Ο Όσκαρ Χέρτβιχ (21 Απριλίου 1849 – 25 Οκτωβρίου 1922) ήταν Γερμανός εμβρυολόγος και ζωολόγος γνωστός για την έρευνά του στην αναπτυξιακή βιολογία και την εξέλιξη. Ο Χέρτβιχ πιστώνεται ως ο πρώτος άνθρωπος που παρατήρησε τη σεξουαλική αναπαραγωγή κοιτάζοντας τα κύτταρα των αχινών στο μικροσκόπιο.
Ο Χέρτβιχ ήταν ο μεγαλύτερος αδελφός του ζωολόγου-καθηγητή Richard Hertwig (1850–1937). Οι αδελφοί Hertwig ήταν οι πιο επιφανείς μελετητές του Ernst Haeckel (και του Carl Gegenbaur) από το Πανεπιστήμιο της Jena. Ήταν ανεξάρτητοι από τις φιλοσοφικές εικασίες του Haeckel, αλλά έλαβαν τις ιδέες του με θετικό τρόπο για να διευρύνουν τις έννοιές τους στη ζωολογία. Αρχικά, μεταξύ 1879 και 1883, διεξήγαγαν εμβρυολογικές μελέτες, ειδικά στη θεωρία του coelom (1881), της γεμάτη με υγρό σωματική κοιλότητα. Αυτά τα προβλήματα βασίστηκαν στα φυλογενετικά θεωρήματα του Haeckel, δηλαδή στη βιογενετική θεωρία και στη «θεωρία γαστριών».
Μέσα σε 10 χρόνια, τα δύο αδέρφια χώρισαν στη βόρεια και νότια Γερμανία. Ο Oscar Hertwig έγινε αργότερα καθηγητής ανατομίας το 1888 στο Βερολίνο. Ωστόσο, ο Richard Hertwig είχε μετακομίσει πριν από 3 χρόνια, και έγινε καθηγητής ζωολογίας στο Μόναχο από το 1885 έως το 1925, στο Πανεπιστήμιο Ludwig Maximilian, όπου υπηρέτησε τα τελευταία 40 χρόνια της 50χρονης καριέρας του ως καθηγητής σε 4 πανεπιστήμια.
Ο Χέρτβιχ ήταν ηγέτης στον τομέα της συγκριτικής και αιτιώδους ζωικής-αναπτυξιακής ιστορίας. Έγραψε επίσης ένα κορυφαίο εγχειρίδιο. Μελετώντας τους αχινούς απέδειξε ότι η γονιμοποίηση συμβαίνει λόγω της σύντηξης ενός σπέρματος και ενός ωαρίου. Αναγνώρισε τον ρόλο του πυρήνα του κυττάρου κατά την κληρονομικότητα και τη μείωση των χρωμοσωμάτων κατά τη διάρκεια της μείωσης: το 1876, δημοσίευσε τα ευρήματά του ότι η γονιμοποίηση περιλαμβάνει τη διείσδυση ενός σπερματοζωαρίου σε ένα ωάριο. Τα πειράματα του Hertwig με αυγά βατράχου αποκάλυψαν τον «κανόνα του μακρού άξονα» ή τον κανόνα Hertwig. Σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα, το κύτταρο διαιρείται κατά μήκος του μεγάλου άξονά του.
Το 1885 ο Χέρτβιχ έγραψε ότι η νουκλεΐνη (αργότερα ονομάστηκε νουκλεϊκό οξύ) είναι η ουσία που είναι υπεύθυνη όχι μόνο για τη γονιμοποίηση αλλά και για τη μετάδοση κληρονομικών χαρακτηριστικών. Αυτή η πρώιμη πρόταση αποδείχθηκε σωστή πολύ αργότερα το 1944 από το πείραμα Avery–MacLeod–McCarty που έδειξε ότι αυτός είναι πράγματι ο ρόλος του DNA του νουκλεϊκού οξέος.
Ενώ ο Χέρτβιχ ενδιαφερόταν για την αναπτυξιακή βιολογία και την εξέλιξη, ήταν αντίθετος στην τύχη όπως υποτίθεται στη θεωρία του Charles Darwin. Το σημαντικότερο θεωρητικό βιβλίο του ήταν: «Das Werden der Organismen, eine Widerlegung der Darwinschen Zufallslehre» (Jena, 1916) (μετάφραση: «The Origin of Organisms – a Refutation of Darwin’s Theory of Chance»).
