Μείωση των εισαγωγών στη θεραπεία απεξάρτησης καταγράφηκε το προηγούμενο έτος παρότι ο ΟΚΑΝΑ αύξησε οριακά τις εισαγωγές στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης το 2014. Την ίδια περίοδο καταγράφεται αύξηση της ζήτησης θεραπείας από άτομα με κύρια ουσία την κάνναβη. Συνολικά το προηγούμενο έτος περίπου 12.500 χρήστες παρακολουθούσαν κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα για τα ναρκωτικά. Οι 9.000 από αυτούς ήταν ενταγμένοι στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης.
Την εξέλιξη της κατάστασης του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ελλάδα, όπως αυτή διαμορφώθηκε το 2014, παρουσίασε η κα Μανίνα Τερζίδου (Επιστημονικά Υπεύθυνη ΕΚΤΕΠΝ) στη διάρκεια Επιστημονικής Ημερίδας με θέμα: «Αντιμετώπιση διαταραχών χρήσης ουσιών στο σύστημα υγείας», που διοργάνωσε ο ΟΚΑΝΑ, στο πλαίσιο της «Εκστρατείας Ενημέρωσης για τις εξαρτήσεις», με τη συμμετοχή ιατρών και επαγγελματιών του χώρου Υγείας και Πρόνοιας και εκπροσώπων – στελεχών συναρμόδιων φορέων.
Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών, ο κ. Ευάγγελος Καφετζόπουλος, Νευρολόγος – Ψυχίατρος, Πρόεδρος Δ.Σ. ΟΚΑΝΑ, αναφέρθηκε στο νέο πολιτικό στίγμα και τις προτεραιότητες του Οργανισμού για τη νέα περίοδο. Συγκεκριμένα τόνισε: «Είναι καιρός να στραφούμε στους ίδιους τους εξαρτημένους συνανθρώπους μας, να προσδιορίσουμε και να σεβαστούμε τις ανάγκες τους. Αυτό θα γίνει με καλά στοχευμένες και τεκμηριωμένες δράσεις ώστε να κάνουμε πραγματικότητα το δικαίωμά τους στη θεραπεία και την απεξάρτηση. Η ημερίδα αυτή, λαμβάνοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει το σύστημα υγείας και η ιατρική κοινότητα στην ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, παρουσιάζοντας ενδεδειγμένες πρακτικές αντιμετώπισης των συχνότερων προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση ουσιών και συχνά καλείται να αντιμετωπίσει ο μη ειδικός, στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας».
Η κα Τερζίδου, παρουσίασε τα διαθέσιμα μέχρι στιγμής στοιχεία για την εξέλιξη της κατάστασης του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ελλάδα, όπως αυτή διαμορφώθηκε το 2014, τα οποία στο σύνολό τους θα παρουσιαστούν στην Ετήσια Έκθεση του 2016. Ειδικότερα ανέφερε:
- μείωση των εισαγωγών στη θεραπεία, παρότι ο ΟΚΑΝΑ αύξησε οριακά τις εισαγωγές στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης το 2014. Αυξημένη ζήτηση θεραπείας εμφανίζεται από άτομα με κύρια ουσία την κάνναβη.
- το 2014, περίπου 12.500 χρήστες παρακολουθούσαν κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα για τα ναρκωτικά. Οι 9.000 από αυτούς ήταν ενταγμένοι στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης.
- μειώθηκε σε σχέση με το 2013, ο αριθμός των συριγγών που διανεμηθήκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων δουλειάς στο δρόμο.
- συνεχίστηκε το 2014 η μείωση των νεοδιαγνωσθέντων οροθετικών ΧΕΝ, η οποία ξεκίνησε το 2013, ισχυροποιώντας έτσι τον έλεγχο της επιδημίας του HIV/AIDS. Αντίθετα, αυξάνεται το ποσοστό των θεραπευομένων που έχουν διαγνωστεί με ηπατίτιδα C.
Ο κ. Κυριάκος Σουλιώτης, Επ. Καθηγητής Πολιτικής Υγείας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, υπογράμμισε την αναγκαιότητα συμμετοχής της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην αντιμετώπιση των διαταραχών από τη χρήση ουσιών. Χαρακτηριστικά τόνισε πως «η συνιστώμενη από το σύνολο των διεθνών και Ευρωπαϊκών φορέων πολιτικής υγείας αλλά και η επιβαλλόμενη από την τρέχουσα πραγματικότητα στη χώρα ενσωμάτωση και γενικών υπηρεσιών υγείας στο υφιστάμενο πλαίσιο παροχής φροντίδας των δομών ΟΚΑΝΑ συνιστά μια μοναδική ευκαιρία, η οποία α) λειτουργεί υπέρ του θεραπευόμενου και της θεραπευτικής διαδικασίας, ενισχύοντας από πολύ νωρίς την ενσωμάτωση του θεραπευόμενου στο γενικό σύστημα υγείας και την προοπτική αποκατάστασης και επανένταξης, β) επιτρέπει την ταυτόχρονη διαχείριση και τυχόν συννοσηροτήτων των θεραπευόμενων με συνέχεια και συνέπεια, γ) συμβάλλει στην αμεσότερη απελευθέρωση θέσεων θεραπείας μέσα στις δομές του ΟΚΑΝΑ, και άρα στην απορρόφηση της λίστας αναμονής αλλά και το άνοιγμα νέων θέσεων θεραπείας για όσους περιμένουν εκτός λίστας, δ) είναι οικονομικά αποτελεσματική και μπορεί να μειώσει περαιτέρω το κατά κεφαλήν κόστος θεραπείας, χωρίς να θίγει την ποιότητα και την συνέχεια των παρεχόμενων υπηρεσιών, και ε) κρισιμότατα, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στον από-στιγματισμό της εξάρτησης από οπιοειδή και την «κανονικοποίησή» της ως μιας χρόνιας, υποτροπιάζουσας κατάστασης υγείας που χρήζει φροντίδας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας».
Η κα Κάκια Νικολάου, Υπεύθυνη Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης Detox του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκε στη λειτουργία της μοναδικής στο είδος της σε ολόκληρη την Ελλάδα Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης του ΨΝΘ. Μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Στη Μονάδα μας γίνονται περίπου 300 εισαγωγές τον χρόνο, εκ των οποίων οι μισές είναι νέες εισαγωγές. Το ποσοστό εισαγωγών εκτός Ν. Θεσσαλονίκης κυμαίνεται από 30-56% εκ των οποίων περίπου το 15% προέρχεται από τον Νομό Αττικής. Το ποσοστό ολοκλήρωσης παραμένει από 8-ετίας πάνω από τον διεθνή μέσο όρο. Από αυτούς που ολοκληρώνουν το 90% συνεχίζει την θεραπεία. Συνήθως μας απασχολεί το στερητικό σύνδρομο οπιούχων και αυτό των βενζοδιαζεπινών/αλκοόλ, το οποίο μπορεί να γίνει απειλητικό ακόμα και για την ζωή του ασθενούς. Οι κύριοι θεραπευτικοί στόχοι δεν αφορούν μόνο την φαρμακευτική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του στερητικού συνδρόμου. Επιδιώκεται επίσης η αύξηση της ελκυστικότητας των προγραμμάτων, η κινητοποίηση και ευαισθητοποίηση για περαιτέρω θεραπεία, η σύνδεση με την επόμενη θεραπευτική φάση και η συγκράτηση σε θεραπευτικά προγράμματα γενικότερα».
