδευτική απώλεια μνήμης απαιτεί αξιολόγηση.
• Οι ιατρικές καταστάσεις, το άγχος και κάποιοι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να συμβάλουν σε προβλήματα μνήμης.
• Η αναζήτηση έγκαιρης ιατρικής συμβουλής μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση και την επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης.

Πηγές:
cnbc.com
alz.org
mayoclinic.org
nia.nih.gov
cedars-sinai.org