Βιταμίνη Β12: Χορτοφαγία, θηλασμός και βρέφος

02-10-2018

Η βιταμίνη Β12 αποτελεί ίσως τη μοναδική θρεπτική ουσία την οποία οι χορτοφάγοι δεν μπορούν να αναπληρώσουν μέσα από φυτικές επιλογές. Τόσο η μέλλουσες, όσο και οι νέες μητέρες που επιλέγουν ένα χορτοφαγικό μοντέλο διατροφής θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη το δεδομένο αυτό, φροντίζοντας να εξασφαλίσουν το πολύτιμο αυτό θρεπτικό συστατικό με εναλλακτικούς τρόπους.

Η σημασία της βιταμίνης Β12 κατά τον θηλασμό

Κατά το θηλασμό η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε θρεπτικά στοιχεία επηρεάζεται άμεσα από τη διατροφή της μητέρας. Για το λόγο αυτό η «ποικιλία» αποτελεί απαραίτητο συστατικό μίας χορτοφαγικής διατροφής, η οποία θα υποστηρίξει την φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, η βιταμίνη Β12 είναι καθοριστικής σημασίας για το νευρικό σύστημα του βρέφους, αλλά και για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Νοητική υστέρηση, χρόνιες νευρολογικές βλάβες και υπολειπόμενη ανάπτυξη αποτελούν μερικές μόνο από τις αναφορές που σχετίζονται με ανεπαρκή πρόσληψη βιταμίνης Β12 σε βρέφη χορτοφάγων μητέρων.

Επαρκής πρόσληψη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά

Ευτυχώς η επιστήμη έχει πλέον προχωρήσει και οι γυναικολόγοι έχουν τη δυνατότητα να διαγνώσουν και να συστήσουν τη συμπληρωματική πρόσληψη βιταμίνης Β12 σε πληθυσμούς που την έχουν ανάγκη. Έτσι η χορήγηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού συμπληρώματος διατροφής με βιταμίνη Β12 θεωρείται συνήθης πρακτική, η οποία φυσικά θα πρέπει να συνοδεύεται με τη συμβουλή του γιατρού και αιματολογικές εξετάσεις. Προσοχή χρειάζεται καθώς χορτοφάγοι μητέρες οι οποίες λαμβάνουν τη βιταμίνη ως συστατικό κάποιας πολυβιταμίνης, φαίνεται πως δεν καταφέρνουν να καλύψουν επαρκώς τις ανάγκες τις δικές τους, αλλά και του παιδιού τους. Όταν όμως η βιταμίνη Β12 χορηγείται μεμονομένα, φαίνεται πως γεμίζει αποτελεσματικά τις αποθήκες του οργανισμού.

Προτάσεις πέρα από τα συμπληρώματα

Τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν την ασφαλή και άκρως απαραίτητη λύση για τις μαμάδες που επιλέγουν να θηλάσουν, ακολουθώντας παράλληλα ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα. Την ίδια στιγμή, η βιομηχανία των τροφίμων «εκμεταλλεύεται» το γεγονός πως περίπου 2 στις 10 μαμάδες, είτε είναι χορτοφάγοι, είτε όχι, εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης 12. Αποτέλεσμα της «ανάγκης» αυτής είναι εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12 χορτοφαγικά προϊόντα όπως το γάλα σόγιας ή αμυγδάλου και τα δημητριακά. Θυμηθείτε πως τα γαλακτοκομικά και τα αυγά είναι πηγές της πολύτιμης βιταμίνης, σε περίπτωση που η μητέρα επιλέξει να τα εντάξει στο καθημερινό της διαιτολόγιο.

Άλλα συστατικά στα οποία θα πρέπει να στρέψουν το ενδιαφέρον τους μητέρες χορτοφάγοι είναι η βιταμίνη D, το ασβέστιο και ο σίδηρος. 

Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA

Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ

ivipapai@gmail.com
Βιβλιογραφία

Roman Pawlak, Paul Vos, Setareh Shahab-Ferdows, Daniela Hampel, Lindsay H Allen, Maryanne Tigchelaar Perrin; Vitamin B-12 content in breast milk of vegan, vegetarian, and nonvegetarian lactating women in the United States, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 108, Issue 3, 1 September 2018, Pages 525–531.

Casella EB, Valente M, de Navarro JM, Kok F.  Vitamin B12 deficiency in infancy as a cause of developmental regression. Brain Dev. 2005 Dec;27(8):592-4.

Guez S, Chiarelli G, Menni F, Salera S, Principi N, Esposito S. Severe vitamin B12 deficiency in an exclusively breastfed 5-month-old Italian infant born to a mother receiving multivitamin supplementation during pregnancy. BMC Pediatr. 2012 Jun 24;12:85.