Οι διαιτολόγοι πολύ συχνά δίνουμε συμβουλές τις οποίες γνωρίζουμε πως χρειάζεται πολύ μεγάλη πειθαρχία για να ακολουθήσει κανείς. Αυτό συμβαίνει διότι ζούμε σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μας προκαλεί να κάνουμε διατροφικές αμαρτίες, αλλά και γιατί το φαγητό δεν αποτελεί απλά μία ευχαρίστηση αλλά κομμάτι της κοινωνικής μας ζωής. Όλα αυτά γίνονται ακόμη πιο έντονα τα Χριστούγεννα όταν η πίεση της δουλειάς υποχωρεί και είμαστε πιο χαλαροί, όταν παρευρισκόμαστε συχνά σε καλέσματα, όταν το τραπέζι του σπιτιού μας γεμίζει γλυκά. Ποιές είναι όμως μερικές συνήθειες που θα υιοθετούσε ένας διαιτολόγος τις ημέρες των εορτών έτσι ώστε να μην καταλήξει με πολλά παραπανίσια κιλά στις αρχές του νέου έτους;
Τα Χριστούγεννα αποτελούν μία από τις πιο γιορτινές περιόδους του χρόνου και τη χαρά αυτή θέλουμε όχι μόνο να τη νιώσουμε αλλά να τη γευτούμε! Μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες, γαλοπούλα, γέμιση, χοιρινό, σούπες και άλλα πολλά αποτελούν μερικά μόνο από τα φαγητά που μυρίζουν Χριστούγεννα. Επικεντρωθείτε λοιπόν σε γεύσεις που δεν μπορείτε να βρείτε όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Με άλλα λόγια μην «χαραμίσετε» τις θερμίδες σας! Έχετε πραγματικά ανάγκη να τσιμπολογήσετε ψωμί στην αρχή του γεύματος ή μήπως προτιμάτε να δοκιμάσετε από εκείνο το ωραίο σοκολατένιο γλυκό; Επιλέξτε φαγητά που να αξίζουν.
Στη συνέχεια της παραπάνω συμβουλής υπάρχει μία ακόμη πολύ συχνή τακτική που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος που γνωρίζει καλά τα «παιχνίδια» του μυαλού. Ένας διαιτολόγος θα αποφύγει να κάτσει δίπλα σε ένα μπολ με αλμυρά σνακ ή ξηρούς καρπούς με τα οποία εύκολα μπορεί να χάσει κανείς το μέτρο. Επίσης αποφεύγει τις συχνές επισκέψεις στο μπουφέ ή το συχνό γέμισμα του πιάτου του, για να ελέγξει την ποσότητα που θα φάει. Άρα η συμβουλή είναι να μην έχετε στο οπτικό σας πεδίο τους διατροφικούς πειρασμούς!
Επιπλέον ο διατροφολόγος γνωρίζει καλά πως η στέρηση φέρνει ακριβώς τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αυτό για παράδειγμα σημαίνει πως εάν είναι το βράδυ καλεσμένος κάπου δεν θα πεινάσει μέσα στην ημέρα με την προοπτική να φάει άφοβα στο κάλεσμα. Αντίθετα θα προσπαθήσει να κάνει 2 με 3 μικρά ισορροπημένα γεύματα χαμηλότερα σε θερμίδες, όπως γιαούρτι με ξηρούς καρπούς και φρούτα, σαλάτα με τυρί, αυγό ή κρέας, τοστ με κάποιο φρούτο. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνει να ελέγξει καλύτερα τους μηχανισμούς της πείνας και θα φάει με σύνεση στο βραδινό τραπέζι.
Ο διαιτολόγος δεν ξεχνάει ποτέ το ρόλο που παίζουν οι σαλάτες και τα φρούτα στον έλεγχο της όρεξης. Πέρα από τη μεγάλη θρεπτική και μικρή θερμιδική τους αξία, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες οι οποίες όταν βρεθούν στο στομάχι μας καταλαμβάνουν πολύ χώρο και μας φουσκώνουν. Για τους λόγους αυτούς η σαλάτα αποτελεί το ιδανικό ορεκτικό για κάθε εορταστικό γεύμα. Το ρόδι, τα κάστανα, οι ξηροί καρποί, το λάχανο, τα χόρτα που συναντάμε στις χειμωνιάτικες σαλάτες ταιριάζουν άριστα με τη Χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα ή το χοιρινό κρέας.
Το αλκοόλ το «σηκώνουν» οι ημέρες και επειδή δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να το αποφύγουμε, το καταναλώνουμε με μέτρο. Βάζουμε πολλά παγάκια στο ποτήρι με το κρασί, έχουμε πάντα ένα ποτήρι με νερό από το οποίο πίνουμε εναλλάξ με το αλκοολούχο ποτό και φυσικά όπως ίσως έχετε ακούσει πολλές φορές αποφεύγουμε τα γεμάτα ζάχαρη και θερμίδες κοκτέιλ.
Τι συμβαίνει όμως με τα γλυκά των εορτών; Τι θα διάλεγε κάποιος ο οποίος γνωρίζει τα συστατικά και τις θερμίδες τους; Οι κουραμπιέδες περιέχουν λίγο παραπάνω από 200 θερμίδες ο ένας αλλά παρασκευάζονται με βούτυρο, δηλαδή ζωικό κορεσμένο λίπος. Οι δίπλες μπορεί να έχουν γύρω στις 150 θερμίδες αλλά μην ξεχνάτε πως τις τηγανίζουμε σε καυτό λάδι. Τέλος ένα μελομακάρονο αντιστοιχεί σε 180 θερμίδες κατά μέσο όρο, αλλά σε αυτούς έχει προστεθεί μόνο ελαιόλαδο πλούσιο σε καλά μονοακόρεστα λιπαρά. Το μάθημα λοιπόν είναι πως εάν προσέχετε τη σιλουέτα σας προτιμήστε τις δίπλες, εάν όμως προσέχετε την καρδιά σας η καταλληλότερη επιλογή είναι τα μελομακάρονα. Και φυσικά σημασία δεν έχει μόνο το τι θα φάτε, αλλά και το πόσο.
Όπως όλοι οι άνθρωποι έτσι και οι ειδικοί ξεφεύγουν στις γιορτές, το σημαντικό όμως είναι να μπορείς να επαναφέρει κανείς τον εαυτό του όσο πιο σύντομα γίνεται. Αφού περάσουν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά, η διατροφική περίοδος χάριτος τελειώνει και έρχεται η ώρα να γυρίσουμε στις παλιές, ισορροπημένες διατροφικές μας συνήθειες. Η «δίαιτα από Δευτέρα» δεν πρέπει να είναι δικαιολογία!
Τέλος μία ακόμη πρακτική που ένας ειδικός της άσκησης και της διατροφής μπορεί να υιοθετήσει είναι πως προσαρμόζει τις συνήθειες άσκησής του στην αυξημένη κατανάλωση θερμίδων που επιβάλλουν οι ημέρες. Περπατήσετε 10 λεπτά παραπάνω, πηγαίνετε μία παραπάνω ημέρα στο γυμναστήριο ή μην πάρετε το αυτοκίνητο για να πάτε στα μαγαζιά. Μην ξεχνάτε πως το βάρος είναι θέμα ισορροπίας των θερμίδων που καταναλώνουμε και των θερμίδων που καίμε.
Το πιο σημαντικό όμως όλων είναι να απαλλαγείτε των τύψεων και να χαρείτε τις γιορτές. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο πως όσοι τρώνε με τύψεις παχαίνουν περισσότερο από όσους είναι αποφασισμένοι πως τα Χριστούγεννα ισοδυναμούν με απόλαυση ακόμα και στο φαγητό! Αρκεί φυσικά να σκεφτούμε πως θα έτρωγε και ένας διαιτολόγος … …
Ήβη Παπαϊωάννου
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ