Ψευδάργυρος: Η κρυφή «δύναμη» του οργανισμού!

24-01-2017

Το σώμα έχει ανάγκη περισσότερα από 20 θρεπτικά συστατικά, που αν και απαραίτητα σε μικρές ποσότητες, είναι καταλυτική σημασίας γιατί κινητοποιούν κάθε λειτουργία του. Σε αντίθεση με τα μακροθρεπτικά συστατικά, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, που αξιοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας, τα μικροθρεπτικά συστατικά διευκολύνουν τις χημικές αντιδράσεις στον οργανισμό. Στα τελευταία ανήκουν οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία, τα οποία μάλιστα δεν μπορεί να συνθέσει ο ίδιος ο άνθρωπος. Με άλλα λόγια είναι απαραίτητη η καθημερινή επαρκής κατανάλωσή αυτών μέσω της διατροφής. Στην πολύτιμη αυτή ομάδα των μικροθρεπτικών συστατικών ανήκει και ο ψευδάργυρος, η «κρυφή» δύναμη αναρίθμητων βιολογικών διεργασιών! 

Εσείς γνωρίσετε τις δράσεις του;

Σίγουρα θα έχετε ακούσει πως η βιταμίνη C ενισχύει το ανοσοποιητικό ή πως η βιταμίνη Ε είναι απαραίτητη για ένα λαμπερό δέρμα. Γνωρίζατε όμως πως τις ίδιες ακριβώς, και άλλες πολλές, ιδιότητες παρουσιάζει και ο ψευδάργυρος; Το παραμελημένο αυτό μικροθρεπτικό συστατικό ενεργοποιεί τον μεταβολισμό του ίδιου του κυττάρου. Ακολουθούν πέντε εκ των αναρίθμητων δράσεων του ψευδαργύρου που αξίζει να γνωρίζεται.

Ενισχύει το ανοσοποιητικό

Ο ψευδάργυρος ενισχύει τις πρώτες γραμμές άμυνας του σώματος κινητοποιώντας τα Τ- λεμφοκύτταρα. Έλλειψη του ιχνοστοιχείου, κοινή σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, μεταξύ των οποίων και η πνευμονία. Την ίδια στιγμή η αναπλήρωση του «χαμένου» ψευδαργύρου επιταχύνει την ανάρρωση από το κοινό κρυολόγημα.

Ενεργοποιεί τον μεταβολισμό

Ο ψευδάργυρος συμμετέχει στο βιοχημικό μονοπάτι απελευθέρωσης της ενέργειας από τις τροφές, διαδικασία η οποία ονομάζεται μεταβολισμός. Μάλιστα ένα από τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης του ψευδαργύρου είναι το έντονο αίσθημα κόπωσης. Προσοχή όμως, καθώς με τον όρο «ενίσχυση» του μεταβολισμού δεν υπονοείται πως η κατανάλωση ψευδαργύρου οδηγεί στην απώλεια βάρους! Αντίθετα, υποδηλώνεται πως ο οργανισμός καταφέρνει να χρησιμοποιήσει στο μέγιστο τη δυναμική που κρύβουν τα θρεπτικά συστατικά.

Συμβάλλει στην επούλωση πληγών

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο ψευδάργυρος επηρεάζει καταλυτικά τα κύτταρα και την αναπαραγωγή τους. Στις περιπτώσεις όπου το δέρμα χρειάζεται να επουλώσει κάποια πληγή τα κύτταρα αυτού πολλαπλασιάζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Συνεπώς, η παρουσία του ψευδαργύρου στην καθημερινή διατροφή βοηθά τόσο στο να «δέσει» γρήγορα μία πληγή.

Προστατεύει τον προστάτη

Το μεγαλύτερο ποσοστό ψευδαργύρου στο σώμα των ανδρών συγκεντρώνεται στο υγρό του προστάτη. Ορισμένα αρχικά επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν πως η επαρκής πρόσληψη του ιχνοστοιχείου αυτού, προστατεύει το ανδρικό φύλλο από προστάτιδες, ακόμη και από τον καρκίνο του προστάτη αδένα.

Ρυθμίζει τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα

Ο ψευδάργυρος φαίνεται να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στην παθογέννεση, όσο και στη διαχείριση του ζαχαρώδους διαβήτη. Καθώς πρόκειται μία πάθηση της οποία η αντιμετώπιση καλείται να είναι πολύπλευρη, οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 καλούνται να λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες ψευδαργύρου κάθε ημέρα ενισχύοντας τη λειτουργία των κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, αλλά και βοηθώντας το σώμα να διασπάσει και να αξιοποιήσει το ζάχαρο γλυκόζη από τα γεύματα.

Συμβουλές για καθημερνή πρόσληψη ψευδαργύρου

Σύμφωνα με τις Αμερικάνικες Κατευθυντήριες γραμμές, ένας υγιής ενήλικας άνδρας χρειάζεται καθημερινά 11mg ψευδαργύρου, ενώ μία γυναίκα 8mg.

  • Πλουσιότερη πηγή ψευδαργύρου θεωρούνται τα οστρακοειδή.
  • Οι πλεόν διαδεδομένες πηγές του είναι το κοτόπουλο και το κόκκινο κρέας.
  • Για extra «δόσεις» προτιμήστε τους ξηρούς καρπούς.
  • Συμπληρωματικά εμπλουτίστε το διαιτολόγιό σας με γιαούρτι και όσπρια.

Από τα μικροθρεπτικά συστατικά ο ψευδάργυρος θεωρείται ο «βασιλιάς» του μεταβολισμού. Κανείς θα πρέπει όμως να θυμάται πως η επαρκής κατανάλωση ενός μικροθρεπτικού συστατικού αποτελεί ένα μόνο κομμάτι στο σύνθετο παζλ της ισορροπημένης διατροφής.

Η υπερβολική κατανάλωση ψευδαργύρου θεωρείται σπάνια και ελάχιστα περιστατικά έχουν καταγραφεί. Παρ’ όλ’ αυτά εάν επιλέξετε να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής με ψευδάργυρο και έχετε βεβαρυμένο ιατρικό ιστορικό, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Ήβη Παπαϊωάννου, MS, RDN

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

[email protected]

 

Βιβλιογραφία:
  1. National Institute of Health. ODS. Fact Sheet for Health Professionals. Accessed 22/01/2017. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Zinc-HealthProfessional/
  2. Harri Hemilä, Edward J. Petrus, James T. Fitzgerald, Ananda Prasad. Zinc acetate lozenges for treating the common cold: an individual patient data meta-analysis. British Journal of Clinical Pharmacology, 2016.
  3. Pamela Christudoss, R. Selvakumar, Joseph J. Fleming, and Ganesh Gopalakrishnan. Zinc status of patients with benign prostatic hyperplasia and prostate carcinoma. Indian J Urol. 2011 Jan-Mar; 27(1): 14–18.
  4. Priyanga Ranasinghe, Shehani Pigera, Priyadarshani Galappatthy, Prasad Katulanda, Godwin R. Constantine Daru. Zinc and diabetes mellitus: understanding molecular mechanisms and clinical implications 2015; 23(1): 44.