Χρησιμοποιώντας προηγμένες επιστημονικές μεθόδους, μεταξύ των οποίων αναλύσεις του DNA από βασιλικές μούμιες, επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο βασιλιάς Τουταγχαμών, το παιδί – Φαραώ, έχασε τη ζωή του εξαιτίας ενός κατάγματος και της ελονοσίας.
Η ίδια μελέτη αποκαλύπτει και το γενεαλογικό του δέντρο, καθώς αναγνωρίστηκαν οι μούμιες των γονέων του.
Όπως γράφουν οι επιστήμονες στο τεύχος της 16ης Φεβρουαρίου της «Επιθεώρησης της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA), η 18η δυναστεία (1550-1295 π.Χ.) του Νέου Βασιλείου ήταν ένας από τους ισχυρότερους βασιλικούς οίκους της αρχαίας Αιγύπτου.
Η δυναστεία αυτή συμπεριελάμβανε την βασιλεία του Τουταγχαμών, του πιο διάσημου ενδεχομένως Φαραώ απ’ όλους, ο οποίος όμως βασίλεψε για λίγο
Ο Τουταγχαμών το 1324 π.Χ. σε ηλικία 19 ετών, ύστερα από εννιά έτη στο θρόνο.
Επειδή ο Τουταγχαμών πέθανε τόσο νέος και δεν άφησε κληρονόμους, υπήρξαν ατέλειωτες εικασίες για τις πιθανές αρρώστιες που εκδηλώθηκαν στην οικογένειά του και συνέβαλαν στον θάνατό του. Οι ασθένειες που είχαν προταθεί ως πιθανές εξηγήσεις γι’ αυτή την εμφάνιση ήταν μια μορφή γυναικομαστίας (είναι η υπερβολική ανάπτυξη των μαστών στους άντρες που συνήθως οφείλεται σε ορμονική δυσλειτουργία), το σύνδρομο Μάρφαν και άλλες.
Η μελέτη
Ο δρ Zahi Hawass…επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, και οι συνεργάτες του έβαλαν σκοπό να ξεκαθαρίσουν τα αίτια του θανάτου του Τουτανχαμών.
Ανύλυσαν 11 βασιλικές μούμιες του Νέου Βασιλείου με σκοπό όχι μόνο να βρουν την ακριβή συγγενική σχέση μεταξύ τους, αλλά και τα τυχόν παθολογικά χαρακτηριστικά για κληρονομικές ασθένειες και λοιμώδη νοσήματα.
Η μία βασιλική μούμια ήταν αυτή του Τουταγχαμών, ενώ οι άλλες δέκα επελέγησαν επειδή ήταν της ίδιας χρονικής περιόδου (1410-1324 π.Χ.) και λογικά θα συμπεριελάμβαναν μεταξύ τους κάποιους συγγενείς του.
Εκτός από αυτές τις 11, επελέγησαν ακόμα 5, οι οποίες ήταν προγενέστερες (1550-1479 π.Χ.) και δεν φαινόταν να έχουν συγγενική σχέση με τον Τουταγχαμών.
Αναζήτησαν επίσης τυχόν στοιχεία για τις αιτίες θανάτου του Τουταγχαμών, καθώς ως πιθανές αιτίες έχουν προταθεί κατά καιρούς τραυματισμός, σηψαιμία (μόλυνση του αίματος) ή λιπώδης εμβολισμός (είσοδος λίπους σε μία αρτηρία) έπειτα από κάταγμα του μηριαίου οστού, δολοφονία με χτύπημα στο πίσω μέρος του κεφαλιού και δολοφονία και δηλητήριο.
Από τον Σεπτέμβριο του 2007 έως τον Οκτώβριο του 2009, οι μούμιες υποβλήθηκαν σε λεπτομερείς ανθρωπολογικές, ακτινολογικές και γενετικές μελέτες (λήφθηκαν δείγματα DNA από 2-4 βιοψίες σε κάθε μούμια).
Τα ευρήματα
Οι ειδικοί αναγνώρισαν τις μούμιες που ανήκαν στην γιαγιά αλλά και τους γονείς του Τουτανχαμών, που ήταν και αδέλφια. Κάτι συνηθισμένο για την εποχή των Φαραώ.
Ενδείξεις γυναικομαστίας ή συνδρόμου Μάρφαν δεν βρέθηκαν. Γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι οι ενδείξεις της θηλυπρέπειας στα έργα Τέχνης της εποχής δεν είχαν βιολογική βάση, αλλά μάλλον αντικατοπτρίζουν τις τάσεις της… μόδας της εποχής.
Ωστόσο, αυτό που βρήκαν οι ερευνητές ήταν πως στην οικογένεια του Τουταγχαμών υπήρχαν διάφορες συγγενείς δυσμορφίες των οστών (μεταξύ αυτών και μία που λέγεται νόσος Κόλερ ΙΙ) οι οποίες όμως δεν θα μπορούσαν να του έχουν κοστίσει τη ζωή.
Ο θάνατός του είναι πολύ πιθανό να επήλθε από ελονοσία από πλασμώδιο Falciparum, καθώς οι γενετικές εξετάσεις για τρία γονίδια του συγκεκριμένου παρασίτου (τα STEVOR, AMA1 και MSP1) εντόπισαν ίχνη τους στις τέσσερις μούμιες της οικογένειας του Τουταγχαμών, συμπεριλαμβανομένης της δικής του.
Επιπλέον, η ανάλυση έδειξε στο παιδί-Φαραώ την παρουσία μη αγγειακής οστικής νέκρωσης (μία κατάσταση κατά την οποία η μειωμένη παροχή αίματος στα οστά οδηγεί σε νέκρωση του οστού που δεν αιματώνεται καλά) σε κάταγμα που συνέβη λίγο καιρό πριν από τον θάνατό του.
Ο συνδυασμός της ελονοσίας με την μη αγγειακή οστική νέκρωση είναι η πιο πιθανή αιτία θανάτου του Τουταγχαμών.
Το εύρημα ότι ο Τουταγχαμών δεν περπατούσε καλά και έπασχε από ελονοσία «υποστηρίζεται και από την ανακάλυψη μπαστουνιών και ενός φαρμακείου για τη μετά θάνατον ζωή που βρέθηκαν στον τάφο του», σημειώνουν οι ερευνητές.
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι, με βάση τα ευρήματά τους, το πιθανότερο είναι πως ο Τουταγχαμών έπαθε κάποιο κάταγμα, πιθανώς από μία πτώση, και όταν προσεβλήθη από ελονοσία υπέστη την μοιραία μη αγγειακή οστική νέκρωση.
