Η απάντηση ως φαίνεται κρύβεται στην «αποστροφή της απώλειας», σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η εγγενής τάση των ανθρώπων να επηρεάζονται περισσότερο από την απώλεια παρά από το κέρδος. Με άλλα λόγια, ο πόνος που νιώθουμε όταν χάνουμε 100 ευρώ, είναι μεγαλύτερος από τη χαρά που νιώθουμε όταν κερδίσουμε 100 ευρώ.
Αποφάσεις σε κατάσταση στρες
Η «αποστροφή της απώλειας» λοιπόν είναι αυτή που μας οδηγεί να παίρνουμε τις πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις όταν νιώθουμε στρες, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας.
Η σχετική μελέτη βασίσθηκε σε 147 φοιτητές, οι 72 εκ των οποίων εκτέθηκαν σε συνθήκες που τους προκαλούσαν οξύ στρες. Οι ερευνητές ζήτησαν από όλους να λάβουν υποθετικές οικονομικές αποφάσεις.
Η επιλογή αυτή δεν ήταν τυχαία. «Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει καλά τι θα έκανε αν είχε πολλά δικά του χρήματα. Επομένως, είναι εύκολο να αξιολογηθεί μια ριψοκίνδυνη οικονομική απόφαση», εξήγησε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Grant Shields, επίκουρος καθηγητής Ψυχολογικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο.
Ο Dr. Shields και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τις αποφάσεις των εθελοντών τους με βάση τη θεωρία της αθροιστικής προοπτικής (CPT). Η θεωρία αυτή πρεσβεύει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνουμε άγονται από τέσσερις παράγοντες:
- Την αποστροφή της απώλειας
- Την αποστροφή του ρίσκου
- Την τυχαιότητα στις επιλογές
- Την παραμόρφωση των πιθανοτήτων (είναι η τάση να δίνουμε υπερβολική βαρύτητα στις απίθανες εκβάσεις και μειωμένη στις πιθανές)
Η παραμόρφωση των πιθανοτήτων εξηγεί, λ.χ., γιατί όταν παίζουμε τυχερά παιχνίδια εστιάζουμε στην ελάχιστη πιθανότητα να κερδίσουμε και όχι στο ότι είναι απείρως πιθανότερο να χάσουμε, λένε οι ερευνητές.
Τι έδειξε η έρευνα
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Psychoneuroendocrinology. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, το στρες επηρέαζε σημαντικά τη λήψη αποφάσεων, με την επίδρασή του να είναι ιδιαιτέρως έντονη στους άνδρες.
Ειδικότερα, οι άνδρες που ένιωθαν στρες, επιδείκνυαν πολύ χαμηλή αποστροφή της απώλειας και ικανότητα αξιολόγησης των αρνητικών εκβάσεων. Η συνέπεια ήταν να λαμβάνουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις, με άγνοια κινδύνου για την αρνητική έκβασή τους.
Αντιθέτως, στις γυναίκες το στρες προκαλούσε μεν λίγο πιο ριψοκίνδυνες αποφάσεις, αλλά χωρίς να πλήττει την ικανότητά τους να προβλέπουν με ακρίβεια την έκβασή τους.
Τα ευρήματα αυτά πρακτικά σημαίνουν πως όταν είμαστε σε κατάσταση στρες, καλό είναι να μην λαμβάνουμε αποφάσεις. «Προσωπικά, περιμένω να καταλαγιάσει πριν πάρω μία απόφαση που μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες», είπε ο Dr. Shields.
Είναι άλλωστε γνωστό πως τα μεγαλύτερα λάθη τα κάνουμε όταν δεν σκεφτόμαστε καθαρά. Και το στρες είναι μοναδικό στο να «θολώνει» το μυαλό μας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Στρες: Πότε μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό
