Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) οφείλεται σε προοδευτική μείωση της επαρκούς ανταπόκρισης του β-κυττάρου του παγκρέατος για την έκκριση της ινσουλίνης που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών.
Στην Ευρώπη ο επιπολασμός του κυμαίνεται από 5-10%. Στην Ελλάδα διαχρονικά παρατηρείται μια συνεχής αύξηση (2,4% το 1974, 3,1% το 1990 και 7-8% σήμερα). Η παχυσαρκία μαζί με την έλλειψη μυϊκής άσκησης είναι μεταξύ των βασικών αιτίων αύξησης της συχνότητας του ΣΔτ2. Το 80% περίπου των ατόμων με ΣΔτ2 είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα. Σε παχύσαρκα άτομα με προδιαβήτη (παθολογική ανοχή στη φόρτιση με γλυκόζη ή/και παθολογική γλυκόζη νηστείας), έχει δειχθεί ότι η απώλεια 5-7% του σωματικού βάρους σε συνδυασμό με 150 λεπτά άσκησης εβδομαδιαίως (π.χ. γρήγορο βάδισμα 30 λεπτά την ημέρα, 5 ημέρες την εβδομάδα), μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2 κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Σε άτομα με ΣΔτ2 ή απώλεια βάρους έστω και μέτρια έχει ευμενή επίδραση στη ρύθμιση του σακχάρου.
Ο σακχαρώδης διαβήτης στην εξελικτική του πορεία μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος. Στις χρόνιες αυτές επιπλοκές ανήκουν βλάβες στους οφθαλμούς, τα νεύρα, τα νεφρά, την καρδιά και τα αγγεία. Η άριστη μακροχρόνια ρύθμιση του σακχάρου προφυλάσσει σε μεγάλο ποσοστό από τις επιπλοκές αυτές. Και στα διαβητικά άτομα που πρόκειται να εμφανιστούν οι επιπλοκές αυτές πιστεύεται ότι η άριστη ρύθμιση καθυστερεί την εμφάνιση και επιβραδύνει την εξέλιξή τους.
Οι διαβητικοί εμφανίζουν συχνότερα απ’ ότι ο λοιπός πληθυσμός υπέρταση και δυσλιπιδαιμία. Η έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών είναι επιτακτική ανάγκη για να μειωθεί ο κίνδυνος των καρδιοαγγειακών νοσημάτων. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ο διαβητικός ασθενής έχει ήδη το φορτίο ευθύνης αντιμετώπισης της προσωπικής του υγείας και κάθε άλλος παράγοντας κινδύνου πρέπει να αποφεύγεται. Για τους λόγους αυτούς κάπνισμα και διαβήτης δεν συμβιβάζονται.
Κόστος του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2
Σε ό,τι αφορά στο κόστος αντιμετώπισης της θεραπείας του διαβητικού ασθενή θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το άμεσο κόστος (κόστος υπηρεσιών υγείας, κόστος εξειδικευμένης θεραπείας και κόστος της φροντίδας των ασθενών) αλλά και το έμμεσο κόστος (κόστος αποκατάστασης, αυξημένες ανάγκες για φροντίδα στο σπίτι και κοινωνικές υπηρεσίες). Για την καταγραφή του κόστους έγινε η μελέτη HERCULES. Είναι μια αναδρομική μελέτη που κατέγραψε στοιχεία από 211 ασθενείς που έπασχαν από ΣΔτ2 για τουλάχιστον 10 χρόνια. Η επιλογή των ασθενών προέκυψε από τις βάσεις δεδομένων 4 διαβητολογικών Κέντρων στην Ελλάδα (Αθήνα: Νοσ ΝΙΜΤΣ, Νοσ Λαϊκό, Νοσ Πολυκλινική, Θεσ/νίκη: Νοσ Παπαγεωργίου). Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν στη μελέτη δεδομένα ασθενών με ελεγχόμενο (μέση HbAic ≤ 7% τα τελευταία 10 χρόνια) και μη επαρκώς ελεγχόμενο ΣΔτ2 (σε αναλογία 1:1)
Έγινε υπολογισμός του συνολικού κόστους, συμπεριλαμβανομένων των επιπλοκών και συννοσηροτήτων. Βρέθηκε ότι το μέσο κόστος/ ασθενή/έτος ανέρχεται σε 7.111€. Το κόστος των καλά ρυθμισμένων ασθενών ανέρχεται περίπου στα 6.366 € έναντι 7.783 € των μη ρυθμισμένων. Σε ό,τι αφορά τα επιμέρους κόστη των θεραπευτικών παρεμβάσεων μόνο το 18,8% αφορά σε αντιδιαβητικές αγωγές, το 48% αφορά τις συννοσηρότητες ενώ το μέσο νοσοκομειακό κόστος και το κόστος των επιπλοκών αφορά το 34%.
Διαβητικό Πόδι
Σε μια αμιγώς επιπλοκή του διαβήτου, το διαβητικό πόδι, αναφέρεται ότι το 40-60% όλων των μη τραυματικών μεγάλων ακρωτηριασμών των κάτω άκρων γίνονται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης στο 15-18% των ασθενών που υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό, η διάγνωση του διαβήτη, γίνεται για πρώτη φορά στη περίοδο της χειρουργικής νοσηλείας. Από την άλλη πλευρά η εκπαίδευση των ασθενών και των ιατρών και η συνδυασμένη θεραπεία μπορεί να μειώσει το ποσοστό των ακρωτηριασμών κατά 45-85%.
Αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2
Συμπερασματικά οι στόχοι για την αντιμετώπιση του διαβήτη πρέπει να είναι:
1. Η έγκαιρη διάγνωση
2. Η διαχρονική σωστή αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας και των συννοσηροτήτων.
3. Η πρόληψη των επιπλοκών και η σωστή αντιμετώπιση τους όταν εμφανιστούν.
Ο κατάλληλος σχεδιασμός αποτελεσματικών και ρεαλιστικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι εφικτός και στην περίοδο της οικονομικής κρίσης για να επιτευχθεί τόσο «το ζην» όσο και το «ευ ζήν».
Ηλίας Ν. Μυγδάλης, Συντονιστής Διευθυντής Β’ Παθολογικής Κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα
