Το κρύο επιβάλλει ζεστή σοκολάτα και σούπα! Εξάλλου δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως όταν οι θερμοκρασία είναι χαμηλή, το σώμα καίει περισσότερες θερμίδες. Είναι όμως κάτι τέτοιο αληθινό ή πρόκειται για μία ακόμη διατροφική παραφιλολογία; Η απάντηση είναι καταφατική. Προς ανακούφιση όλων, πράγματι ο κρύος καιρός είναι μία καλή διακαιολογία για να απολαύσετε χωρίς ενοχές το αγαπημένο σας φαγητό!
Η απάντηση της επιστήμης
Το ανθρώπινο σώμα έχει δύο τύπους κυττάρων που αποθηκεύουν το λίπος (λιποκυττάρων). Ανάλογα με το χρώμα τους αυτά διαχωρίζονται σε άσπρα και καφέ. Τα άσπρα λιποκύτταρα αποθηκεύουν περισσότερο λίπος και απαντώνται σε άτομα με επιπλέον κιλά. Αντιθέτως τα καφέ λιποκύτταρα είναι εκείνα που “καίνε” το λίπος και το μετατρέπουν σε ενέργεια για το σώμα. Παρότι τα μωρά γεννιούνται με μεγαλύτερη αναλογία καφέ λιποκυττάρων, όσο τα χρόνια παιρνούν η αναλογία τους μειώνεται. Τι θα γινόταν όμως εάν οι επιστήμονες έβρισκαν έναν τρόπο να αυξήσουν τα δραστήρια καφέ λιποκύτταρα στους ενήλικες; Μετά από πολλά χρόνια ερευνών οι ειδικοί φαίνεται πως έλυσαν το μυστήριο, υποδεικνύοντας τις χαμηλές θερμοκρασίες ως το κλειδί για την αύξηση των “ενεργών” λιποκυττάρων. Βέβαια, τα θετικά αποτελέσματα δεν παρατηρήθηκαν σε άτομα που ζουν ή εργάζονται σε χώρους που ζεσταίνονται, όταν έξω χιονίζει! Οι συμμετέχοντες στη μελέτη χρειάστηκε να περάσουν αρκετές ώρες τις ημέρας και νύχτες, σε δωμάτια όπου η θερμοκρασία δεν ξεπερνούσε τους 19C.
Εκτός όμως από την αύξηση των καφέ λιποκυττάρων, και άλλες επιστημονικές θεωρίες στηρίζουν την άποψη πως πράγματι όταν έχει κρύο το σώμα χρειάζεται παραπάνω ενέργεια για να διατηρήσει τη δική του θερμοκρασία κοντά στους 36C. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως το ανθρώπινο σώμα μπορεί να κάψει ακόμη και 30% περισσότερες θερμίδες όταν βρεθεί σε κρύο περιβάλλον. Αυτό συμβαίνει γιατί προσπαθεί με κάθε τρόπο να προστατεύσει τα ζωτικά όργανα και τις λειτουργίες τους. Μπορεί λοιπόν η έκθεση στο κρύο να αντικαταστήσει τη γυμναστική; Η’ να δώσει λύση στην παγκόσμια η επιδημία της παχυσαρκίας; Πιθανότατα όχι. Όμως χαμηλώνοντας τον θερμοστάτη κατά μερικούς βαθμούς ή βγαίνοντας μία μεγάλη βόλτα τις ημέρες που έχει κρύο, μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ του ισορροπημένου τρόπου ζωής.
Διατροφικές συμβουλές για τις κρύες ημέρες
Τις κρύες ημέρες του χειμώνα η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην τόνωση του ανοσοποιητικού, όσο και στην διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
- Αγαπήστε τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς τα περισσότερα είναι πλούσια στις βιταμίνες Α και C που τονώνουν το ανοσοποιητικό. Μερικές ιδέες είναι οι πιπεριές, το μπρόκολο, οι ντομάτες, τα εσπεριδοειδή και τα ακτινίδια.
- Προτιμείστε τα μικρά και συχνά γεύματα, με στόχο να κρατήσετε το μεταβολισμό σας σε εγρήγορση.
- Αντισταθείτε στο τσιμπολόγημα, αντιμετωπίζοντας την “ανοία” με ένα ζεστό αρωματικό τσάι.
- Εάν αισθάνεστε συμφόρηση στο ρινικό σας σύστημα, μία ζεστή σούπα θα σας βοηθήσει.
- Ενισχύστε το έντερό σας με καλούς προβιοτικούς μικροοργανισμούς, που θα βρείτε στο γιαούρτι και στο κεφίρ.
Μπορεί τις κρύες μέρες του χειμώνα να καίτε περισσότερες θερμίδες, όμως σίγουρα δεν αποτελούν δικαιολογία για να ξεχάσετε τις ισορροπημένες διατροφικές σας συνήθειες.
Ήβη Παπαϊωάννου, RDN, MS, MBA Διαιτολόγος, Διατροφολόγος Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ [email protected]
Βιβλιογραφία Lee P, Smith S, Linderman J, Courville AB, Brychta RJ, Dieckmann W, Werner CD, Chen KY, Celi FS.Temperature-acclimated brown adipose tissue modulates insulin sensitivity in humans. Diabetes. 2014 Jun 22. Wouter van Marken Lichtenbelt, Boris Kingma, Anouk van der Lans, Lisje Schellen, Cold exposure – an approach to increasing energy expenditure in humans, Trends in Endocrinology & Metabolism, Volume 25, Issue 4. 2014. Pages 165-167.
