Νέοι κανόνες στη χρήση, πώληση και διαφήμιση καπνού

26-12-2016

Αλλάζει το τοπίο σε ό,τι αφορά την πώληση, τη χρήση και τη διαφήμιση των προϊόντων καπνών, αλλά και των υπόλοιπων συναφών με αυτά προϊόντων, όπως είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο, αφού στη Βουλή βρίσκεται από την Παρασκευή, 15 Ιουλίου, το σχέδιο νόμου που υιοθετεί τη σχετική Οδηγία της Ε.Ε. (2014/40/ΕΕ). 

Πιο συγκεκριμένα, με την ενσωμάτωση του κανονιστικού πλαισίου για τα προϊόντα καπνού, οι Έλληνες βουλευτές καλούνται να βάλουν τάξη στην παραγωγή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων, τα οποία όπως ρητά αναφέρεται στην Οδηγία περιλαμβάνουν “τα τσιγάρα, τον καπνό για στριφτά τσιγάρα, τον καπνό πίπας, τα πούρα, τα πουράκια, τον καπνό χωρίς καύση, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα προϊόντα καπνίσματος φυτικής προέλευσης”.  

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, η τροποποίηση της μέχρι σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας είναι αναγκαία προκειμένου να “αποτυπωθούν οι σχετικές επιστημονικές εξελίξεις, οι εξελίξεις στην αγορά και οι διεθνείς εξελίξεις”, οι οποίες και “καθιστούν αναγκαία την ανάληψη περαιτέρω δράσης όχι μόνο για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, αλλά κυρίως για την αντιμετώπιση των ανακυπτόντων και των πρόσφατα εντοπιζόμενων κινδύνων για την υγεία από την χρήση/ κατανάλωση προϊόντων καπνού, νέων προϊόντων καπνού, ηλεκτρονικού τσιγάρου και φυτικών προϊόντων για κάπνισμα”. 

Παράλληλα, η έκθεση χαρακτηρίζει τις εν λόγω ρυθμίσεις ως “απολύτως αναγκαίες για την προστασία της υγείας του Έλληνα πολίτη”, κρίνοντας μάλιστα πως η εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας ειναι γενικά ανεπαρκής και πως υπάρχει “πραγματική και επιτακτική ανάγκη να αναγνωριστεί το παθητικό κάπνισμα ως ζήτημα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”. 

Οι διατάξεις 

Με την υποχρεωτική ενσωμάτωση της Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014, η Ελλάδα θα υιοθετήσει ένα σύνολο νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων, οι οποίες μεταξύ άλλων προβλέπουν: 

  • Τον καθορισμό μέγιστων επιπέδων εκπομπών σε πίσσα, νικοτίνη και μονοξείδιο του άνθρακα όσον αφορά τα τσιγάρα
  • Την υποχρεωτική σήμανση προειδοποιήσεων για την υγεία (λεκτικών και με φωτογραφίες) σε όλες τις συσκευασίες προϊόντων καπνού
  • Την απαγόρευση προϊόντων καπνού που έχουν χαρακτηριστικά αρώματα/ γεύσεις που δημιουργούν την εντύπωση ότι ένα προϊόν καπνού ωφελεί την υγεία ή ενέχει μειωμένους κινδύνους για την υγεία, θεωρείται ότι δίνουν ενέργεια και ζωτικότητα, έχουν χρωστικές ιδιότητες για τις εκπομπές και ιδιότητες ΚΜΤ (Καρκινογόνες, Μεταλλαξιγόνες ή Τοξικές) πριν την καύση τους, καθως και διευκολύνουν την εισπνοή ή την πρόσληψη νικοτίνης.
  • Την απαγόρευση διασυνοριακών πωλήσεων προϊόντων καπνού, καθώς οι πωλήσεις αυτές ενδέχεται να διευκολύνουν την πρόσβαση, ιδίως των νέων, σε προϊόντα καπνού που δεν συμμορφώνονται με τις ρυθμίσεις. 

Ηλεκτρονικό Τσιγάρο 

Στο σχέδιο νόμου, ωστόσο, περιλαμβάνονται και μία σειρά διατάξεων για το ηλεκτρινικό τσιγάρο, τα οποία και χαρακτηρίζονται ως πιθανή “πύλη για την μετάβαση προς τον εθισμό στη νικοτίνη και τελικά στην παραδοσιακή κατανάλωση καπνού, δεδομένου ότι μιμούνται και καθιστούν φυσιολογική την πράξη του καπνίσματος”. 

Αναφέρεται, δε, πως “υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ερεθισμό των πνευμόνων, μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας και αύξηση των δεικτών φλεγμονής μετά το άτμισμα”, ενώ αντίθετα “δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί καλό μέσο διακοπής του καπνίσματος” και ως εκ τούτου θα πρέπει να θεωρείται ως “ένα καινούργιο προϊόν καπνίσματος”. 

Παρά τις ατιδράσεις, λοιπόν, εκ μέρους του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Τσιγάρου (ΣΕΕΗΤ) και της Κοινότητας Ελλήνων Ατμιστών, στο νομοσχέδιο τελικά το ηλεκτρονικό τσιγάρο Oυσιαστικά εντάσσεται στο ίδιο, νέο, αυστηρό πλαίσιο που θα διέπει οποιοδήποτε άλλο προϊόν καπνού. 

Αναλυτικότερα, κάποιες από τις διατάξεις προβλέπουν τα εξής:

  • (Άρθρο 18): Κατ’ αντιστοιχία όσων προβλέπονται για τα τσιγάρα αναφέρεται πως και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και οι περιέκτες αναπλήρωσης θα πρέπει να φέρουν την κατάλληλη προειδοποιητική σήμανση “με επαρκή και κατάλληλη πληροφόρηση σχετικά με την ασφαλή χρήση τους, ώστε να προστατεύεται η ανθρώπινη υγεία”.
  • (Άρθρο 18): Προβλέπεται η απαγόρευση στη διαφήμιση ηλεκτρονικών τσιγάρων και περιεκτών αναπλήρωσης καθώς και σε διαδικασίες χορηγίας.
  • (Άρθρα 19 & 20): Προβέπονται κανόνες επισήμανσης και κοινοποίησης των συστατικών των φυτικών προϊόντων για κάπνισμα, δεδομένου ότι όπως επισημαίνεται: “Όλα τα προϊόντα καπνού έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν θνησιμότητα, νοσηρότητα και αναπηρία”. 
  • (Άρθρο 24 §2) Προβλέπεται η απαγόρευση της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου σε κλειστούς δημόσιους χώρους κατ’ εφαρμογή του αρ.3 του ν.3730/2008 και του άρθρου 3 της υπ’αριθμόν Υ1/ Γ.Π./οικ 76017/2002
  • Σε ό,τι αφορά το παθητικό κάπνισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου και των νέων προϊόντων καπνού, η αιτιολογική έκθεση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: “καμία ουσία δεν είναι αθώα”. 

Τα πρόστιμα 

Στο νομοσχέδιο, πρέπει επίσης να σημειωθεί, προβλέπεται και η επιβολή προστίμων σε περίπτωση μη τήρησης της σχετικής νομοθεσίας σχετικά με την σήμανση και την κοινοποίηση. Τα πρόστιμα αυτά, όπως αναφέρεται στο Άρθρο 24 του σχεδίου νόμου θα κυμαίνονται από 200-400 ευρώ ανά προϊόν, αλλά θα μπορούν να αναπροσαρμόζονται με σχετική ΚΥΑ των υπουργών Υγείας και Οικονομικών.

Έχει ενδιαφέρον επίσης πως στο ίδιο άρθρο αναφέρεται πως ο υπουργός Υγείας σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων “λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και τη βαρύτητα της παράβασης, καθώς και τις συνέπειές της στη δημόσια υγεία, μπορεί να δημοσιοποιεί, δια των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο, τις τυχόν κυρώσεις που επιβάλλονται”.

 

 

ΜΑΡΙΝΑ ΣΑΟΥΛΙΔΟΥ