Οι γιορτές των Χριστουγέννων αν και ιδιαίτερα ευχάριστες και με έντονα «οικογενειακό» χαρακτήρα, κρύβουν ακετούς κινδύνους για την υγεία. Περισσότερο επιβαρυντικά για τον οργανισμό είναι τα λουκούλλεια γεύματα-που οδηγούν στην υπερφαγία και η κατάχρηση αλκοόλ, η οποία συνοδεύει κατά κανόνα αυτή την εορταστική περίοδο. Προκειμένου να υποδεχτείτε τη νέα χρονιά υγιείς και σε άριστη φυσική κατάσταση, το Healthview ανοίγει τον φάκελο «Οδηγός υγείας για τις γιορτές» και σας δίνει-μέσω ειδικών- πολύτιμες συμβουλές ώστε να βγείτε αλώβητοι από τα οικογενειακά τραπεζώματα, το ρεβεγιόν και τα Χριστουγεννιάτικα πάρτι και τα ποτά που θα πιείτε «στην υγειά του νέου έτους».
Αποφύγετε τις διατροφικές παγίδες των Χριστουγέννων
Τα εορταστικά καλέσματα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικά για την σιλουέτα και το στομάχι καθώς οδηγούν σε διατροφικές κραιπάλες. Πιο επιβαρυντικά αναδεικνύονται τα δύο λουκούλλεια γεύματα που παραδοσιακά συνοδεύουν το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Στα δύο αυτά ξεχωριστά δείπνα είναι πολύ δύσκολο να αποφύγετε τις διατροφικές παγίδες αφού το ένα πιάτο διαδέχεται το άλλο, ενώ η ποσότητα του σερβιριζόμενου φαγητού είναι υπερβολικά μεγάλη. Και σαν να μην έφταναν αυτά, το μενού ολοκληρώνεται από μια ποικιλία από γευστικά και άκρως παχυντικά επιδόρπια που δεν αφήνουν κανένα ασυγκίνητο και διευκολύνουν ακόμα περισσότερο τις διατροφικές κραιπάλες. Για να μην σας πέσει «βαρύ» το ρεβεγιόν δεν χρειάζεται κόπος αλλά τρόπος! Στον διατροφικό οδηγό επιβίωσης των Χριστουγέννων που ακολουθεί η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου δίνει έξυπνες συμβουλές που «κόβουν» την όρεξη και την λαιμαργία, ώστε να διασκεδάσετε στις γιορτές χωρίς να φορτωθείτε με παραπανίσιες θερμίδες. Έτσι θα υποδεχτείτε τη νέα χρονιά φορώντας με άνεση το στενό σας τζιν παντελόνι, δείγμα πως οι εορταστικές διατροφικές κραιπάλες δεν άφησαν τα σημάδια τους πάνω στην σιλουέτα σας!
Συμβουλές για τις διατροφικές παγίδες των γιορτών
Φάτε κάτι πριν από τις εξόδους των Χριστουγέννων
Αν είστε καλεσμένοι να φάτε έξω αργά το βράδυ, μην φύγετε τελείως νηστικοί από το σπίτι σας για την χριστουγεννιάτικη έξοδο. Μισή ώρα προτού φύγετε για την γιορταστική έξοδο τσιμπήστε ένα υγιεινό σνακ με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη που κόβει την όρεξη, όπως ένα μήλο, μερικά κράκερ ολικής άλεσης, μια μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης ή ένα γιαούρτι με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (έως 2%) για να ξεγελάσετε την πείνα σας. Έτσι όταν θα έρθει η ώρα του Χριστουγεννιάτικου δείπνου θα είστε πιο συγκρατημένοι σε ότι αφορά τις διατροφικές κραιπάλες και δεν θα φάτε από καθαρή λαιμαργία μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από όση χρειάζεστε για να χορτάσετε.
Σερβιριστείτε μια φορά ή σε μικρό πιάτο στα καλέσματα των Χριστουγέννων
Αν βρεθείτε σε φιλικό σπίτι ή εστιατόριο κατά την διάρκεια των γιορτών των Χριστουγέννων όπως όπου το γεύμα είναι ένας τεράστιος μπουφές, δείξτε αυτοσυγκράτηση. Γεμίστε το μεγαλύτερο μέρος του πιάτου σας με σαλάτες που έχουν λιγότερες θερμίδες από τα κυρίως φαγητά και προσθέστε και λίγο κρέας ή ψάρι (μια πηγή πρωτεϊνης δηλαδή) για να χορτάσετε καλύτερα. Αφαιρέστε από το κρέας το ορατό λίπος (πέτσα) αν υπάρχει και μασήστε αργά την τροφή σας καθώς το μήνυμα του κορεσμού αργεί να φτάσει στον εγκέφαλο. Αν θέλετε να σερβιριστείτε δύο φορές (γιατί έτσι κάνουν οι περισσότεροι) χρησιμοποιήστε το πιάτο του γλυκού που είναι μικρότερο σε μέγεθος και πάλι ξεκινήστε με μια πλούσια μερίδα από σαλατικά, αφήνοντας τα υπόλοιπα εδέσματα για τον δεύτερο -μικρό «γύρο».
Αποφύγετε τα πολύ παχυντικά πιάτα στις χριστουγεννιάτικες εξόδους
Αν θέλετε να κρατήσετε τη γραμμή σας μέσα στις γιορτές και να αποφύγετε τις περισσότερες διατροφικές παγίδες, αποφύγετε τις πιο παχυντικές συνταγές του μενού, όπως είναι τα λαζάνια στον φούρνο με τυριά και κρέμα γάλακτος, τα σουφλέ τυριών, καθώς και οι πίτες και τάρτες. Επίσης αποφύγετε τα κρεατικά που σερβίρονται με αρκετή σάλτσα-τύπου μπριάμ και προτιμήστε πιο υγιεινές επιλογές όπως σολομός σχάρα και καπνιστός, σφυρίδα σχάρα (χωρίς σάλτσες από μαγιονέζα), ψητά λαχανικά, σουβλάκι κοτόπουλου ή ψαριού και από σαλάτες ρόκα παρμεζάνα με μπαλσάμικο ξύδι.
Μην τσιμπολογάτε ψωμί στα εορταστικά γεύματα
Όταν βγαίνετε για φαγητό σε εστιατόρια και ταβέρνες κρατήστε μακριά σας το καλάθι με το ψωμί, (τα buns, και τα κριτσίνια). Το ψωμί σαν συνοδευτικό του φαγητού είναι περιττό και με το τσιμπολόγημα μπορείτε να φορτωθείτε με αρκετές περιττές θερμίδες.
Μην αλατίζετε το φαγητό και στα τραπέζια των Χριστουγέννων
Μην το παρακάνετε με το αλάτι στο σερβίρισμα των εορταστικών γευμάτων. Το αλάτι ανεβάζει την πίεση και κάνει κακό στις αρτηρίες, αλλά ταυτόχρονα προκαλεί και πρήξιμο λόγω κατακράτησης νερού. Χρησιμοποιήστε άλλα μυρωδικά σαν το πιπέρι που δε φουσκώνουν και δεν βλάπτουν την υγεία.
Με μέτρο το αλκοόλ στα καλέσματα των γιορτών
Πιείτε άφθονο νερό προτού ξεκινήσετε να τρώτε τα εορταστικά γεύματα και συνοδέψτε το φαγητό σας με νερό ή ένα ποτήρι κρασί. Το λευκό κρασί δεν ξεπερνά τις 70 θερμίδες ανά ποτήρι ενώ το κόκκινο τις 85 θερμίδες ανά ποτήρι και επιπλέον το τελευταίο εφοδιάζει τον οργανισμό με πολύτιμα αντιοξειδωτικά. Από την άλλη, η αλόγιστη κατανάλωση οινοπνευματωδών επιβαρύνει τον οργανισμό με περιττές θερμίδες, αφού κάθε γραμμάριο αλκοόλ παχαίνει περίπου όσο και ένα γραμμάριο λίπους. Ιδιαίτερα παχυντικά είναι τα κοκτέιλ με πολλή ζάχαρη ή γλυκά λικέρ όπως η γρεναδίνη (σιρόπι ροδιού) που φτάνουν τις 250 θερμίδες ανά ποτήρι και γι αυτό θα πρέπει να τα αποφεύγετε.
Καλύτερα κυρίως φαγητό παρά ορεκτικά στα χριστουγεννιάτικα τραπέζια
Αν τρώτε το εορταστικό σας γεύμα σε τραπέζι που θα μοιραστείτε ορεκτικά με τους συνδαιτυμόνες σας μην τσιμπολογάτε κατευθείαν από τις πιατέλες γιατί έτσι δεν ελέγχετε πόσο τρώτε. Προτιμήστε να σερβίρετε μια προκαθορισμένη ποσότητα στο πιάτο σας και απολαύστε την με το πάσο σας.
Μαχαίρι στους ξηρούς καρπούς που συνοδεύουν τα χριστουγεννιάτικα ποτά
Μην το ρίξετε στο ποτό πριν το φαγητό, τσιμπολογώντας αλμυρούς ξηρούς καρπούς από διάφορα μπολ. Το αλάτι που περιέχουν προκαλεί έντονη δίψα και έτσι ασυναίσθητα πίνετε περισσότερο αλκοόλ το οποίο αφενός σας ζαλίζει (και ίσως σας δημιουργήσει hangover το επέμονο πρωί) και αφετέρου σας παχαίνει. Για να συνοδέψετε το ποτό σας ζητήστε μπαστουνάκια λαχανικών ραντισμένα με ξύδι ή λεμόνι.
Καλύτερα φρούτο αντί για γλυκό στα εορταστικά τραπέζια
Την ώρα του γλυκού σηκωθείτε να χορέψετε ώστε να το παρακάμψετε. Αν το κάλεσμα δεν εξελιχθεί σε χορευτικό πάρτι και μείνετε καθηλωμένοι στα τραπέζι, ρίξτε το στην κουβεντούλα παραγγέλνοντας ένα αρωματικό καφέ ή διαλέξτε την πιο υγιεινή επιλογή στον μπουφέ όπως γιαούρτι με φρούτα ή κάποιο δροσερό ζελέ. Αν υπάρχουν φρούτα στο μενού προτιμήστε τα. Αν πάλι νιώθετε πολύ μεγάλη επιθυμία για κάτι γλυκό επιλέξτε το αγαπημένο σας γλύκισμα με το λιγότερο βούτυρο και την λιγότερη κρέμα γάλακτος (π.χ. μια bitter μους σοκολάτας) και σερβιριστείτε μια μικρή μερίδα σε μέγεθος μπουκιάς, που ικανοποιεί την ανάγκη για ζάχαρη χωρίς να φορτώνει τον οργανισμό με περιττές θερμίδες.
Μελομακάρονο Vs κουραμπιέ για τα Χριστούγεννα
Στο αιώνιο δίλημμα κουραμπιέ ή μελομακάρονο διαλέξτε μελομακάρονο χωρίς όμως επικάλυψη σοκολάτας. Επίσης προτιμήστε τα μικρά μελομακάρονα σε μέγεθος μπουκιάς αντί για τα μεγάλα και αρκεστείτε σε ένα. Μην ξεχνάτε πως η κατανάλωση των θερμίδων συνδέεται άρρηκτα με την ποσότητα του φαγητού.
Ναι στην βόλτα μετά το εορταστικό φαγητό
Αν φάγατε πολύ ένα βράδυ αποφύγετε να πέσετε κατευθείαν για ύπνο καθώς το πολύ φαγητό εντείνει τον κίνδυνο για καούρες και γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Για να χωνέψετε, χορέψτε αν βρίσκεστε σε σπίτι ή restaurant bar ή κάντε ένα βραδινό window- shopping στην πόλη επιστρέφοντας από την έξοδο και θα κοιμηθείτε σαν πουλάκι.
Δίαιτα την επόμενη των χριστουγεννιάτικων τραπεζιών
Την επόμενη ημέρα της διατροφικής κραιπάλης μην προσπαθήσετε να ξορκίσετε το κακό με αυτοσχέδια «ομοιοπαθητική» (τρώγοντας δηλαδή πάλι πολύ) ούτε όμως μένοντας τελείως νηστικοί. Και οι δύο πρακτικές είναι λανθασμένες και δεν οδηγούν πουθενά. Το σωστό είναι να φτιάξτε ένα ελαφρύ γεύμα (μια σαλάτα, ένα μπολ με δημητριακά ολικής άλεσης και γιαούρτι light ή κοτόπουλο με βραστά λαχανικά και να φάτε μικρές ποσότητες ανά 3 ώρες περίπου καθώς τα συχνά γεύματα ενεργοποιούν τον μεταβολισμό και διευκολύνουν τις καύσεις.
Η σιέστα κόβει την όρεξη στους εορταστικούς μπουφέδες
Τέλος, αν λόγω των συχνών γιορταστικών καλεσμάτων έχετε ξενυχτήσει πολύ τα τελευταία βράδια, βρείτε χρόνο να κοιμηθείτε περισσότερο ή φροντίστε να ξαπλώνετε λίγο το μεσημέρι. Ο ύπνος ισοδυναμεί με γεύμα και η έλλειψή του ανοίγει επικίνδυνα την όρεξη, κάνοντάς σας πιο επιρρεπείς σε διατροφικές κραιπάλες. Από την άλλη η μεσημεριανή σιέστα δίνει ενέργεια, ξεκουράζει, γεμίζει τις μπαταρίες των ξενύχτηδων και «κόβει» τις κρίσεις λαιμαργίας.
Επικίνδυνη η κατάχρηση αλκοόλ στις γιορτές
Το αλκοόλ αποτελεί μια από τις πιο ύπουλες «παγίδες» της εορταστικής περιόδου, αφού η κατάχρησή του είναι περισσότερο επιβαρυντική για την υγεία ακόμα και από την παραδοσιακή υπερφαγία του ρεβεγιόν. Με εξαίρεση τις ωφέλιμες ιδιότητες που έχουν για την καρδιά και τα αγγεία οι αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού, η κατάχρηση αλκοόλ υπονομεύει την υγεία και οδηγεί σε πληθώρα προβλημάτων, από την αύξηση του βάρους μέχρι την επιβάρυνση ζωτικών οργάνων του σώματος. Ο διαιτολόγος Μανώλης Μανωλαράκης και πρόεδρος της νεοσύστατης Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδος εξηγεί γιατί το αλκοόλ κάνει κακό στην υγεία και μας συμβουλεύει πως να ξεπεράσουμε το hangover της επόμενης ημέρας, αν παρασυρθούμε πιούμε μερικά παραπάνω ποτηράκια.
Γιατί βλάπτει το αλκοόλ
Οι βλαβερές επιδράσεις του αλκοόλ ξεκινούν από το γεγονός ότι κάθε γραμ. οινοπνεύματος αποδίδει στον οργανισμό επτά κενές θερμίδες, οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται πουθενά, παρά μόνο μας παχαίνουν. Επειδή το αλκοόλ έχει παραπλήσια θερμιδική αξία με τα λίπη (που δίνουν 9 θερμίδες ανά γραμ.), αν ξεφύγουμε από το ανώτατο ημερήσιο επιτρεπτό όριο των 3-4 ποτών, μπορούμε να υπερβούμε κατά πολύ την ενδεικνυόμενη θερμιδική πρόσληψη και να συσσωρεύσουμε παραπανίσια κιλά. Μετά την κατανάλωσή του, το αλκοόλ εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και προκαλεί τα άμεσα αποτελέσματά του με πιο χαρακτηριστικό τη ζαλάδα. Ο τελικός προορισμός του είναι το ήπαρ, όπου η αιθυλική αλκοόλη διασπάται, επιβαρύνοντας τόσο την ηπατική λειτουργία όσο και την νεφρική, προκειμένου τα παραπροϊόντα της να αποβληθούν από τον οργανισμό. Ο ρυθμός απορρόφησης του αλκοόλ διαφέρει από άτομο σε άτομο και αν είμαστε ελαφρά αφυδατωμένοι, όταν ξεκινάμε να πίνουμε το αποτέλεσμα είναι ότι μεθάμε πιο γρήγορα. Γι αυτό άλλωστε η «χρυσή» συμβουλή για να μην μας χτυπήσει κατακούτελα το αλκοόλ είναι να πίνουμε όσο το δυνατό περισσότερο νερό μπορούμε μεταξύ των ποτών. Επίσης, η επίδραση του αλκοόλ έχει να κάνει με το αν πίνουμε με άδειο ή με γεμάτο στομάχι. Το αλκοόλ μεθά πιο γρήγορα όταν καταναλώνεται με άδειο στομάχι και πιο αργά, όταν συνοδεύεται με φαγητό ή έστω μεζέδες. Το χειρότερο πάντως συνοδευτικό είναι οι αλατισμένοι ξηροί καρποί που δημιουργούν αίσθημα δίψας και μας ωθούν να πιούμε περισσότερο.
Τα τοξικά παραπροϊόντα του αλκοόλ
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία ωστόσο προέρχεται από τα παραπροϊόντα μεταβολισμού του αλκοόλ και κυρίως την ακεταλδεϋδη που σε υψηλές συγκεντρώσεις γίνεται τοξική. Εξαιτίας της σύστασης του σώματός τους (και συγκεκριμένα της αναλογίας λιπώδους και μυικού ιστού), οι γυναίκες μεταβολίζουν πιο γρήγορα το αλκοόλ από τους άνδρες. Συνεπώς είναι πιο ευαίσθητες στην τοξική του δράση, ενώ αντίθετα οι άνδρες είναι πιο ανθεκτικοί στο ποτό και τις «παρενέργειές» του.
Συμβουλές για να ξεπεράσετε το hangover
Αν παρασυρθείτε από την καλή παρέα και την εορταστική ατμόσφαιρα και κάνετε κατάχρηση αλκοόλ ή συνδυάσετε ανόμοια οινοπνευματώδη ποτά ή καταναλώσετε ποτά «μπόμπες», την επόμενη ημέρα θα ξυπνήσετε με πονοκέφαλο, αίσθημα καχεξίας και ναυτία. Με τα συμπτώματα αυτά εκδηλώνετε το hangover, που ονομάζεται και σύνδρομο της επόμενης ημέρας (από την υπερκατανάλωση αλκοόλ). Για να ξεπεράσετε τις βλαβερές επιδράσεις του οινοπνεύματος στην υγεία:
Πιείτε πολύ νερό για να αναπληρώσετε τα υγρά που χάσατε με την διουρητική δράση του αλκοόλ. Η κατανάλωση νερού βοηθά επίσης να υποχωρήσει ο πονοκέφαλος, που οφείλεται στην αφυδάτωση. Αντίθετα η εκ νέου κατανάλωση αλκοόλ απαγορεύεται μέχρι να συνέλθετε και για τουλάχιστον άλλες δύο ημέρες.
Γευματίστε ελαφρά (προτιμήστε ρύζι, φιδέ, σούπες και φρυγανιές). Δεν βλάπτει να συμπεριλάβετε και μερικά φρούτα στο μενού (μήλο, αχλάδι, μπανάνα) που με τις φυτικές τους ίνες βοηθούν να αποβληθούν ταχύτερα οποιαδήποτε στερεά υπολείμματα από τον οργανισμό. Αντίθετα, αποφύγετε τα δύσπεπτα πικάντικα φαγητά, το κρέας και το ψάρι, μετά την κατάχρηση αλκοόλ.
Ξεκουραστείτε και βγείτε για ένα περίπατο μόλις νιώσετε καλύτερα. Η ήπια άσκηση βοηθά στην οξυγόνωση των ιστών του σώματος και επιταχύνει την αναρρωτική διαδικασία από το hangover.
Οι Γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς δεν σημαίνει πάντα χαρά…
Συγγραφέας: ΟΡΕΣΤΗΣ ΝΕΤΑΣ
Οι γιορτές των Χριστουγένννων και της Πρωτοχρονιάς είναι εδώ και πολλοί ζουν με την προσδοκία των χαρμόσυνων ημερών και ό,τι αυτές συνεπάγονται: δώρα, συγκεντρώσεις, διασκέδαση… Υπάρχουν όμως και πολλοί που αγχώνονται και μόνο στην ιδέα των γιορτών. Υπάρχουν κι εκείνοι που αισθάνονται βαθιά θλίψη. Όσο περίεργο και αν ακούγεται, σε μία από τις πολλές έρευνες, πάνω από το 50% των ανθρώπων αναφέρουν ότι νιώθουν μοναξιά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Τι μπορούν, λοιπόν, να κάνουν στις περιπτώσεις αυτές για να τα βγάλουν πέρα;
Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά πλησιάζουν. Τα μαγαζιά είναι ήδη στολισμένα και πολλοί περιμένουν ανυπόμονα τη γιορτινή ατμόσφαιρα, τα party, τα δώρα και τα γιορτινά παιχνίδια. Άλλοι περιμένουν να πάρουν την ολιγοήμερη άδειά τους, απλώς για να ξεκουραστούν.
Το άγχος των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς
Υπάρχουν όμως και πολλοί που αγχώνονται και μόνο στην ιδέα των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Υπάρχουν κι εκείνοι που αισθάνονται βαθιά θλίψη. Όσο περίεργο και αν ακούγεται, σε μία από τις πολλές έρευνες πάνω από το 50% των ανθρώπων αναφέρουν ότι νιώθουν μοναξιά κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Γιατί κάποιοι νιώθουν λυπημένοι τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά;
Από την άλλη μεριά, πολλοί καταθλιπτικοί αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι θα προτιμούσαν να πέσουν να κοιμηθούν στις 23 Δεκεμβρίου και να ξυπνήσουν στις 2 Ιανουαρίου. Γιατί, λοιπόν, κάποιοι άνθρωποι νιώθουν τόσο άσχημα σε μια τόσο χαρμόσυνη γιορτή;
*Αναμνήσεις από γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς:
Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς συνήθως είναι οικογενειακή υπόθεση, αλλά δεν είναι όλες οι οικογένειες ευτυχισμένες για να περνούν και χαρούμενες γιορτές. Ίσως σε κάποιες οικογένειες υπάρχουν πολλές εκρήξεις και τσακωμοί, άλλες μπορεί να διαλύθηκαν, να υποφέρουν από φτώχεια ή κάποιο από τα μέλη τους να είναι άρρωστο.
Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι τις περισσότερες φορές η «σπίθα» των αναμνήσεων, και οι αναμνήσεις πολλές φορές είναι οδυνηρές. Αν, ειδικότερα, τον χρόνο που πέρασε κάποιος από την οικογένεια ή το στενό φιλικό περιβάλλον έφυγε, τις γιορτές η ανάμνησή του γυρνά βίαια στο μυαλό των ανθρώπων. Η απώλεια του πατέρα ή της μητέρας, του συζύγου ή κάποιου αγαπημένου προσώπου επανέρχεται στη μνήμη πολύ πιο έντονα τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, δημιουργώντας περισσότερη θλίψη παρά χαρά.
*Δύσκολες οικογένειες:
Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται όσοι σκέφτονται τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σαν μια κατάσταση κατά την οποία είναι υποχρεωμένοι να συνευρεθούν με συγγενείς και άλλους γνωστούς, με τους οποίους δεν έχουν τίποτα κοινό και μάλλον τους αντιπαθούν. Η υποχρέωση αυτή συνοδεύεται και από το γεγονός ότι πρέπει να δείχνουν χαρούμενοι, να συμμετέχουν σε παιχνίδια και συζητήσεις που αποφεύγουν κατά τη διάρκεια όλου του υπόλοιπου χρόνου. Οι σκέψεις αυτές πολλές φορές είναι τόσο πιεστικές που προκαλούν όχι μόνο άγχος αλλά και αποστροφή προς τις γιορτές γενικότερα.
*Χρήματα: Ακόμα πιο συχνό είναι το φαινόμενο οι άνθρωποι, κατά τη διάρκεια των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, να αισθάνονται φοβερή πίεση να ξοδέψουν όλο και περισσότερα χρήματα. Είναι αλήθεια ότι από νωρίς το φθινόπωρο αρχίζουν οι διαφημίσεις για τις γιορτές. Παρουσιάζουν ευτυχισμένες παρέες γύρω από ασφυκτικά γεμάτα τραπέζια, με φαγητά και γλυκά, δίπλα σ’ ένα τεράστιο χριστουγεννιάτικο δέντρο χαμένο πίσω από στοίβες δώρων.
Αυτές οι «διαφημιστικές προσδοκίες» παράγουν θλιμμένους και απογοητευμένους ανθρώπους. Περισσότερο από όλους, υπάρχουν γονείς που αισθάνονται ότι αποτυγχάνουν να καλύψουν τις προσδοκίες των παιδιών τους, μιας και δεν φτάνουν τα χρήματα για τα δώρα που αυτά θέλουν. Και μαζί με αυτή την απογοήτευση οι λογαριασμοί και τα χρέη μιας ολόκληρης χρονιάς συνεχίζουν να τρέχουν. Ετσι, στο άγχος της καθημερινότητας προστίθεται και η απογοήτευση ότι ως γονείς δεν μπορούν να προσφέρουν αυτά που πρέπει.
*Μοναξιά:
Όσον αφορά τους ανθρώπους εκείνους που είναι μόνοι τους στη ζωή (ανεξαρτήτως ηλικίας), οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι σίγουρα η χειρότερη περίοδος του χρόνου. Αυτοί που τους βοηθούν κατά τη διάρκεια του χρόνου, εξαφανίζονται στις γιορτές. Αν κάποιος τους επισκεφτεί, αυτοί νιώθουν ότι γίνεται από υποχρέωση ή από συμπόνια, και αυτό συμβάλλει ακόμα πιο πολύ στη θλίψη τους.
Βλέποντας στην τηλεόραση κάποιο από τα εορταστικά προγράμματα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς των καναλιών νιώθουν καλύτερα, αλλά και πάλι όλη αυτή η χαρμόσυνη ατμόσφαιρα των εκπομπών τούς υπενθυμίζει πόσο μόνοι τους είναι ή πόσο μόνοι έχουν απομείνει.
*Κατάθλιψη: Για όσους είναι έτσι ή αλλιώς επιρρεπείς στην κατάθλιψη, τα πρώτα συμπτώματα έρχονται μαζί με τον χειμώνα, όταν ο καιρός είναι μουντός και το φως του ήλιου αισθητά λιγότερο. Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς γι’ αυτούς τους ανθρώπους είναι μια πολύ δύσκολη δοκιμασία. Με δυσκολία μιλούν με άλλους ανθρώπους. Δεν μπορούν να αισθανθούν ότι είναι μέρος ενός συνόλου κι έτσι η κατάθλιψή τους τούς πνίγει. Μέσα σε όλα αυτά, τις περισσότερες φορές έχουν τύψεις, μιας και θεωρούν ότι όλοι τούς βλέπουν σαν βάρος, σαν αυτούς που θα χαλάσουν τη διάθεση της παρέας. Έτσι, απομονώνονται πιο πολύ.
ΟΡΕΣΤΗΣ ΝΕΤΑΣ
Κοινωνικός Ψυχολόγος
[email protected]
Χάστε τα κιλά των γιορτών με τις πιο διάσημες δίαιτες
Τα λουκούλλεια γεύματα του ρεβεγιόν και τα οικογενειακά τραπεζώματα των Χριστουγέννων μας φορτώνουν με αρκετά παραπανίσια κιλά. Βρείτε ξανά την φόρμα σας και χάστε τα περιττά κιλά των γιορτών με την βοήθεια που σας προσφέρουν οι πιο διάσημες δίαιτες ώστε όταν η νέα χρονιά σας κάνει «ποδαρικό», να την υποδεχτείτε φορώντας το πιο στενό σας τζιν.
- Δίαιτα Άτκινς για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Η δίαιτα αυτή δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1970 από τον δρ. Atkins και πρόσφατα έγινε ξανά της μόδας καθώς ξανάρθαν στο προσκήνιο τα low-carb διατροφικά μοντέλα. Σύμφωνα με τη θεωρία του εφευρέτη της, οι υδατάνθρακες προκαλούν υπερπαραγωγή ινσουλίνης, προκαλώντας πείνα με αποτέλεσμα την κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού και την αύξηση του σωματικού βάρους. Η δίαιτα Άτκινς υπόσχεται γρήγορη απώλεια των περιττών κιλών από τα λουκούλεια γεύματα των γιορτών και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των κετογονικών διατροφικών προγραμμάτων που περιορίζουν πολύ τους υδατάνθρακες ενώ αυξάνουν την πρόσληψη πρωτεϊνών και λίπους. Η δίαιτα Άτκινς λέγεται «κετογονική» γιατί όταν οι υδατάνθρακες-δηλαδή η γλυκόζη- απουσιάζουν από το καθημερινό μενού ο οργανισμός διασπά άλλα συστατικά για να προμηθεύσει τα κύτταρα με τα απαιτούμενα «καύσιμα», με αποτέλεσμα να παράγονται κετόνες -μια κατηγορία χημικών ενώσεων-που οδηγούν στην μείωση της όρεξης.
Υπέρ: Στα πλεονεκτήματα της δίαιτας Άτκινς περιλαμβάνονται η γρήγορη απώλεια των κιλών και το γεγονός πως δεν πεινάμε κατά την διάρκεια του προγράμματος, καθώς οι πρωτεϊνικές τροφές που έχουν και υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος είναι ιδιαίτερα χορταστικές και δημιουργούν αίσθημα κορεσμού διαρκείας.
Κατά: Η εφαρμογή των κετογονικών ή low-carb διαιτών σαν τη δίαιτα Άτκινς για μεγάλο χρονικό διάστημα -άνω των δύο εβδομάδων- εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, καθώς διαταράσσει την οξεοβασική ισορροπία του οργανισμού, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο όξινη η τιμή του pH του αίματος. Επίσης, επειδή η δίαιτα Άτκινς στηρίζεται στην υψηλή πρόσληψη λίπους καθώς περιλαμβάνει συχνά στα γεύματα αυγά, τηγανητές πατάτες και μπριζόλες αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρδιοπάθειας καθώς ο οργανισμός υπερπροσλαμβάνει χοληστερόλη και βλαβερά κορεσμένα λίπη, που δημιουργούν αθηροσκλήρωση και επιβαρύνουν την καρδιακή λειτουργία. Επιπλέον, η δίαιτα Άτκινς επιβαρύνει την νεφρική λειτουργία και μπορεί να προκαλέσει παροδική τριχόπτωση λόγω της έλλειψης βασικών βιταμινών, αφού αποκλείει τα φρούτα και τα περισσότερα λαχανικά καθώς και τα ακατέργαστα δημητριακά που ανήκουν στα αμυλούχα τρόφιμα.
2. Δίαιτα της ζώνης για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Η δίαιτα της ζώνης ή zone diet στηρίζεται στις ίδιες αρχές με τη δίαιτα Άτκινς και έχει γίνει διάσημη από τους αστέρες του Χόλιγουντ που την έχουν κατά καιρούς υιοθετήσει για να χάσουν γρήγορα βάρος. Συνδυάζει χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων με πιο σωστές ποσότητες πρωτεϊνης και λίπους και το καθημερινό μενού περιλαμβάνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά από ό,τι στην δίαιτα Άτκινς. Στην δίαιτα της ζώνης η σύσταση του καθημερινού μενού αποτελείται κατά 40% από πρωτεϊνες, κατά 30% από λίπη και κατά 30% από υδατάνθρακες, κατά προτίμηση σύνθετους, ενώ απουσιάζουν τελείως τα αμιγώς αμυλούχα τρόφιμα σαν το ψωμί και τα ζυμαρικά.
Υπέρ: Η δίαιτα της ζώνης είναι πιο εύκολη -και λιγότερο μονότονη- στην εφαρμογή της από τη δίαιτα Άτκινς και επιπλέον δεν στερεί τόσο τις βιταμίνες από τον οργανισμό. Η απώλεια του βάρους επιτυγχάνεται μέσω της διέγερσης του μεταβολισμού-αφού η λήψη πρωτεϊνών εντείνει τις καύσεις- και τον περιορισμό των θερμίδων. Γι αυτό άλλωστε η ζώνη μπορεί να εφαρμοστεί και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα αφού δεν είναι τόσο επιβλαβής για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Κατά: Όπως ισχύει με όλες της low-carb δίαιτες, είναι δύσκολο να αποκλείσουμε τους περισσότερους υδατάνθρακες από το καθημερινό μενού γιατί τα αμυλούχα τρόφιμα είναι εντέλει αυτά που νοστιμίζουν την ζωή μας. Επίσης, όταν σταματήσουμε το πρόγραμμα και αρχίσουμε να τρώμε ξανά φυσιολογικά κατά κανόνα τα χαμένα κιλά επιστρέφουν, με αποτέλεσμα αν μας πιάσει καμιά κρίση βουλιμίας λόγω στέρησης να οδηγούμαστε στο γνωστό φαινόμενο γιό-γιό που είναι βλαβερό για την υγεία και τη σιλουέτα.
3. Δίαιτα Σκάρντεϊλ (Scardale) για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Πρόκειται για μια ακόμα low-carb δίαιτα που στηρίζεται στη υψηλή πρόσληψη πρωτεϊνών και είναι ιδιαίτερα φτωχή σε υδατάνθρακες και λίπος. Η δίαιτα Σκάρντεϊλ προσφέρει λίγες θερμίδες (από 750-1000) την ημέρα και στερεί τον οργανισμό από φυτικές ίνες, βιταμίνες και κάποια μέταλλα. Βασικός στόχος της δίαιτας Σκάρντεϊλ είναι να αυξηθούν οι καύσεις μέσω της θερμογένεσης, αλλά τα αποτελέσματά της είναι αμφίβολα.
Υπέρ: Υπόσχεται γρήγορη απώλεια των κιλών που προσλάβατε στις γιορτές, η οποία μπορεί να επιτευχθεί λόγω της χαμηλής ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης. Ωστόσο, τα περισσότερα χαμένα κιλά αντιστοιχούν σε υγρά παρά σε λίπος.
Κατά:Επειδή και η δίαιτα Σκάρντεϊλ ανήκει στις κετογονικές-στερητικές δίαιτες, στερεί από τον οργανισμό απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον παρουσιάζει κίνδυνο αφυδάτωσης και γι αυτό πρέπει να καταναλώνουμε άφθονα υγρά κατά την διάρκειά της. Η εφαρμογή της δεν συνιστάται για πάνω από 15 ημέρες όπως ισχύει και με την δίαιτα Άτκινς.
4. Δίαιτα fat flash (που καίει το λίπος)
Η δίαιτα που καίει το λίπος περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Τhe fat flush plan» της Αμερικανίδας διατροφολόγου των διασημοτήτων Anne Louise Gittleman, το οποίο έγινε best seller, όπως ήταν αναμενόμενο. Το «πλάνο» όπως διατυπώνεται στο βιβλίο έχει 3 φάσεις. Στην πρώτη και δυσκολότερη φάση ακολουθούμε αυστηρά τη δίαιτα fat flush για 2 εβδομάδες. Στην δεύτερη φάση εξακολουθούμε να χάνουμε βάρος κάνοντας μια λιγότερο αυστηρή δίαιτα, κατά την οποία προσθέτουμε λίγους «καλούς» υδατάνθρακες στο μενού κάθε εβδομάδας. Στην τρίτη φάση μετατρέπουμε την δίαιτα σε τρόπο διατροφής που εξασφαλίζει ευεξία και μακροζωία, προσθέτοντας στο μενού τουλάχιστον δύο γαλακτοκομικά προϊόντα και περισσότερο αμυλούχα οπωρολαχανικά. Βασικό συστατικό του καθημερινού μενού στην δίαιτα που καίει το λίπος είναι το κοκτέιλ μακροζωϊας το οποίο παρασκευάζεται από χυμό cranberry, νερό και κοπανισμένους λιναρόσπορους. Τα cranberries είναι πολύ πλούσια σε ανθοκυανιδίνες-μια κατηγορία αντιοξειδωτικών φυτοχημικών συστατικών, που προστατεύουν τα κύτταρα των ιστών από την φθορά που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Ο λιναρόσπορος έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ω3 λιπαρά οξέα τα οποία προστατεύουν την καρδιά και τα αγγεία και ενισχύουν την εγκεφαλική λειτουργία, ενώ παράλληλα βοηθούν στην καύση του αποθηκευμένου λίπους. Το τυπικό μενού μιας ημέρας στην fat flush δίαιτα περιλαμβάνει: Μόλις σηκωθούμε από το κρεβάτι ένα ποτήρι κοκτέηλ μακροζωϊας και πριν το πρωϊνό ένα ποτήρι χλιαρό νερό με χυμό λεμονιού για αποτοξίνωση. Για πρωϊνό μια vegeterian ομελέτα, την οποία παρασκευάζουμε με δύο αυγά, φρέσκο σπανάκι, πράσινες πιπεριές και μαϊντανό. Για δεκατινό μισό γκρέιπ-φρουτ και 20 λεπτά πριν από το μεσημεριανό ένα ποτήρι κοκτέηλ μακροζωϊας. Για μεσημεριανό ένα κομμάτι σολομό στη σχάρα με βραστά λαχανικά σερβιρισμένα με μια κουταλιά της σούπας λιναρέλαιο. Μετά το μεσημεριανό 2 ποτήρια κοκτέηλ μακροζωϊας, για απογευματινό σνακ ένα μήλο και 20 λεπτά πριν το βραδινό ένα ποτήρι κοκτέηλ μακροζωϊας. Για βραδινό ένα φιλέτο σχάρας ψημμένο με μπαχαρικά, (κανέλα, κόκκους μουστάρδας) και μια κουταλιά της σούπας λιναρέλαιο. Πριν το ύπνο άλλο ένα ποτήρι κοκτέηλ μακροζωϊας.
Υπέρ: Λόγω των αποτοξινωτικών συστατικών που περιέχει η δίαιτα fat flush, που καίει το λίπος βοηθάει τον οργανισμό να αποβάλλει τις συσσωρευμένες τοξίνες και αυξάνει τις καύσεις με αποτέλεσμα να χάνουμε περισσότερο λίπος από ό,τι νερό. Επιπλέον εφοδιάζει τον οργανισμό με αντιοξειδωτικά συστατικά και απαραίτητα λιπαρά συστατικά καθώς εν μέρει στηρίζεται στην φιλοσοφία πως πρέπει «να φάμε λίπος για να κάψουμε λίπος», που έχει αποδειχθεί και επιστημονικά, αφού τα ω3 λιπαρά οξέα συμμετέχουν στην μετατροπή των συστατικών των τροφών σε βιολογική ενέργεια.
Κατά: Είναι δύσκολο να εφαρμόσουν τη δίαιτα που καίει το λίπος όσοι εργάζονται καθώς απαιτεί αρκετή ενασχόληση με την προετοιμασία των γευμάτων και δεν δίνει μεγάλη ευελιξία στις επιλογές των γευμάτων. Επίσης είναι σχετικά ολιγοθερμιδική δίαιτα και γι αυτό άλλωστε η εφαρμογή της δεν συνιστάται για χρονικά διαστήματα μεγαλύτερα των 15 ημερών. Τέλος, ένα άλλο μειονέκτημα της δίαιτας fut flash που καίει το λίπος είναι πως αποκλείει από το μενού όλα τα φυτικά έλαια-και το ελαιόλαδο- με εξαίρεση το λιναρέλαιο -το οποίο δεν έχει και τόσο καλή γεύση. Η στέρηση του ελαιόλαδου είναι ένα θέμα που θα πρέπει να μας προβληματίσει καθώς όλες οι διατροφικές μελέτες φανερώνουν ότι αυτό το λάδι συγκεντρώνει τις πιο ωφέλιμες ιδιότητες για τον οργανισμό και συνεπώς είναι αναντικατάστατο για την υγεία και την μακροζωϊα, όπως αποδεικνύει και το «κρητικό μοντέλο διατροφής», πάνω στο οποίο έχει στηριχθεί η μεσογειακή πυραμίδα.
5. Δίαιτα της σούπας για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Πρόκειται για μια από τις τελευταίες αφίξεις στον χώρο της διατροφολογίας και έχει σχεδιαστεί από την ελληνικής καταγωγής διατροφολόγο Linda Lazarides που ανήκει στα ιδρυτικά μέλη του Βρετανικού Οργανισμού Διατροφικής Θεραπείας (Nutritional Therapy Organization). Το μενού της δίαιτας με σούπες περιλαμβάνει αποκλειστικά ζεστές σούπες -εμπλουτισμένες με όσπρια, σπόρους, ξηρούς καρπούς, γάλα ή κρέμα γαλακτος και τυριά- και μας βοηθάει να χάσουμε μέχρι και 4,5 κιλά την πρώτη εβδομάδα εκ των οποίων το ένα αντιστοιχεί σε απώλεια λίπους και τα υπόλοιπα 3,5 σε υγρά. Έτσι μαζί με τη μείωση του σωματικού βάρους περιορίζεται και το πρήξιμο στην κοιλιακή χώρα και η σιλουέτα μικραίνει ένα νούμερο σε 10-15 ημέρες. Όλο το πρόγραμμα περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Linda Lazarides με τίτλο «The big healthy soup diet: Nourish your body and loose up to 10 lbs in a week” που έγινε best seller και έχει φανατικές οπαδούς μεταξύ των οποίων το top model Claudia Schiffer και η γοητευτική ηθοποιός Elizabeth Harley.
Υπέρ: Οι σούπες που καταναλώνονται ζεστές είναι πιο χορταστικές από τις κρύες σαλάτες και επιπλέον βάσει της φιλοσοφίας της αγιουρβέδα εμποδίζουν τις κρίσεις λαιμαργίας και επιταχύνουν τις καύσεις, όπως συμβαίνει με όλα τα ζεστά/μαγειρεμένα τρόφιμα. Επιπλέον λόγω του νερού που περιέχουν ενυδατώνουν επαρκώς τον οργανισμό και μας προστατεύουν από την αφυδάτωση. Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι σούπες αυτές έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες που προστατεύουν από τη δυσκοιλιότητα και μειώνουν τη χοληστερόλη του αίματος, καθώς περιέχουν σε αφθονία φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Τα πιο δημοφιλή πιάτα περιλαμβάνουν σούπα με μήλο, αμύγδαλα, κάρδαμο και γιαούρτι, σούπα με ξερά φρούτα και πέκαν, σούπα κρέμα με κουνουπίδι και σούπα με μεξικάνικα φασόλια, lime και tofu.
Κατά: Η δίαιτα της σούπας επιβάλλει να αφιερώσουμε χρόνο στην μαγειρική και γι αυτό δύσκολα ακολουθείται από πολυάσχολα άτομα. Επιπλέον δεν περιλαμβάνει καθόλου στερεή τροφή για τις πρώτες 7 ημέρες, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε όσους δεν συμπαθούν τα υγρά τρόφιμα. Ένα άλλο πρόβλημα, που χαρακτηρίζει την δίαιτα με σούπες είναι πως τα υγρά τρόφιμα δεν προσφέρουν τον ίδιο βαθμό κορεσμού με τα στερεά και συνεπώς ενδέχεται να πεινάσετε ακολουθώντας την.
6. Δίαιτα Ιαν Μάρμπερ (Ian Marber) για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Δεν πρόκειται για δίαιτα αλλά για μοντέλο διατροφής που βασίζεται στην έννοια του γλυκαιμικού δείκτη (glycaemic index, G.I), βάσει του οποίου γίνεται ο διαχωρισμός των υδατανθράκων σε “καλούς” και “κακούς”. Η δίαιτα Ιαν Μάρμπερ διευκολύνει το αδυνάτισμα και προάγει την καλή υγεία, καθώς προσφέρει σταθερή ροή ενέργειας στον οργανισμό, ώστε να αποφεύγεται η παραγωγή ινσουλίνης που ευνοεί την αποθήκευση της γλυκόζης των τροφών με την μορφή λίπους στο σώμα. Η δίαιτα Ιαν Μάρμπερ περιλαμβάνει συχνά γεύματα που συνδυάζουν άπαχες πρωτεϊνες με σύνθετους υδατάνθρακες οι οποίοι έχουν χαμηλό G.I. και συνιστά αποφυγή της κρυφής ζάχαρης που βρίσκεται στα αναψυκτικά, τα γλυκά και τα έτοιμα σνακ. Επίσης, προβάλλει το φαγητό σαν απόλαυση και διαχωρίζει τα ωφέλιμα από τα βλαβερά λίπη. Κυκλοφορεί και σε βιβλίο με τίτλο “Χάστε βάρος χωρίς δίαιτα, Ian Marber DIP ION” από τις εκδόσεις Ισόρροπον.
Υπέρ: Η δίαιτα Ιαν Μάρμπερ είναι υγιεινό και χορταστικό και μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί δια βίου. Προστατεύει από τον διαβήτη, το μεταβολικό σύνδρομο και τα καρδιαγγειακά νοσήματα και επειδή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο μέγεθος της μερίδας, μας μαθαίνει να τρώμε την σωστή ποσότητα φαγητού σε κάθε γεύμα.
Κατά: Για να εφαρμόσουμε την δίαιτα Ιαν Μάρμπερ, επιβάλλεται να έχουμε όρεξη για μαγείρεμα. Ωστόσο το ομώνυμο βιβλίο υπόσχεται να κάνει πιο εύκολη την ζωή μας στην κουζίνα καθώς περιλαμβάνει πάνω από 100 εύκολες και υγιεινές συνταγές για το πρωϊνό, το μεσημεριανό, το βραδινό και τα ενδιάμεσα σνακ.
7. Δίαιτα των συνδυασμών για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Στη δίαιτα των συνδυασμών τα γεύματα αποτελούνται από συγκεκριμένες τροφές και πρέπει να καταναλώνονται σε προκαθορισμένες ώρες. Η βασική ιδέα πάνω στην οποία στηρίζεται το πρόγραμμα είναι πως απαγορεύεται να συνδυάζουμε πρωτεϊνες και υδατάνθρακες στο ίδιο γεύμα (για παράδειγμα μπριζόλα με πατάτες ή μακαρόνια) και πως ανάμεσα στα αμυλούχα και τα πρωτεϊνούχα γεύματα πρέπει να μεσολαβεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον 4 ωρών. Επίσης πρέπει να τρώμε τα φρούτα ξεχωριστά και όχι αμέσως μετά το φαγητό. Η θεωρητική βάση της δίαιτας των συνδυασμών διατυπώθηκε για πρώτη φορά από έναν Αμερικανό γιατρό στα μέσα του 19ου αιώνα, ο οποίος υποστήριξε ότι ο συνδυασμός των αμυλούχων και των πρωτεϊνικών τροφών στο στομάχι δυσχεραίνει τη διαδικασία της πέψης, καθώς οι πρωτεϊνες χρειάζονται οξέα για να διασπαστούν, ενώ οι υδατάνθρακες (το άμυλο) αλκαλικές ενώσεις. Σαν αποτέλεσμα οι τροφές δεν διασπώνται σωστά και εμποδίζεται η εντερική λειτουργία, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να κάνει φυσιολογικές καύσεις ο οργανισμός.
Υπέρ:Επειδή η δίαιτα των συνδυασμών είναι αρκετά αυστηρή δεν μας αφήνει πολλά περιθώρια για παρασπονδίες, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται απώλεια βάρους αν μείνουμε πιστές στο πρόγραμμα. Στο αδυνάτισμα συμβάλλει επίσης το γεγονός πως η συνολική προσλαμβανόμενη ποσότητα τροφής χωρίζεται σε μικρά γεύματα, τα οποία τροφοδοτούν σταθερά με ενέργεια τον οργανισμό κι έτσι αποφεύγονται οι κρίσεις λαιμαργίας που ευνοούν το τσιμπολόγημα.
Κατά: Επειδή η δίαιτα των συνδυασμών έχει πολλές απαγορεύσεις θεωρείται αυστηρή και είναι δύσκολο να την ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι που δεν έχουν την πολυτέλεια να τρώνε σε προκαθορισμένες ώρες. Επίσης η δίαιτα των συνδυασμών έχει κατά καιρούς κατηγορηθεί για στομαχικές διαταραχές και ειδικά για δυσκοιλιότητα ή διάρροια καθώς περιορίζει πολύ την γκάμα των τροφών που μπορούμε να καταναλώσουμε σε ένα γεύμα.
8. Δίαιτα της ομάδας αίματος για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
Η δίαιτα της ομάδας αίματος εμφανίστηκε πριν από μερικά χρόνια στην Αμερική για να εξαπλωθεί γρήγορα σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Βασίζεται στη θεωρία πως η ομάδα του αίματος είναι το κλειδί για την κατανόηση των προβλημάτων υγείας, μεταξύ των οποίων και για τις διατροφικές δυσανεξίες που εμφανίζει ο οργανισμός και στην οποίες οφείλεται η δυσκολία απώλειας των περιττών κιλών. Έτσι βάσει της ομάδας αίματος στην οποία ανήκουμε υπάρχουν για το κάθε άτομο «κατάλληλες» τροφές που ευνοούν το αδυνάτισμα και «ακατάλληλες» που το εμποδίζουν.
Υπέρ: Η δίαιτα της ομάδας αίματος ανήκει στις ολιστικές προσεγγίσεις των προβλημάτων υγείας, που έχουν επιστημονική βάση και βοηθούν τον οργανισμό να αποκτήσει ισορροπία.
Κατά: Η υπερβολική προσήλωση στο πρόγραμμα της δίαιτας της ομάδας αίματος μπορεί να οδηγήσει σε αποκλεισμό ορισμένων κατηγοριών τροφίμων, όπως είναι τα γαλακτοκομικά, που θεωρούνται ύποπτα για διατροφική δυσανεξία. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι ωφέλιμο για τον οργανισμό καθώς το γάλα, το γιαούρτι και τα τυριά με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά αποτελούν τις καλύτερες πηγές ασβεστίου και βιταμίνης D που είναι απαραίτητα για την δημιουργία γερών οστών, την πρόληψη της οστεοπόρωσης και την πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου.
Επιπλέον συμβουλές για να χάσετε τα περιττά κιλά των γιορτών
- Τρώτε λίγο συχνά. Μην αφήνετε άδειο το στομάχι σας.
- Εμπλουτίστε την καθημερινή σας διατροφή με μακροβιοτικά τρόφιμα, όσο το δυνατόν λιγότερο κατεργασμένα.
- Πίνετε πολύ νερό και μετριάστε την κατανάλωση καφέ.
- Πείτε «ναι» στα φρούτα και τα λαχανικά αλλά περιορίστε τα γλυκά, το άσπρο ψωμί, τα αναψυκτικά και τα βαριά φαγητά με πλούσιες σε λίπος σάλτσες.
- Κόψτε το αλάτι, προκαλεί κατακράτηση υγρών και επιδεινώνει το πρήξιμο. Επίσης ανεβάζει την πίεση.
- Αν επιθυμείτε να κάνετε ένα σύντομο πρόγραμμα αποτοξίνωσης με χυμούς, φρούτα και ζωμούς, για να ξεφουσκώσετε πιο γρήγορα από την υπερφαγία των γιορτών, περιορίστε το σε δύο το πολύ ημέρες. Η παράταση της δίαιτας αποτοξίνωσης πάνω από 48 ώρες βλάπτει την υγεία γιατί χαρακτηρίζεται από πολύ ολιγοθερμιδική πρόσληψη.
Συνταγές για Χριστουγεννιάτικες λιχουδιές (και σε light εκδοχή)
Ο χριστουγεννιάτικος μπουφές στήνεται με εορταστικά εδέσματα που έχουν την τιμητική τους αυτή την εποχή. Βασιλόπιτες, κουραμπιέδες και μελομακάρονα δεν νοείται να λείπουν από το τραπέζι για να τα γευτούν όχι μόνο για τα μέλη της οικογένειας αλά και οι φίλοι που θα έρθουν στα γιορτινά καλέσματα. Οι οπαδοί της παράδοσης προτιμούν να τρατάρουν τους συγγενείς και τους φίλους με τα αυθεντικά χριστουγεννιάτικα γλυκίσματα που δεν στερούνται θερμιδικού φορτίου, ενώ για όσους προσέχουν την σιλουέτα τους υπάρχουν και οι «πειραγμένες» συνταγές για κουραμπιέδες, μελομακάρονα και βασιλόπιτα με λιγότερες θερμίδες, αλλά όλη την γεύση.
Βασιλόπιτα
Παραδοσιακή συνταγή
Υλικά: 1 κούπα φρέσκο γάλα, 2 κουταλάκια του γλυκού μαγιά, 4 αυγά, 1 κούπα βούτυρο Κερκύρας, 1 ½ κούπα ζάχαρη, 1 φακελάκι μαχλέπι κοπανισμένο, το ξύσμα ενός λεμονιού, 1 κουταλάκι γλυκού κοφτό αλάτι, 1 κιλό αλεύρι, λίγα αμύγδαλα ασπρισμένα ή μισή κούπα φιλέ αμυγδάλου.
Τρόπος παρασκευής: Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζουμε μισή κούπα γάλα χλιαρό και μέσα διαλύουμε τη μαγιά. Προσθέτουμε μισή κούπα αλεύρι, και το ανακατεύουμε για να γίνει μείγμα. Το σκεπάζουμε με μια πετσέτα και το αφήνουμε σε ζεστό μέρος για να φουσκώσει
(1 ώρα περίπου).΄Οταν φουσκώσει, χτυπάμε στο μίξερ τη ζάχαρη με τους κρόκους. Ρίχνουμε το υπόλοιπο γάλα, τα ασπράδια χτυπημένα σε μαρέγκα, το βούτυρο λιωμένο, το μαχλέπι, και το ξύσμα του λεμονιού. Ζυμώνουμε ρίχνοντας λίγο-λίγο το αλεύρι, ώστε η ζύμη να μη γίνει πολύ σφιχτή. Την πλάθουμε σε μπάλες και τη βάζουμε μέσα σε μια λεκάνη. Την σκεπάζουμε πάλι με πετσέτα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 3 ώρες περίπου, ώστε να γίνει διπλάσια σε όγκο.
Ζυμώνουμε τη ζύμη για 5 λεπτά και την τοποθετούμε σε βουτυρωμένο λαδόχαρτο μέσα σε ένα μεγάλο στρογγυλό ταψί. Την αφήνουμε σε χλιαρό μέρος για 2 ώρες περίπου, σκεπασμένη ώστε να διπλασιαστεί σε όγκο. Πριν τη βάλουμε στο φούρνο, χτυπάμε 1 κρόκο αυγού και 1 κουταλάκι νερό και αλείφουμε την βασιλόπιτα με το μίγμα, με ένα πινέλο. Με τα ασπρισμένα αμύγδαλα «γράφουμε» τη νέα χρονολογία πάνω στην βασιλόπιτα ή την πασπαλίζουμε με φιλέ αμυγδάλου. Τέλος ψήνουμε την βασιλόπιτα σαν να είναι κέικ στον φούρνο στους 200οC.
Light συνταγή: Αντικαθιστούμε την ζάχαρη με φρουκτόζη ή με ισόποσο μίγμα φρουκτόζης και γλυκαντικών με ελάχιστες θερμίδες. Επίσης το βούτυρο Κερκύρας αντικαθίσταται με φυτική μαργαρίνη χωρίς τρανς λιπαρά, ενώ σε ότι αφορά τα αυγά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε 2 με 3 κρόκους ώστε να μειωθεί η περιεκτικότητα της βασιλόπιτας σε χοληστερίνη. Προαιρετικά για να γίνει η χριστουγεννιάτικη βασιλόπιτα πιο θρεπτική μπορούμε να αντικαταστήσουμε το λευκό αλεύρι με αλεύρι ολικής άλεσης, που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ωφέλιμες φυτικές ίνες. Έτσι η βασιλόπιτα γίνεται πιο χορταστική σε μικρότερη ποσότητα ενώ βοηθά και την εντερική λειτουργία αφού, μας εφοδιάζει με περισσότερες φυτικές ίνες
Κουραμπιέδες
Παραδοσιακή συνταγή
Υλικά: 2 κιλά αλεύρι μαλακό, 1 κιλό βούτυρο, 300 γρ. ζάχαρη άχνη, 300 γρ. αμυγδαλόψιχα, 1 ποτηράκι κονιάκ, 1 κουταλάκι σόδα και μισή κούπα ανθόνερο ή πορτοκαλόνερο (νερό από άνθη πορτοκαλιάς).
Τρόπος παρασκευής: Ασπρίζουμε το βούτυρο χτυπώντας το με την ζάχαρη στο μίξερ. Ρίχνουμε τη το κονιάκ, τα αμύγδαλα καβουρδισμένα και κοπανισμένα και το αλεύρι, εξακολουθώντας να χτυπάμε όλα τα υλικά με το φτερό, μέχρι να γίνουν όλα ένα ομοιογενές μίγμα. Το πλάθουμε σε μπάλες, (μεγαλύτερες ή μεγέθους μπουκιάς), τις πιέζουμε ελαφρά με την παλάμη για να γίνουν οι κουραμπιέδες πιο «πλακέ» και τους ψήνουμε στον φούρνο σε λαμαρίνα και σε μέτρια θερμοκρασία (180ο C) για 20 λεπτά. Μόλις βγουν οι κουραμπιέδες απ’ το φούρνο, τους ραντίζουμε με ανθόνερο και τους κυλάμε στην άχνη.
Light συνταγή: Και πάλι αντικαθιστούμε την ζάχαρη άχνη με φρουκτόζη ή μίγμα φρουκτόζης και γλυκαντικών 50-50 σε αναλογία. Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με φυτική μαργαρίνη ή με μίγμα από φυτική μαργαρίνη και κάποιο ελαφρύ σπορέλαιο. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ηλιέλαιο ή σησαμέλαιο, το τελευταίο δίνει στους κουραμπιέδες γεύση ξηρού καρπού. Αντί για αμύγδαλα μπορούμε να φτιάξουμε τους κουραμπιέδες με κομμάτια αποξηραμένων φρούτων που περιέχουν μόνο σάκχαρα και καθόλου λιπαρά, ενώ για πιο υγιεινή εκδοχή φτιάχνουμε τους κουραμπιέδες με αλεύρι ολικής άλεσης, σαν την βασιλόπιτα. Προσοχή όμως: Την άχνη που χρησιμοποιούμε για να πασπαλίσουμε στο τέλος τους κουραμπιέδες την αντικαθιστούμε με φρουκτόζη και όχι με υποκατάστατα ζάχαρης χωρίς σχεδόν καθόλου θερμίδες γιατί έχουν υπερβολικά γλυκιά γεύση και θα κάνουν τους κουραμπιέδες να γλυκίζουν έντονα.
Μελομακάρονα
Παραδοσιακή συνταγή
Υλικά: 2 κούπες λάδι (ελαιόλαδο), 1 κούπα ζάχαρη, 1 κούπα χυμό πορτοκαλιού, 1 κούπα σιμιγδάλι ψιλό 1 κιλό περίπου αλεύρι μαλακό, 1 ½ κ.γ. σόδα, το ξύσμα μισού λεμονιού και μισού πορτοκαλιού. Για το σιρόπι θα χρειαστούμε 1 κούπα ζάχαρη, 1 κούπα μέλι και 1 κούπα νερό ή μπόλικο μέλι και μια κούπα κοπανισμένη καρυδόψιχα.
Τρόπος παρασκευής: Χτυπάμε στο μίξερ το λάδι με τη ζάχαρη, το ξύσμα των φρούτων, το χυμό και το σιμιγδάλι. Στο τέλος προσθέτουμε λίγο-λίγο το αλεύρι με τη σόδα. Πλάθουμε τα μελομακάρονα μικρά οβάλ μπαλάκια γιατί φουσκώνουν στο ψήσιμο και τα τοποθετούμε σε λαμαρίνα με αντικολλητικό χαρτί σε απόσταση το ένα από το άλλο για να μην κολλήσουν. Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200ο C και τα αφήνουμε να κρυώσουν. Έπειτα τα περιχύνουμε με το ζεστό σιρόπι. Αν δεν σιροπιάσουμε τα μελομακάρονα τα περιχύνουμε με μέλι και τα πασπαλίζουμε προαιρετικά με χοντροκοπανισμένο καρύδι.
Light συνταγή: Αντικαθιστούμε στα μελομακάρονα το ελαιόλαδο με ηλιέλαιο για πιο ελαφριά γεύση και την ζάχαρη με γλυκαντικό (υποκατάστατο ζάχαρης) με ελάχιστες θερμίδες, για να μειώσουμε το θερμιδικό τους περιεχόμενο. Αντί για λευκό αλεύρι βάζουμε αλεύρι ολικής άλεσης στα μελομακάρονα και δεν τα σιροπιάζουμε απλά τα μελώνουμε με μέλι που έχουμε ζεστάνει ελαφρώς σε μπεν-μαρί η σε φούρνο μικροκυμάτων. Επίσης αφαιρούμε από τη συνταγή την καρυδόψιχα για να μειώσουμε και άλλο τις θερμίδες.
Και οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς προκαλούν …αλλεργίες
Πιστεύουν οι πιο πολλοί ότι οι αλλεργίες παρουσιάζουν έξαρση την άνοιξη και το φθινόπωρο. Ομως αυτό δεν είναι σωστό. Αλλεργίες μπορεί να πάθει ένα ευαίσθητο άτομο οποτεδήποτε. Ακόμη και την περίοδο των εορτών. Τα παιδιά μένουν στο σπίτι, οι νοικοκυρές μαγειρεύουν και ετοιμάζουν γλυκά, κυκλοφορούν πολλά καρυκεύματα. Ακόμη και το στολισμένο δέντρο μπορεί να προκαλέσει αλλεργία. Τι πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα τις μέρες αυτές των εορτών;
Η συνήθης εποχή για τις αλλεργίες (ρινίτιδα, κυρίως) είναι η άνοιξη, με τις διάφορες γύρεις. Αλλά και το φθινόπωρο, επίσης, παρατηρείται, σε χαμηλότερο βέβαια βαθμό, έξαρση των αλλεργικών συμπτωμάτων. Φυσικά, αλλεργίες υπάρχουν, σε άλλοτε άλλο βαθμό, κάθε εποχή. Με άλλα λόγια, η αλλεργία είναι παντός καιρού!
Αλλεργία στο κρύο και το χειμώνα
Ο χειμώνας, σε αντίθεση με τις άλλες εποχές, είναι μάλλον ήπια αλλεργική περίοδος. Τον χειμώνα, όμως, υπάρχει η γνωστή έξαρση στις κρίσεις άσθματος. Σε όλες τις ηλικίες ασθματικών, η απότομη έκθεση στο ψύχος προκαλεί βρογχόσπασμο. Οι ίδιοι οι ασθενείς, πολλές φορές, λένε «υποφέρω από το άσθμα με τα κρύα του χειμώνα», χωρίς να έχουν λοίμωξη.
Τι είναι το μεταλοιμώδες άσθμα
Κάτι που είναι συχνότερο, μέχρι την ηλικία συνήθως των 6 ετών, είναι το μεταλοιμώδες άσθμα. Πράγματι, λόγω παιδικού σταθμού ή σχολείου, οι πολλαπλές ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, δηλαδή τα διάφορα «κρυολογήματα», που πολλές φορές έχουν χαρακτήρα μικροεπιδημίας, μπορεί να συνοδεύονται και από ασθματικές κρίσεις.
Αυτό ισχύει για όλο το χειμώνα, εκτός από τις διακοπές των Χριστουγέννων. Τότε, τα παιδιά δεν πάνε στο σχολείο και επομένως δεν «κολλάνε εύκολα» ιώσεις το ένα από το άλλο. Μάλιστα, από τις διάφορες μελέτες που έχουν γίνει, έχει βρεθεί ότι κατά τη διάρκεια αυτού του 15νθημέρου μειώνονται οι εισαγωγές στα νοσοκομεία από άσθμα.
Υπάρχουν, όμως, και εξαιρέσεις στην εξαίρεση αυτήν! Αλλεργικά παιδιά, π.χ. μπορεί να εμφανίσουν ασθματικό παροξυσμό λόγω ευαισθησίας στα ακάρεα της οικιακής σκόνης.
Αναπνευστικές αλλεργίες λόγω γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς
Οι γιορτές, λοιπόν, που τώρα διανύουμε, είναι δυνατόν να προκαλέσουν, ειδικά σε αλλεργικά άτομα, διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με την ευαισθητοποίηση του κάθε ατόμου σε διάφορα αντιγόνα. Έτσι, διάφορες αναπνευστικές αλλεργίες μπορεί να συμβούν· όπως, επίσης, και τροφικές που σχετίζονται άμεσα με τα έθιμα των ημερών.
Αλλεργία στο χριστουγεννιάτικο δέντρο
Το ίδιο το χριστουγεννιάτικο δένδρο (!), όταν στα κλαδιά του έχει μύκητες του δάσους, έχει ενοχοποιηθεί για ασθματικούς παροξυσμούς σε ασθματικά άτομα με αλλεργία προς τους μύκητες, κυρίως Cladosporium και Alternaria.
Άλλοτε, πάλι, η ρητίνη έχει προκαλέσει επίμονη δερματίτιδα εξ επαφής (poison ivy). Ακόμα και κνίδωση εξ επαφής έχει παρατηρηθεί, με τις χαρακηριστικές «καντήλες» ή «πετάλες» στο δέρμα. Αντίθετα με τα φυσικά δένδρα, τα τεχνητά (επειδή είναι αποθηκευμένα όλον το χρόνο) μπορεί να έχουν τους μύκητες των χώρων που έχουν υγρασία. Συνήθως σε υπόγεια και άλλους μη αεριζόμενους χώρους αναπτύσσεται μούχλα (Penicillium Notatum). Αλλά και ο μύκητας Aspergillus Fumigatus αναπτύσσεται σε κλειστούς χώρους, κάτω από κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας. Ο ασπέργιλος, που δεν συσχετίζεται μόνον με ειδικές παθήσεις των πνευμόνων, με την εισπνοή, όπως είναι γνωστό, επιβαρύνει το άσθμα. Κυρίως, όμως, η σκόνη (ακάρεα) που «έχει μαζέψει, όλον το χρόνο», μέσα στον αποθηκευτικό χώρο το τεχνητό δένδρο, μπορεί να προκαλέσει πολλαπλά φτερνίσματα ή/και μπούκωμα της μύτης (αλλεργική ρινίτιδα), και ασθματικό παροξυσμό ακόμα. Αυτά, βέβαια, είναι δυνατόν να συμβούν σε ευαισθητοποιημένα άτομα, όταν εκτεθούν σε μεγάλο αντιγονικό φορτίο.
Αλλεργία στο …καθισιό
Η έκθεση στα ακάρεα είναι σημαντική αυτή την περίοδο επειδή όλα τα σπίτια έχουν θέρμανση, τα χαλιά είναι στρωμένα και… τα παιδιά βλέπουν πολλή τηλεόραση στον καναπέ! Η αυξημένη θερμοκρασία του σπιτιού ευνοεί τα ακάρεα να αναπτυχθούν, ενώ τα κύρια σημεία όπου βρίσκονται οι μικροί αυτοί μικροοργανισμοί είναι το στρώμα, τα μαξιλάρια, οι κουρτίνες, τα έπιπλα, τα πάνινα παιχνίδια, τα χαλιά, και οι μοκέτες.
Αλλεργία στα ακάρεα
Παράλληλα, καθώς το παιδί δεν πάει στο σχολείο αυτές τις ημέρες, είναι σαφώς περισσότερο εκτεθειμένο στα ακάρεα, ειδικά όταν γίνεται η καθαριότητα, το ξεσκόνισμα και το «συγύρισμα» του σπιτιού, διότι τότε τα ακάρεα αναδεύονται και στον εισπνεόμενο αέρα περιέχεται μεγάλος αριθμός αυτών.
Αλλεργία στα κατοικίδια ζώα
Εκτός από τα ακάρεα, τα κατοικίδια ζώα, κυρίως η γάτα, που έχει πολύ ισχυρό αντιγόνο, έχουν προκαλέσει συμπτώματα. Ετσι, άτομα με αλλεργία στη γάτα μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα όταν εκτίθενται στο αντιγόνο, όταν πάνε κάπου για να «ευχηθούν», στα «ρεβεγιόν» την παραμονή του χρόνου, κ.λπ. Λιγότερο μεν, αλλά αρκετά συχνά επίσης, έχει παρατηρηθεί και ένα «παράξενο» φαινόμενο. Παιδί που για 18 ή περισσότερα χρόνια ζούσε με σκύλο ή γάτα ή καναρίνι ή κάποιο άλλο κατοικίδιο ζώο, έπειτα από σχετικά σύντομη απομάκρυνση από το σπίτι (πανεπιστήμιο, στρατός, δουλειά κ.ά.), έρχεται για τις γιορτές. Τότε, με την επάνοδο, και ενώ πριν δεν είχε κανένα απολύτως σύμπτωμα, ξαφνικά αρχίζει να φτερνίζεται μόλις πλησιάζει το οικόσιτο ζώο που είχε ζήσει μαζί του τόσα χρόνια.
Η φαινομενικά παράδοξη αυτή αντίδραση εξηγείται από το είδος των αντισωμάτων που το άτομο έχει εναντίον του σκύλου, της γάτας, του καναρινιού, κ.ά. Αρχικά, λόγω της συνεχούς έκθεσης, τα αντισώματα (τύπου γ) ήταν εξουδετερωτικά, δηλαδή παρείχαν προστασία από αλλεργικές εκδηλώσεις. Κατά το διάστημα της απουσίας του, το άτομο ανέπτυξε αντισώματα τύπου ε και έχασε τα αντισώματα τύπου γ. Τα τύπου ε αντισώματα είναι τα χαρακτηριστικά αντισώματα της αλλεργίας. Αυτά τα αντισώματα είναι υπεύθυνα και για τα αλλεργικά συμπτώματα, όπως φτερνίσματα, μπούκωμα μύτης, κοκκινίλα και φαγούρα στα μάτια, με αποτέλεσμα το συχνό τρίψιμο με τα χέρια και διάφορα άλλα ενοχλήματα. Εδώ, να σημειωθεί ότι και το ακριβώς αντίθετο έχει συμβεί.
Συγκεκριμένα, παιδί που έπασχε όλον τον καιρό από ρινίτιδα και άσθμα, με τις διακοπές των Χριστουγένων «ηρέμησε». Είναι προφανές ότι η αιτιολογία των συμπτωμάτων είναι όχι το σχολείο(!), αλλά στο σχολείο. Η αιτία βρέθηκε με τον αλλεργιολογικό έλεγχο. Επειδή ο μικρός ασθενής καθόταν στο θρανίο με «ιδιοκτήτη» γάτας, είχε συμπτώματα. Είναι γνωστό ότι το αντιγόνο της γάτας μεταφέρεται με τα διάφορα αντικείμενα, ρούχα, κ.ά., διότι «κολλάει» και, επιπλέον, παραμένει για πολύν καιρό σε διάφορες επιφάνειες. Ετσι, ο μαθητής με την ευαισθησία στη γάτα μόλις απομακρύνθηκε από το αντιγόνο δεν είχε πλέον συμπτώματα!
Αλλεργία στους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα
Τα έθιμα των ημερών μπορεί να έχουν, επίσης, επίπτωση και σε άτομα με τροφική αλλεργία. Παραδοσιακά, οι κουραμπιέδες μεταξύ άλλων έχουν και βούτυρο. Ειδικά τα πολύ μικρά παιδιά, όταν υπάρχει ιστορικό αλλεργίας στο γάλα, επειδή στο βούτυρο υπάρχουν ίχνη από τις πρωτεΐνες του γάλακτος, ενδέχεται να παρουσιάσουν αλλεργικά συμπτώματα ακόμη και μόλις δοκιμάσουν λίγο κουραμπιέ, για παράδειγμα.
Αλλεργία στους ξηρούς καρπούς
Οι ξηροί καρποί είναι συχνότατα αίτια τροφικής αλλεργίας με τρομερές συνέπειες, καμιά φορά. Τόσο στα γλυκά των εορτών (μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες, κ.ά.) όσο και στη γέμιση της γαλοπούλας, οι ξηροί καρποί (κάστανα, καρύδια, αμύγδαλα, φυστίκια, κ.λπ.) αποτελούν αναπόσπαστο συστατικό. Για τη γέμιση της γαλοπούλας, ειδικά, χρησιμοπούνται κάστανα, αλλά και σε διάφορες συνταγές, κουκουνάρια, που επίσης χρησιμοποιούνται συχνά, τελευταίως, στις διάφορες (gourmet κυρίως) σαλάτες. Τα κουκουνάρια, όπως και οι ξηροί καρποί, έχουν προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις. Η αυξανόμενη χρήση κουκουναριών στις μοντέρνες συνταγές μαγειρικής («ντομάτες γεμιστές», κ.ά.) είναι πιθανόν να οδηγήσει και σε μελλοντική αύξηση των περιστατικών σε άτομα με ειδική ευαισθητοποίηση στο κουκουνάρι. Η αποφυγή, επομένως, είναι ο καλύτερος προληπτικός τρόπος για άτομα με συγκεκριμένες τροφικές αλλεργίες. Ομως, ο κίνδυνος παραμένει. Τυχαία έκθεση, είτε από άγνοια είτε από κατά λάθος πρόσμειξη (ανακάτεμα, κ.ά.), έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις. Για τον λόγο αυτόν, συνιστάται στα άτομα με γνωστή αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο να έχουν, πάντοτε, μαζί τους αυτοενέσιμη αδρεναλίνη, που εάν χρειαστεί μπορεί να σώσει ζωές.
Ολα τα προηγούμενα, στη σημερινή εποχή, δεν αφορούν μόνον το γηγενή πληθυσμό που, πατροπαράδοτα, ακολουθεί κάποια ήθη και έθιμα των Χριστουγέννων. Με την έλευση των μεταναστών, και την αφομοίωσή τους στη νέα πατρίδα, τα ίδια φαινόμενα, σε άλλοτε άλλο βαθμό, είναι δυνατόν να προκύψουν. Είναι επίσης αξιοσημείωτη και η διεθνοποίηση των Χριστουγέννων. Το παράδειγμα της Ιαπωνίας είναι πολύ χαρακτηριστικό. Εκεί παρατηρείται, με αυξανόμενο ρυθμό, η τάση να έχουν χριστουγενιάτικο δένδρο στο σπίτι, γαλοπούλα στο γιορτινό τραπέζι, κ.ά. Εκτός, λοιπόν, από τις κλασικές για τη χώρα αυτήν αλλεργικές αντιδράσεις από το ρύζι (που είναι σπάνιες στο δυτικό κόσμο), αναμένεται με τα χρόνια και η εμφάνιση νέων αλλεργιών.
Για να μην προκύψει, λοιπόν, κάποιο αλλεργικής αιτιολογίας πρόβλημα τις γιορτινές αυτές ημέρες της χαράς, πρέπει τα αλλεργικά άτομα να λάβουν ορισμένα προληπτικά μέτρα. Είναι εύλογο, για παράδειμα, να μειώσουν την έκθεση στα ακάρεα.
Στις οικογενειακές συγκεντρώσεις ή στα σπίτια φίλων, το κάπνισμα δεν απαγορεύεται. Όταν, όμως, υπάρχουν καλεσμένοι με αναπνευστικό πρόβλημα, το κάπνισμα θα πρέπει να…απαγορευτεί!
Λύση για την τροφική αλλεργία
Για τα άτομα με τροφική αλλεργία, η τροποποίηση της συνταγής είναι ό,τι… χρειάζεται. Δηλαδή αντί για βούτυρο, σε περίπτωση αλλεργίας στο γάλα, τα παραδοσιακά γλυκίσματα να γίνουν «νηστήσιμα», χρησιμοποιώντας ελαιόλαδο, που τόσο πλουσιοπάροχα παράγει η γη στη χώρα μας! Άλλοτε πάλι, όταν φυσικά υπάρχει αλλεργικό πρόβλημα, με ή χωρίς τροποποίηση προς «νηστήσιμα», φοινίκια, δίπλες και άλλα γλυκά μπορεί να μετατραπούν σε… διαίτης, αφού δεν θα έχουν αμύγδαλα και καρύδια. Έτσι, όχι μόνον έχουν λίγες θερμίδες (!), αλλά δεν θα βλάψουν τυχόν αλλεργικά άτομα.
Αλλεργία και στα …δώρα
Οι γιορτές, τέλος, δεν είναι μόνο… φαγοπότι! Είναι συνυφασμένες και με την ανταλλαγή δώρων. Συνεπώς, απαιτείται ειδική μέριμνα για τα διάφορα δώρα, όταν υπάρχει αλλεργικό ιστορικό. Αυτό είναι εμφανές αν σκεφτεί κανείς ότι πολλά παιδιά θέλουν για δώρο ένα σκυλάκι ή γατάκι, ενώ είναι ήδη αλλεργικά προς το τρίχωμά τους. Το ίδιο ισχύει και για τα παιχνίδια. Είναι γνωστό ότι οι πάνινες κούκλες και τα άλλα χνουδωτά παιχνίδια (αρκουδάκια, κ.λπ.) γίνονται εστία συλλογής για ακάρεα όπως επίσης και για το αντιγόνο της γάτας (που «κολλάει παντού») αλλά και τους μύκητες, αν τύχει και τα παιγνίδια αυτά βραχούν. Επομένως, στα ειδικά προληπτικά μέτρα θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το γράμμα προς… τον Αη Βασίλη!
Δημήτριος Κ. Χατζής
FAAP,
Αλλεργιολόγος Παίδων και Ενηλίκων,
Ass. Professor Columbia University, Ν.Υ.,
Αμ. Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Διευθυντής στο Αλλεργία και Κλινική Ανοσολογία, «ΜΗΤΕΡΑ»
10 ερωτήσεις για την εγκυμοσύνη και τις γιορτές
Συγγραφέας: Ευάγγελος Γκικόντες Μαιευτήρας – γυναικολόγος, επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου «Διαγνωστική Ερευνα»
1. Διαφέρει η περίοδος των εορτών από τις άλλες για την έγκυο;
Οποιαδήποτε περίοδος αφορά αλλαγή των συνηθειών της χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από μέρους της. Και τα Χριστούγεννα αλλάζουν οι συνήθειές μας, όσο κι αν δεν το συνειδητοποιούμε.
2. Τι είναι αυτό που πρέπει η έγκυος να προσέξει ιδιαίτερα στις γιορτές;
Να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την εορταστική περίοδο όπως μια οποιαδήποτε άλλη περίοδο του χρόνου και να φροντίσει ώστε οι όποιες αλλαγές να μη γίνουν σε τέτοιο βαθμό που να βλάψουν το μωρό της.
3. Ποιες είναι οι πιο επίφοβες αλλαγές για την έγκυο στις γιορτές;
Η αύξηση του ποτού, του ξενυχτιού και των εξόδων, καθώς και ο πειρασμός του τσιγάρου.
4. Υπάρχει όριο ασφάλειας στο ποτό για την έγκυο τώρα στις γιορτές
Βεβαίως, είναι η μία …σταγόνα! Κανονικά η έγκυος δεν πρέπει να πίνει καθόλου, διότι το ποτό όχι μόνο δεν έχει τίποτα να προσφέρει στην ανάπτυξη του μωρού, αλλά μπορεί να το βλάψει. Επειδή πάντως εγκυμοσύνη δεν σημαίνει στέρηση, δείχνουμε ανοχή σε ένα και μόνο ποτηράκι κρασί την ημέρα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως θα «μαζέψει» η έγκυος τα εφτά ποτά της εβδομάδας για να τα πιει στο ρεβεγιόν.
5. Και στο ξενύχτι; Μπορεί μία έγκυος να ξενυχτήσει;
Κανονικά, η έγκυος δεν πρέπει να πέφτει στο κρεβάτι μετά τις 11 το βράδυ, αλλά για μία και μόνο φορά μπορεί να ξενυχτήσει -μέχρι τη 1.00 το πολύ. Εννοείται πως το ξενύχτι αυτό δεν θα γίνει σε νυχτερινό κέντρο, αλλά το πολύ σε ένα φιλικό σπίτι, χωρίς καπνούς τσιγάρων και βαριές μυρωδιές.
6. Γιατί χρειάζονται προσοχή από την έγκυο οι έξοδοι της;
Διότι συνήθως τα Χριστούγεννα κάνει κρύο. Επίσης το εσωτερικό των σπιτιών είναι ζεστό, και δεν πολυπροσέχουμε το ντύσιμο καθώς μπαινοβγαίνουμε, επειδή μας παρασύρει η καλή μας διάθεση. Όλα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο κρυολογήματος, που είναι το μόνο που δεν χρειάζεται μια έγκυος.
7. Είναι διάχυτη η εντύπωση πως 5-6 τσιγάρα την ημέρα στην εγκυμοσύνη δεν είναι βλαβερά για το έμβρυο.
5- 6 τσιγάρα την ημέρα ισοδυναμούν με 1.500 τσιγάρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης!
8. Θα ήταν ασφαλές για την έγκυο ένα ταξίδι εντός ή εκτός Ελλάδος;
Καλό θα ήταν να αναβληθεί για μετά τον τοκετό.
9. Διατροφικοί περιορισμοί στην έγκυοπρέπει να τεθούν;
Ναι, όσον αφορά την υπερβολή, η οποία την περίοδο αυτήν είναι συνηθισμένη. Το μείζον εδώ δεν είναι τι θα φάει η έγκυος, αλλά πόσο. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν μιλάμε για μελομακάρονα και κουραμπιέδες.
10. Τι θα συνιστούσατε σε μια έγκυο;
Να προσπαθήσει να διατηρήσει τον υγιή τρόπο ζωής που είχε την περίοδο πριν από τις γιορτές.
