ΤΖΕΝΙΦΕΡ ΝΤΟΥΝΤΝΑ

Τζένιφερ Ντούντνα
18-02-2021

Η Τζένιφερ Α. Ντούντνα (19 Φεβρουαρίου 1964 – ) είναι Αμερικανίδα βιοχημικός και μοριακή βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ. Συνέβαλε στην αποσαφήνιση σύνθετων δομών καταλυτικά ενεργού RNA (ριβοζύμες) και κυρίως στην εξέλιξη της πρωτοποριακής τεχνικής (επεμβατικής) αναδιοργάνωσης του γονιδιώματος, CRISPR. 

Γι’ αυτή τη σημαντική καινοτομία, το 2020, έλαβε -από κοινού- την κορυφαία διάκριση του βραβείου Νόμπελ Χημείας μαζί με τη Γαλλίδα ερευνήτρια δρ. Εμμανουέλ Σαρπαντιέ, στενή συνεργάτιδά της τα τελευταία έτη.

Η Ντούντνα πραγματοποίησε καινοτόμες έρευνες που επέτρεψαν την κρυστάλλωση μεγάλων μορίων RNA. Με την έρευνά της προσδιορίστηκε η κρυσταλλική δομή των καταλυτικά ενεργών μορίων RNA (ριβοζύμες) και του μορίου RNA που σχηματίζει τον πυρήνα ριβονουκλεοπρωτεΐνης του σωματιδίου αναγνώρισης σήματος.
Αποκάλυψε τις δομικές ιδιότητες αυτών των μορίων και έτσι επέτρεψε μια βαθύτερη κατανόηση του ρόλου του RNA στην κατάλυση και τη βιοσύνθεση των πρωτεϊνών.
Μαζί με την Emmanuelle Charpentier δημοσίευσαν μία σημαντική ερευνητική εργασία, σχετικά με την τεχνική CRISPR/Cas9 μέσω της ανάδειξης της χρήσης του Cas9 στην περικοπή οποιασδήποτε ακολουθίας στο DNA.

Από το 2014 ασχολείται με το ρόλο της δομής του mRNA στην ρύθμιση γονιδίων μέσω μίκρο-RNA, με την εσωτερική θέση εισόδου ριβοσωμάτων, με τον δομικό και βιοχημικό χαρακτηρισμό του βακτηριακού ανοσοποιητικού συστήματοςπου διαμεσολαβείται από το CRISPR, με τη δομή και τη λειτουργία των σωματιδίων αναγνώρισης σήματος και με την αναγνώριση RNA από ένζυμα Dicer. Εκτός από το βραβείο Νόμπελ Χημείας, έχει πάρει πολυάριθμες άλλες αναγνωρίσεις και βραβεία.