Νέες οδηγίες για το εμβόλιο της Astrazeneca, εξέδωσε η Ελληνική Νευρολογική Εταιρεία, μετά τα περιστατικά σοβαρών θρομβώσεων. Σύμφωνα με την ΕΝΕ, ο επιπολασμός θρομβώσεων κυμαίνεται μεταξύ 337 και 800 περιστατικών ανά 1.000.000 ασθενών με COVID-19. Σε αντίθεση, με τη σημαντικά χαμηλότερη επίπτωση στο γενικό (μη προσβεβλημένο από COVID19) πληθυσμό, που κυμαίνεται μεταξύ 4 και 16 ανά 1.000.000 άτομα.
Επίσης η θνησιμότητα περιστατικών θρομβώσεων προ της πανδημίας κυμαινόταν γύρω στο 5%. Ενώ μεταξύ των ασθενών με νόσο COVID-19 η θνησιμότητα υπερβαίνει το 20% φθάνοντας ως και 40%.
Δεδομένα του Ινστιτούτου Paul Ehrlich της Γερμανίας (εώς και τις 29 Μαρτίου 2021) κάνουν αναφορά σε 31 περιπτώσεις θρομβώσεων σε 2.697.479 εμβολιασμούς με Astrazeneca (ΑΖ). Δηλαδή τα δεδομένα καταδεικνύουν μια συχνότητα που ανέρχεται σε 11,5 περιστατικά ανά εκατομμύριο εμβολιασθέντων.
Η πλειονότητα των περιπτώσεων θρομβώσεων αφορούσε κυρίως γυναίκες ηλικίας μεταξύ 20 έως 63 ετών (συχνότερα κάτω των 55). Ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις σε άνδρες ηλικίας μεταξύ 36 και 57 ετών.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, όλα τα περιστατικά αναφέρθηκαν μετά τον πρώτο εμβολιασμό με AZ σε διάστημα μεταξύ 4 και 16 ημερών.
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Η σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια που φαίνεται να σχετίζεται με εμφάνιση θρομβωτικών επεισοδίων, κατόπιν εμβολιασμού, αναφέρεται ως προθρομβωτική θρομβοπενία ανοσολογικά επαγόμενη από εμβολιασμό (Vaccine-Induced Prothrombotic Immune Thrombocytopenia -VIPIT).
Αξίζει να αναφερθεί ότι VIPIT έχει παρατηρηθεί μετά από εμβολιασμούς κατά της εποχιακής γρίπης, του ιού Η1Ν1, του πνευμονιοκόκκου και διφθερίτιδας-τέτανου-κοκκύτη, με μέσο διάστημα εμφάνισης 2 εβδομάδων από τον εμβολιασμό.
Το VIPIT φαίνεται να σχετίζεται με θνητότητα, με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 30% και 40%. Ωστόσο, η θνησιμότητα μπορεί να μειωθεί σημαντικά με έγκαιρη αναγνώριση και έναρξη κατάλληλης θεραπείας.
Αναγνώριση, διάγνωση και θεραπεία
Η Ελληνική Νευρολογική Εταιρεία συστήνει τα ακόλουθα σχετικά με την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του συνδρόμου VIPIT:
Άτομα που λαμβάνουν το AZ θα πρέπει να αναζητήσουν άμεση ιατρική βοήθεια εάν εμφανίσουν συμπτώματα:
θρομβοεμβολής ή/και θρομβοπενίας μεταξύ 4 -20 ημερών μετά το εμβόλιο. Ιδιαίτερη επαγρύπνηση συνιστάται για συμπτώματα:
δύσπνοιας, πόνου στο στήθος, οιδήματος στα κάτω άκρα, επίμονου κοιλιακού άλγους, νεοεμφανισθείσες πετέχειες, καθώς και
νευρολογικά συμπτώματα, όπως ξαφνική έναρξη σοβαρών πονοκεφάλων, θάμβους όρασης, σύγχυσης και επιληπτικών σπασμών.
Επιπλέον, οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας και ιδιαίτερα οι νευρολόγοι πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν έγκαιρα το VIPIT.
Αντενδείκνυται αυστηρά η χορήγηση αιμοπεταλίων. Και απαιτείται άμεση διακοπή της ηπαρίνης, ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους ή άλλων ηπαρινοειδών.
Συνιστάται η χορήγηση είτε νεότερων αντιπηκτικών από του στόματος είτε άλλων άμεσων αναστολέων της θρομβίνης, που μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως.
Αντενδείκνυται αυστηρά και η χορήγηση κουμαρινικών αντιπηκτικών.
Οι ασθενείς με θρομβωτικά επεισόδια σε έδαφος VIPIT οφείλουν να λαμβάνουν ενδοφλέβια θεραπεία με γ σφαιρίνη.
