Οι προκλήσεις στην Υγεία την εποχή του «ευφυούς» επιχειρείν, η καινοτομία, η αυτο-φροντίδα και το ψηφιακό περιβάλλον τα αντικείμενα του Συνεδρίου
Ο σημαίνων ρόλος των φαρμακευτικών εταιρειών σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τα νέα δεδομένα που θα καθορίσουν τη φαρμακευτική πολιτική τα επόμενα χρόνια, το πολύπλοκο ταξίδι των ασθενών, αλλά και οι τρόποι για να δοθεί μια αναπτυξιακή διάσταση στον κλάδο της Υγείας και να αρθούν οι δυσκολίες τέθηκαν επί τάπητος στο 12ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Management, με κεντρικό θεματικό άξονα: «2020-2030: Προάγοντας την Υγεία στην εποχή του «ευφυούς» επιχειρείν».
Το Συνέδριο διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Φαρμακευτικού Management (Ε.Ε.Φα.Μ.) και πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών, με τη συμμετοχή πολλών καταξιωμένων στελεχών της φαρμακοβιομηχανίας, ακαδημαϊκών και μελών της επιχειρηματικής κοινότητας.
Στην εναρκτήρια ομιλία της η Πρόεδρος Δ.Σ. της Ε.Ε.Φα.Μ. Σοφία Νάσιου επεσήμανε: «Η θεματολογία του Συνεδρίου συμβαδίζει με τις εξελίξεις και με την τάση του ευφυούς επιχειρείν. Θα απαντήσει σε πολλά από τα ερωτήματα που μας απασχολούν. Θα μιλήσουμε για φαρμακευτική πολιτική και για καινοτομία».
Οι πρόεδροι της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, Σπύρος Φιλιώτης, Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ – LILLY και Γιώργος Αλεβιζόπουλος, Γενικός Διευθυντής AENORASIS, ανέλυσαν τις προκλήσεις στον χώρο του φαρμάκου ενόψει της νέας δεκαετίας.
Όπως είπε ο κύριος Αλεβιζόπουλος: «Το φετινό συνέδριο ξεκινάει τη νέα δεκαετία από το μηδέν. Με νέα ανανεωμένη και δυνατή 11άδα και ηχηρές μεταγραφές από την Ελλάδα και από το εξωτερικό. Μοναδικός στόχος μας είναι άμεσα το πρωτάθλημα της Ε.Ε.Φα.Μ.». Από την πλευρά του ο Σπύρος Φιλιώτης τόνισε: «Να θυμηθούμε λίγο τον ρόλο μας στην κοινωνία, να φέρνουμε θεραπείες και εργαλεία για τον επιστήμονα υγείας και για τον πολίτη, για να ζει καλύτερα και περισσότερο.
Εάν δεν λυθούν θέματα όπως το rebate και το clawback, δεν θα μπορούμε να είμαστε συνεπείς στο ρόλο μας. Η βιωσιμότητα πρέπει να είναι σίγουρη και αέναη».
Η πρώτη ημέρα του Συνεδρίου ήταν αφιερωμένη στη φαρμακευτική πολιτική της χώρας και στην καινοτομία. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Σρόιτερ συντόνισε ένα debate για φλέγοντα θέματα φαρμακευτικής πολιτικής, με τη συμμετοχή του Υφυπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη, του Προέδρου του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) Ολύμπιου Παπαδημητρίου και του Αναπληρωτή Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας Σωτήρη Βανδώρου.
Ο κ. Κοντοζαμάνης αναγνώρισε το δυσθεώρητο ύψος του clawback και είπε ότι η Πολιτεία χρειάζεται να μεταφέρει εμπειρίες και καλές πρακτικές από το εξωτερικό. «Η κυβέρνηση αυτή αναγνωρίζει ότι πρέπει ο κλάδος της Υγείας να συνεισφέρει, να επιχειρεί σε ένα υγιές περιβάλλον, να υπάρχει κέρδος – δεν ποινικοποιούμε το κέρδος – και, επειδή η κατάσταση, όντως, είναι πολύ δύσκολη, θα πρέπει μαζί να βρούμε λύσεις στα προβλήματα, που έχουν αρχίσει να χρονίζουν, και δυστυχώς, έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.
Θα πρέπει με συγκεκριμένα διαρθρωτικά μέτρα να μειώσουμε το clawback, έτσι ώστε να φθάσουμε σε ένα σημείο, που θα γίνει – γιατί όχι; – και μηδέν. Μηδέν θα έπρεπε να είναι. Όμως αυτά δεν πρέπει να γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε με ένα νόμο ή με μία υπουργική απόφαση. Χρειάζεται ένα σχέδιο 2-3 ετών, το οποίο το εκπονούμε, με μέτρα στα οποία θα συμφωνήσουμε όλοι μαζί», επεσήμανε ο Υφυπουργός Υγείας.
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, υπογράμμισε: «Όσον αφορά στη θεσμοθέτηση κινήτρων, είναι μια πολύ σπουδαία υπόθεση και πιστεύω ότι θα οδηγήσει τη βιομηχανία σε περισσότερες επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα είτε παραγωγικές είτε, βέβαια, και στο κομμάτι των κλινικών μελετών, που είναι πολύ σημαντικό, γιατί εδώ μιλάμε για χρήματα από το εξωτερικό, ξένα κεφάλαια, που έρχονται στην Ελλάδα. Οι φαρμακοβιομηχανίες καλύπτουν σημαντικές υπηρεσίες εκπαίδευσης ασθενών, συμμόρφωσης ασθενών σε θεραπείες, εκπαίδευσης ιατρικής κοινότητας, κτλ. Πρέπει, όμως, το περιβάλλον να εξυγιανθεί, δηλαδή να γίνει επικαιροποίηση της δαπάνης και αλλαγές, που πρέπει να εφαρμόζονται απαρέγκλιτα», εξήγησε ο κύριος Παπαδημητρίου.
Στο ίδιο debate ο Σωτήρης Βανδώρος μοιράστηκε την εμπειρία του από το εξωτερικό, όπου εργάζεται τα τελευταία χρόνια. «Τα κίνητρα πρέπει να υπάρχουν, αλλά το θέμα είναι να άρουμε τα αντικίνητρα, παρά να φτιάξουμε καινούρια κίνητρα. Η βαριά φορολογία, για παράδειγμα, είναι ένα από αυτά ενώ το θέμα είναι αυτά τα χρήματα των φορολογουμένων να επενδύονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργήσουν έναν πολλαπλασιαστή.
Οι επενδυτές στην Ελλάδα βρίσκουν εμπόδια. Να αξιοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό, που μπορεί να ελκύει επενδύσεις. Άλλο η βιομηχανία, άλλο το κράτος. Στο εξωτερικό οι ρόλοι είναι διακριτοί, αλλά δουλεύουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τι σημαίνει αυτό; Το προϊόν να φθάσει στον ασθενή. Επομένως χρειάζεται ένα περιβάλλον σταθερότητας – να γίνονται αλλαγές, αλλά όχι διαρκείς – για να μην υπάρχει αβεβαιότητα».
Στην ομιλία του ο Σπύρος Αλεξανδράτος, επικεφαλής συμβουλευτικού τμήματος IQVIA στην Ελλάδα, εκτίμησε ότι το clawback θα συνεχίσει να αυξάνεται με ταχύ ρυθμό. «Η συνολική δαπάνη για την υγεία έχει μειωθεί κατά 36% στα χρόνια της κρίσης ενώ την ίδια χρονική περίοδο η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 43%, απορροφώντας μεγάλο μέρος της απώλειας επένδυσης. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο χρειάζονται επενδύσεις 5 δις, για να καλυφθούν οι ανάγκες φαρμακευτικής κάλυψης του πληθυσμού, σημειώνοντας αύξηση 7% χρόνο με τον χρόνο.
Η, δε, αύξηση της δαπάνης δεν αναμένουμε να είναι ισοκατανεμημένη σε όλες τις ασθένειες. Σύμφωνα με παγκόσμια στοιχεία του 2017 η αύξηση κατά 22% προήλθε από την Ογκολογία και το 21% προήλθε από τα Αυτοάνοσα. Οι νέες καινοτόμες θεραπείες προστίθενται, αλλά αυξάνουν το κόστος της δαπάνης. Από την άλλη πλευρά τα budget παραμένουν σταθερά, περίπου στα 2,5 δις ευρώ και η συμμετοχή των ασθενών βαίνει μειούμενη τα τελευταία χρόνια. Η συμμετοχή των εταιρειών μέσω επιστροφών (rebate και clawback) αυξάνεται τα τελευταία χρόνια κατά 27%, χρόνο με τον χρόνο».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και το πρώτο panel, με θέμα την Καινοτομία και τις προσδοκώμενες εφαρμογές της από τη Φαρμακευτική Βιομηχανία αλλά και τον ευρύτερο χώρο της Υγείας τη δεκαετία που ξεκινά. Ο Κωνσταντίνος Ευθυμιόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της PLUS Life Sciences, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Σε ένα πλαίσιο που αλλάζει, δυσκολεύει και έχει προκλήσεις, η παγκοσμιοποίηση είναι μια ευκαιρία. Αλλά και μια απειλή. Πώς θα δουλέψουμε στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση: Αυτή είναι η πρόκληση. Να συνδυάσουμε την τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική και τα big data».
Ο πρόεδρος του PhRMA Innovation Forum Μάκης Παπαταξιάρχης εξήγησε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) συμβάλλει στην εξέλιξη του επιχειρείν (στην Κίνα νοσοκομείο 1600 κλινών χτίστηκε σε 6,5 ημέρες). «Να μάθουμε να διαχωρίζουμε δύο όρους. Τον όρο κόστος και τον όρο αξία. Οτιδήποτε έχει αξία, έχει κόστος, οτιδήποτε έχει κόστος, δεν έχει απαραίτητα αξία. Αυτό που ορίζαμε ως φάρμακο, δεν είναι πια το ίδιο. Στην Ελλάδα δύο όροι είναι από τους πιο παρεξηγημένους, η καινοτομία και οι μεταρρυθμίσεις. Εμείς πρέπει να ξεκινήσουμε την εσωτερική 4η βιομηχανική επανάσταση».
Η κορωνίδα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας είναι η εξωστρέφεια, είπαν οι ομιλητές και θύμισαν ότι το ελληνικό φάρμακο εξάγεται σε 85 χώρες, σε δύσκολες αγορές. «Η μη συμμόρφωση στις θεραπείες κοστίζει 125 δις στα συστήματα υγείας της Ευρώπης. Χρειαζόμαστε επενδύσεις, αλλαγή του συστήματος τιμολόγησης, κίνητρα για τη χρήση των γενοσήμων. Το φάρμακο είναι επένδυση, 1 ευρώ για το φάρμακο γυρίζει πίσω στο ΑΕΠ 3,42», επεσήμανε ο κύριος Μάρκος Ολλανδέζος, επιστημονικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ).
Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η κλινική έρευνα είναι το δυνατό σημείο των Ελλήνων επιστημόνων, αλλά το μέλλον βρίσκεται στην Ιατρική Ακριβείας. Στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ δημιουργήθηκε αντίστοιχο τμήμα, το οποίο θα εγκαινιαστεί τις επόμενες εβδομάδες και οι νέες τεχνολογίες έρχονται να υπηρετήσουν όποιον έχει αφιερωθεί στην έρευνα. Καινοτόμα μηχανήματα κάνουν αλληλούχηση DNA και αλληλούχηση RNA και έπονται κι άλλα.
Ο κύριος Πέτρος Σφηκάκης, πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και διευθυντής Α’ προπαιδευτικής παθολογικής κλινικής στο Λαϊκό Νοσοκομείο είπε σχετικά: «Εάν βρούμε νέους βιοδείκτες, θα είναι πολύ σπουδαίο. Σε μοναδιαίο κύτταρο μπορούμε να δούμε αλληλουχία RNA για πολλά νοσήματα, κυρίως στην ογκολογία. Στόχος είναι η προσωποιημένη Ιατρική (Ιατρική Ακριβείας). Η καινοτομία είναι το θεμέλιο της ακαδημαϊκής ιατρικής. Περιμένουμε στήριξη, συμπράξεις, επενδύσεις και σε ανθρώπινο δυναμικό».
Στην ομιλία του ο Χρήστος Δαραμήλας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), στάθηκε στα προβλήματα των ατόμων με διαβήτη. «Δεν γίνεται έρευνα για τη συμμόρφωση των ασθενών στις θεραπείες, πώς να αντικαθίστανται αυτά τα φάρμακα κτλ. Δεν έχουμε καταφέρει να μειώσουμε τις επιπλοκές από διαβήτη στην Ελλάδα. Η εκπαίδευση των ασθενών για την αυτοδιαχείρισή τους σταμάτησε, μόνο 2-3 χρόνια κράτησε. Εδώ και 6 μήνες δεν έχουμε δει τίποτα από τη νέα κυβέρνηση», όπως ανέφερε.
Η δεύτερη μέρα του Συνεδρίου ήταν αφιερωμένη στην αυτό-φροντίδα και τις νέες προκλήσεις, που εγείρουν τα ψηφιακά μέσα.
Αργότερα την ίδια μέρα αναλύθηκε το «άνοιγμα» του κλάδου της Υγείας στην ψηφιακή εποχή. Η συζήτηση εστίασε στους τρόπους, με τους οποίους η ενσωμάτωση της νέας ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στη στρατηγική των φαρμακευτικών εταιρειών αναμένεται να αλλάξει το τοπίο των υπηρεσιών Υγείας.
Το επιστημονικό πρόγραμμα του Συνεδρίου ολοκληρώθηκε την τρίτη ημέρα, με την παρουσίαση μεθόδων, με τις οποίες τα στελέχη των επιχειρήσεων μπορούν, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, να μαθαίνουν και να εξελίσσονται.
Τα Αριστεία Ε.Ε.Φα.Μ
Κατά παράδοση, η διοργάνωση “έκλεισε” με την απονομή των Αριστείων Ε.Ε.Φα.Μ., το θεσμό που επιβραβεύει τις βέλτιστες και πιο καινοτόμες πρακτικές επικοινωνίας και επιδιώκει να ενθαρρύνει την υιοθέτηση αποτελεσματικών στρατηγικών επικοινωνίας στο φαρμακευτικό κλάδο και να υπογραμμίσει τη συμβολή τους στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, πάντα με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το 12ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Management μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.eefamcongress2020.gr.
