Σχεδιάζοντας σωστές διατροφικές συνήθειες

Ο εγκέφαλος μόνος του είναι λάτρης της… τεμπελιάς, οπότε τι καλύτερο γι’ αυτόν από μια επαναλαμβανόμενη συνήθεια.. Του αρέσει να «ακολουθεί τα νερά»..

Οι συνήθειες δύσκολα κόβονται.. Αλλά κόβονται

Ο C. Duhigg στο βιβλίο του «Η δύναμη της συνήθειας» περιγράφει ότι ένας «βρόχος συνήθειας» ή μια «ακολουθία συνήθειας» έχει 3 στάδια:

• Α. Το σήμα/ νύξη (cue)- είναι το έναυσμα που θέτει τον εγκέφαλο σε αυτόματη λειτουργία,
• Β. Τη ρουτίνα- είναι η ίδια φυσική ή νοητική δράση σε αυτό το σήμα,
• Γ. Την ανταμοιβή- είναι αυτή που καθορίζει το αν η ακολουθία είναι αξιομνημόνευτη ή ωραία.

Σε αυτό το παραπάνω σχήμα φαίνεται μια ακολουθία συνήθειας κατανάλωσης γευστικού φαγητού. Αυτή η ευχάριστη αλληλουχία, εφόσον καταλήγει σε ανταμοιβή είναι δύσκολο να κοπεί… αρέσει στον εγκέφαλο.

Τι να αλλάξουμε;

Ένας καπνιστής που προσπαθεί να κόψει το κάπνισμα αντιμετωπίζει τη δυσκολία στο εξής: στρες στην εργασία (είναι το σήμα) και απαλλαγή από αυτό (είναι η ανταμοιβή), η ρουτίνα για να έρθει η ανταμοιβή (που είναι η απαλλαγή του στρες) είναι το άναμμα του τσιγάρου.

Ο τρόπος για να μην υπάρχει ρουτίνα «άναμμα τσιγάρου» είναι να μην πάρει τσιγάρα ο καπνιστής, αλλά και οι συνάδελφοί του να δεσμευτούν να μη δίδουν τσιγάρο. Για να αλλάξει ή να κοπεί η συνήθεια, λοιπόν, χρειάζεται αλλαγή στη ρουτίνα. Αν κοπεί αυτή η ρουτίνα, τότε το σήμα (στρες), θα ανταμειφθεί με άλλη ενέργεια ρουτίνας (πιές ένα αρωματικό τσάι).

Αλλάζουμε ρουτίνα λοιπόν. Για να αλλάξει η ρουτίνα αναζητούμε:

• τα θετικά «σκουντήγματα» από φίλους, οικογένεια, συναδέλφους,
• το σχεδιασμό για νέα συνήθεια.

Σχεδιασμός συνήθειας

Ο σχεδιασμός μιας νέας καλής συνήθειας, καλό θα είναι να έρθει και να αντικαταστήσει την παλιά κακή. Αν θέλω να σταματήσω την κακή συνήθεια να τρώω ασυνείδητα σοκολάτα ή όποιο έδεσμα βρω μπροστά μου χρειάζομαι:

• αυτοπαρατήρηση (να δω, το κάνω και τι κάνω; πόσο τρώω; πότε τρώω;) και αποστασιοποίηση,
• προετοιμασία (ψάξιμο να βρω κάτι που να υποκαθιστά),
• δημιουργία προεπιλογών (στήσιμο περιβάλλοντος, προσπάθεια για απουσία από οπτικό πεδίο και ντουλάπια «ύποπτων τροφών»),
• δεσμεύσεις (οικογένεια, φίλοι, σύντροφος),
• κανόνες (στενός περίγυρος, κοινωνικοί κανόνες).

Μην σκοτίζεστε όταν κάνετε την «κακή και ενοχοποιητική ενέργεια», απλά παρατηρήστε.

Φροντίστε, ως καλοί παρατηρητές του εαυτού σας να σχεδιάσετε το περιβάλλον σας, να βάλετε τους κανόνες. Όχι άλλες ενοχές, όχι άλλα σχόλια, καλύτερα παρατήρηση και ύστερα σχεδιασμός..