H περιπέτεια της οικονομικής κρίσης έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην ζωή μας και μια από την σημαντικότερες είναι και η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς μας προς το χειρότερο. Η οικονομική κρίση φαίνεται ότι επηρεάζει κυρίως τα άτομα που ανήκουν σε χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις. Συγκεκριμένα η μελέτη MEDIS, που διεξήχθη από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και περιλάμβανε δείγμα 1.000 ηλικιωμένων κατοίκων της νησιωτικής χώρας (Μυτιλήνης, Λήμνου, Σαμοθράκης, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Κέρκυρας, Κρήτης και Κύπρου), έδειξε ότι ένας στους δύο Έλληνες χαμηλής μόρφωσης και εισοδήματος που κατοικούν στα νησιά πάσχει από:
4 στους 10 είναι παχύσαρκοι
22% έχουν διαβήτη
Επίσης με άριστα το 10 η υιοθέτηση της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής στους κατοίκους αυτούς δεν ξεπερνά το 4, καθώς καταναλώνουν περισσότερο κρέας, δεν προσεγγίζουν εύκολα το ψάρι ως αντικαταστάτη του κρέατος, τρώνε πολλά γαλακτοκομικά πλήρη λιπαρών και πίνουν περισσότερο αλκοόλ.
Ανάλογα αποτελέσματα προέκυψαν από την μελέτη ΑΤΤΙΚΗ της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (σε 3.000 κατοίκους της Αττικής) στην οποία παρατηρήθηκε σε αντίθεση με τα χαμηλά και μεσαία στρώματα ότι τα άτομα με ανώτερη και ανώτατη μόρφωση κατανάλωναν περισσότερα φρούτα ψάρια και λαχανικά και λιγότερα λιπαρά.
Άλλα αίτια που οδήγησαν στα παραπάνω αποτελέσματα, ήταν το αυξημένο κόστος της υγιεινής διατροφής και η αδυναμία των συμμετεχόντων στη μελέτη να κατανοήσουν ότι είναι κακό για παράδειγμα να τρώνε 4-5 φόρες κρέας την εβδομάδα.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες της ΕΣΔΥ το άμεσο κόστος ασθενή με ΣΔΙΙ στην Ελλάδα αναξαρτήτως ρύθμισης είναι 1300 ευρώ το χρόνο. Ο ρυθμιζόμενος ασθενής (HbA1c < 7%) έχει ετήσιο κόστος 983 euro, ενώ ο αρρύθμιστος (A1c > 7%) 1570 euro (60% υψηλότερο κόστος θεραπείας για τους μη ρυθμισμένους ασθενείς).
Άρα το συνολικό κόστος για την αντιμετώπιση των διαβητικών ασθενών στην Ελλάδα (περίπου 800.000 έως 1.000.000) ξεπερνά το 1,3 δις. ευρώ (6, 4% των συνολικών δαπανών) για την υγεία.
Εάν συνυπολογισθούν και οι δαπάνες για την αντιμετώπιση (νοσηλεία) των επιπλοκών της νόσου (σύμφωνα με διεθνείς μελέτες αντιστοιχούν στο 55 – 65%του συνολικού κόστους) τότε το μέσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή είναι περίπου 2900 euro με συνολικές δαπάνες για το διαβήτη υπολογιζόμενες στα 2,3 δις. Euro (12 – 15% των συνολικών δαπανών για την υγεία).
Εξάλλου η φαρμακευτική δαπάνη για την αντιμετώπιση των διαβητικών ασθενών ανήλθε το 2011 στα 200 εκατομμύρια ευρώ (τα στοιχεία για α’ 8μηνο του 2012 εκτιμούν τη δαπάνη στα 134 εκατομμύρια Euro)
H φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται σε Ευρωπαικές μελέτες (μελέτη 8 Ευρωπαικών χωρών, Johnsson et al Diabetologia 2002, επίσης Kanavos et al LSE 2011) ότι είναι το 7% περίπου της συνολικής δαπάνης για το διαβήτη. Άρα και με αυτόν τον υπολογισμό προσεγγίζουμε ένα συνολικό κόστος για τον σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλάδα στα 2,5 δις. ευρώ.
Τέλος θα πρέπει να υπολογισθεί και το έμμεσο κόστος του διαβήτη (απώλεια ωρών εργασίας, μείωση παραγωγικότητας, αναπηρία, πρόωρη συνταξιοδότηση, ψυχοκοινωνικό κόστος κλπ.) που εκτιμάται στο 110% του άμεσου κόστους (Kanavos 2011). Τότε το συνολικό κόστος του διαβήτη υπερβαίνει τα 4,5 δις ευρώ ετησίως.
Οι αριθμοί του Διαβήτη στην Ελλάδα:
- 1 στους 2 Έλληνες είναι υπέρβαρος (ΔΜΣ 25 -30) και 1 στους 5 παχύσαρκους ΔΜΣ > 30)1
- Πρόσφατη έρευνα σε παιδιά δημοτικού έδειξε ότι σχεδόν 4 στα 10 είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
- Κατ’ εκτίμηση 754.000 Έλληνες έχουν διαβήτη. (8,8% του συνολικού πληθυσμού)3 (στοιχεία 2009)
- Επιπλέον, περίπου 634.000 (7,4% πληθυσμού) έχουν διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη (στάδιο προ-διαβήτη)3
- 6.542 πολίτες πεθαίνουν από διαβήτη κάθε χρόνο3 – ο διαβήτης είναι η 4η κυριότερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη4
- Ο ΣΔ2 (αποτελεί το 80 – 90% των συνολικών περιπτώσεων στην Ελλάδα). Μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά 8 – 10 χρόνια4.
- 24 – 30% ΣΔ2 δεν έχουν επίγνωση της ασθένειας τους και παραμένουν αδιάγνωστοι5.
- Ο διαβήτης είναι η βασική αιτία για καρδιαγγειακή και νεφρική νόσο, τύφλωση και ακρωτηριασμό1,2
Στοιχεία για την Ευρώπη συνολικά δείχνουν ότι1,2:
- Έως και 40% των ατόμων με διαβήτη υποφέρουν από στεφανιαία νόσο
- Έως και 12% των ατόμων με διαβήτη υποφέρουν από ΑΕΕ
- Έως και 23% των ατόμων με διαβήτη υποφέρουν από νεφροπάθεια και 44% από μικρολευκωματινουρία
- Έως και 68% των ατόμων με διαβήτη υποφέρουν από νευροπάθεια
- Έως και 52% των ατόμων με διαβήτη υποφέρουν από αμφιβληστροειδοπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση
- 8,5 – 17,5% του συνόλου των θανάτων στον Ελληνικό πληθυσμό, σχετίζονται με έλλειψη σωστού έλεγχου του διαβήτη2
- Ο διαβήτης κοστίζει στο υγειονομικό σύστημα της χώρας 12% περίπου των συνολικών πόρων του1 – έως και 2,4 δις € με στοιχεία ΑΕΠ του 20103
- 25% του κόστους του διαβήτη αφορά την αντιμετώπιση του ενώ το 75% αφορά τις χρόνιες επιπλοκές4
- Μόνο 7% του κόστους αφορά την αντιδιαβητική αγωγή ενώ το 55% του κόστους του διαβήτη είναι το νοσοκομειακό κόστος.
